อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๒๓.

๓. เจตสิกกถาวณฺณนา [๔๗๕-๔๗๗] อิทานิ เจตสิกกถา นาม โหติ. ตตฺถ ยสฺมา ผสฺสิกาทโย นาม นตฺถิ, ตสฺมา "เจตสิเกนาปิ น ภวิตพฺพํ, อิติ นตฺถิ เจตสิโก ธมฺโม"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ ราชคิริกสิทฺธตฺถิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. สหชาโตติ สมฺปยุตฺตสหชาตํ สนฺธาย วุตฺตํ. ผสฺสิกาติ ตาทิสํ โวหารํ อปสฺสนฺตสฺส ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, กึ โวหาเรน, ยถา จิตฺตนิสฺสิตโกติ เจตสิโก, เอวํ โสปิ ผสฺสนิสฺสิตตฺตา ผสฺสิโกติ วุตฺเต โทโส นตฺถีติ ปฏิญฺา สกวาทิสฺส. เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติ. เจตสิกกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. -------------- ๔. ทานกถาวณฺณนา [๔๗๘] อิทานิ ทานกถา นาม โหติ. ตตฺถ ทานํ นาม ติวิธํ จาคเจตนาปิ วิรติปิ เทยฺยธมฺโมปิ. "สทฺธา หิริยํ กุสลญฺจ ทานนฺ"ติ ^๑- อาคตฏฺาเน จาคเจตนา ทานํ. "อภยํ เทตี"ติ ^๒- อาคตฏฺาเน วิรติ. "ทานํ เทติ อนฺนํ ปานนฺ"ติ อาคตฏฺาเน เทยฺยธมฺโม. ตตฺถ จาคเจตนา "เทติ วา เทยฺยธมฺมํ, เทนฺติ วา เอตาย เทยฺยธมฺมนฺ"ติ ทานํ. วิรติ อวขณฺฑนฏฺเน ลวนฏฺเน วา ทานํ. สา หิ อุปฺปชฺชมานา ภยเภรวาทิสงฺขาตํ ทุสฺสีลฺยเจตนํ ทาติ ขณฺเฑติ ลุนาติ วาติ ทานํ. เทยฺยธมฺโม ทิยฺยตีติ ทานํ. เอวเมตํ ติวิธมฺปิ อตฺถโต เจตสิโก เจว ธมฺโม เทยฺยธมฺโม จาติ ทุวิธํ โหติ. ตตฺถ เยสํ "เจตสิโกว ธมฺโม ทานํ, น เทยฺยธมฺโม"ติ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ ราชคิริกสิทฺธตฺถิกานํ, เต สนฺธาย เจตสิโกติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. อถ นํ เทยฺยธมฺมวเสน โจเทตุํ ลพฺภาติ ปุจฺฉา @เชิงอรรถ: ^๑ องฺ. อฏฺก. ๒๓/๑๒๒/๒๔๐ (สฺยา) ^๒ องฺ. อฏฺก. ๒๓/๑๒๙/๒๕๐ (สฺยา)

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๒๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=223&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=5009&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=5009&pagebreak=1#p223