อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)
หน้าที่ ๒๒๔-๒๒๕.

หน้าที่ ๒๒๔.
สกวาทิสฺส, อนฺนาทีนิ วิย โส น สกฺกา ทาตุนฺติ ปฏิกฺเขโป อิตรสฺส. ปุน
ทฬฺหํ กตฺวา ปุฏฺเฐ "อภยํ เทตี"ติ สุตฺตวเสน ปฏิญฺญา ตสฺเสว. ผสฺสปญฺหาทีสุ
ปน ผสฺสํ ๑- เทตีติอาทิโวหารํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปเตว.
     [๔๗๙] อนิฏฺฐผลนฺติอาทิ อเจตสิกสฺส ธมฺมสฺส ทานภาวทีปนตฺถํ วุตฺตํ.
น หิ อเจตสิโก อนฺนาทิธมฺโม อายตึ วิปากํ เทติ, อิฏฺฐผลภาวนิยามตฺถํ ปเนตํ
วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. อยมฺปิ เหตฺถ อธิปฺปาโย:- ยทิ อเจตสิโก อนฺนาทิธมฺโม
ทานํ ภเวยฺย, หิตจิตฺเตน อนิฏฺฐํ อกนฺตํ เภสชฺชํ เทนฺตสฺส นิมฺพพีชาทีหิ วิย
นิมฺพาทโย อนิฏฺฐเมว ผลํ นิพฺพตฺเตยฺย. ยสฺมา ปเนตฺถ หิตผรณจาคเจตนา
ทานํ, ตสฺมา อนิฏฺเฐปิ เทยฺยธมฺเม ทานํ อิฏฺฐผลเมว โหตีติ.
     เอวํ ปรวาทินา เจตสิกธมฺมสฺส ทานภาเว ปติฏฺฐาปิเต สกวาที อิตเรน
ปริยาเยน เทยฺยธมฺมสฺส ทานภาวํ สาเธตุํ ทานํ อิฏฺฐผลํ วุตฺตํ ภควตาติอาทิมาห.
ปรวาที ปน จีวราทีนํ อิฏฺฐวิปากตํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติ. สุตฺตสาธนํ
ปรวาทีวาเทปิ ยุชฺชติ สกวาทีวาเทปิ, น ปน เอเกนตฺเถน. เทยฺยธมฺโม
อิฏฺฐผโลติ อิฏฺฐผลภาวมตฺตเมว ปฏิกฺขิตฺตํ. ตสฺมา เตน หิ น วตฺตพฺพนฺติ เอตฺถ
อิฏฺฐผลภาเวเนว น วตฺตพฺพตา ยุชฺชติ, ทาตพฺพฏฺเฐน ปน เทยฺยธมฺโม ทานเมว.
ทฺวินฺนญฺหิ ทานานํ สงฺกรภาวโมจนตฺถเมว อยํ กถาติ.
                     ทานกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------
                    ๕. ปริโภคมยปุญฺญกถาวณฺณนา
     [๔๘๓] อิทานิ ปริโภคมยปุญฺญกถา นาม โหติ. ตตฺถ "เตสํ ทิวา จ รตฺโต จ,
สทา ปุญฺญํ ปวฑฺฒตี"ติ ๒- จ "ยสฺส ภิกฺขเว ภิกฺขุ จีวรํ ปริภุญฺชมาโน"ติ ๓-
จ เอวมาทีนิ สุตฺตานิ อโยนิโส คเหตฺวา เยสํ "ปริโภคมยํ นาม ปุญฺญํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปน น ผสฺสํ  ๒ สํ.ส. ๑๕/๔๗/๓๗   ๓ องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๕๑/๖๒
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๒๕.
อตฺถี"ติ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ ราชคิริกสิทฺธตฺถิกสมิติยานํ, เต สนฺธาย ปริโภคมยนฺติ
ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. อถ นํ "ปุญฺญํ นาม ผสฺสาทโย กุสลา
ธมฺมา, น ตโต อญฺญํ, ๑- ตสฺมา ผสฺสาทีหิ เต วฑฺฒิตพฺพนฺ"ติ โจเทตุํ
ปริโภคมโย ผสฺโสติอาทิ อารทฺธํ. ตํ สพฺพํ อิตเรน เตสํ อวฑฺฒนโต ปฏิกฺขิตฺตํ.
ลตา วิยาติอาทีนิ "กิริยาย วา ภาวนาย วา วินาปิ ยถา ลตาทีนิ สยเมว
วฑฺฒนฺติ, กินฺเต เอวํ วฑฺฒนฺตี"ติ โจทนตฺถํ วุตฺตานิ. ตถา ปนสฺส อวฑฺฒนโต
น เหวนฺติ ๒- ปฏิกฺขิตฺตํ.
     [๔๘๔] น สมนฺนาหรตีติ ปเญฺห ปฏิคฺคาหกานํ ปริโภเคน ปุริมเจตนา
วฑฺฒติ, เอวนฺตํ โหติ ปุญฺญนฺติ ลทฺธิวเสน ปฏิชานาติ. ตโต อนาวชฺชนฺตสฺสาติ-
อาทีหิ ปุฏฺโฐ ทายกสฺส จาคเจตนํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ. ตตฺถ อนาวชฺชนฺตสฺสาติ ๓-
ทานเจตนาย ปุเรจาริเกน อาวชฺชเนน ภวงฺคมนาวชฺชนฺตสฺส อปริวชฺเชนฺตสฺส. ๔-
อนาโภคสฺสาติ นิราโภคสฺส. อสมนฺนาหรนฺตสฺสาติ น สมนฺนาหรนฺตสฺส.
อาวชฺชนญฺหิ ภวงฺคํ วิจฺฉินฺทิตฺวา อตฺตโน คตมคฺเค อุปฺปชฺชมานํ ทานเจตนํ
สมนฺนาหรติ นาม. เอวํกิจฺเจน อิมินา จิตฺเตน อสมนฺนาหรนฺตสฺส ปุญฺญํ โหตีติ
ปุจฺฉติ. อมนสิกโรนฺตสฺสาติ มนํ อกโรนฺตสฺส. อาวชฺชนญฺหิ ๕- ตทนนฺตรํ
อุปฺปชฺชมานํ มนํ กโรติ นาม, เอวํ อกโรนฺตสฺสาติ อตฺโถ. อุปโยควจนสฺมิญฺหิ
เอตํ ภุมฺมํ. อเจตยนฺตสฺสาติ เจตนมนุปฺปาเทนฺตสฺส. อปตฺถยนฺตสฺสาติ ๖-
ปตฺถนาสงฺขาตํ กุสลจฺฉนฺทํ อกโรนฺตสฺส. อปฺปณิทหนฺตสฺสาติ ทานเจตนาวเสน จิตฺตํ
อฏฺฐเปนฺตสฺสาติ อตฺโถ. นนุ อาวชฺชนฺตสฺสาติ วาเร อาโภคสฺสาติ อาโภควโต.
อถวา อาโภโค อสฺส, ๗- อาโภคสฺส วา อนนฺตรํ ตํ ปุญฺญํ โหตีติ อตฺโถ.
     [๔๘๕] ทฺวินฺนํ ผสฺสานนฺติอาทีสุปิ เอกกฺขเณ ทายกสฺส ทฺวินฺนํ ผสฺสาทีนํ
อภาวา ปฏิกฺขิปติ, ทายกสฺส จ ปริภุญฺชนฺตสฺส จาติ อุภินฺนํ ผสฺสาทโย สนฺธาย
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปรํ          ๒ ฉ.ม. น เหวาติ       ๓ ฉ.ม. อนาวฏฺเฏนฺตสฺส
@๔ ฉ.ม. อปริวฏฺเฏนฺตสฺส ๕ ฉ.ม. อาวชฺชเนน หิ    ๖ ฉ.ม. อปตฺเถนฺตสฺสาติ
@๗ ฉ.ม. อาโภคา อสฺส


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๒๔-๒๒๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=224&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=5031&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=5031&modeTY=2&pagebreak=1#p224