อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๕๒-๒๕๓.

หน้าที่ ๒๕๒.

อุปฺปชฺชติ, กินฺเต เอวํ จกฺขุวิญฺาณมฺปีติ. ผสฺสํ อารพฺภาติอาทีสุปิ เอเสว นโย. จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา น นิมิตฺตคฺคาหีติ เอตฺถ ชวนกฺขเณ น นิมิตฺตคฺคาหิตา วุตฺตา, น จกฺขุวิญฺาณกฺขเณ. ตสฺมา โลกิยมตฺตมฺปิ สนฺธาเยตํ อสาธกนฺติ. ปญฺจวิญฺาณสมงฺคิสฺสมคฺคภาวนากถาวณฺณนา นิฏฺิตา. -------------- ๔. ปญฺจวิญฺาณากุสลาปีติกถาวณฺณนา [๕๘๐-๕๘๓] อิทานิ ปญฺจวิญฺาณา กุสลาปีติกถา นาม โหติ. สา เหฏฺา วุตฺตนเยเนว อตฺถโต เวทิตพฺพาติ. ปญฺจวิญฺาณากุสลาปีติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------- ๕. ปญฺจวิญฺาณาสาโภคาติกถาวณฺณนา [๕๘๔-๕๘๖] อิทานิ ปญฺจวิญฺาณา สาโภคาติกถา นาม โหติ. ตตฺถ อาโภโค นาม กุสลากุสลวเสน โหติ, สตฺถารา จ "จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา นิมิตฺตคฺคาหี โหติ น นิมิตฺตคฺคาหี โหตี"ติอาทิ วุตฺตํ, ตํ อโยนิโส คเหตฺวา "ปญฺจวิญฺาณา สาโภคา"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. เสสเมตฺถ ปุริมกถาสทิสเมวาติ. ปญฺจวิญฺาณาสาโภคาติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. --------- ๖. ทฺวีหิสีเลหิสมนฺนาคโตติกถาวณฺณนา [๕๘๗-๕๘๙] อิทานิ ทฺวีหิ สีเลหิ สมนฺนาคโตติกถา ^๑- นาม โหติ. ตตฺถ "สีเล ปติฏฺาย นโร สปญฺโ"ติอาทิวจนโต ^๒- ยสฺมา โลกิเยน สีเลน @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ทฺวีหิ สีเลหีติกถา ^๒ สํ.ส. ๑๕/๒๓/๑๖

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๓.

สีลวา โลกุตฺตรมคฺคํ ภาเวติ, ตสฺมา "ปุริเมน จ โลกิเยน มคฺคกฺขเณ โลกุตฺตเรน จาติ ทฺวีหิ สีเลหิ สมนฺนาคโต นาม โหตี"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํเยว, เต สนฺธาย มคฺคสมงฺคีติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. อถ นํ "ยทิ โส เอกกฺขเณ โลกิยโลกุตฺตเรหิ ทฺวีหิ สีเลหิ สมนฺนาคโต, ทฺวีหิ ผสฺสาทีหิปิ เตน สมนฺนาคเตน ภวิตพฺพนฺ"ติ โจเทตุํ ทฺวีหิ ผสฺเสหีติอาทิมาห. อิตโร ตถารูปํ นยํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติ. โลกิเยน จ โลกุตฺตเรน จาติ ปเญฺห ปุพฺเพ สมาทินฺนญฺจ มคฺคกฺขเณ อุปฺปนฺนสมฺมาวาจาทีนิ จ สนฺธาย ปฏิชานาติ. โลกิเย สีเล นิรุทฺเธติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, ขณภงฺคนิโรธํ สนฺธาย ปฏิญฺา สกวาทิสฺส. อิตโร ปุน ^๑- ตํ วีติกฺกมํ วิย สลฺลกฺเขนฺโต ทุสฺสีโลติอาทิมาห. ลทฺธิปติฏฺาปนํ ปนสฺส ปุพฺเพ อภินฺนสีลตํเยว ทีเปติ, น ทฺวีหิ สมนฺนาคตตํ. ตสฺมา อปฺปติฏฺิตาว ลทฺธีติ. ทฺวีหิสีเลหิสมนฺนาคโตติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. ----------- ๗. สีลํอเจตสิกนฺติกถาวณฺณนา [๕๙๐-๕๙๔] อิทานิ สีลํ อเจตสิกนฺติกถา นาม โหติ. ตตฺถ ยสฺมา สีเล อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุทฺเธปิ สมาทานเหตุโก สีโลปจโย นาม อตฺถิ, เยน โส สีลวาเยว นาม โหติ, ตสฺมา "สีลํ อเจตสิกนฺ"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. เสสเมตฺถ "ทานํ อเจตสิกนฺ"ติกถายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. ลทฺธิปติฏฺาปนมฺปิ อโยนิโส คหิตตฺตา อปฺปติฏฺาปนเมวาติ. สีลํอเจตสิกนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. -------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๕๒-๒๕๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=252&pages=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=5673&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=5673&pagebreak=1#p252