อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๘๒.

[๗๓๓-๗๓๔] น กาลํ กเรยฺยาติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส. อตฺถิ โส นิยาโมติ ปรวาทิสฺส ปเญฺห ปน ยสฺมา เอวรูโป นิยาโม นาม นตฺถิ, ตสฺมา ปฏิกฺขิปติ. จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคีติอาทิ สกวาทินา "นิยาเม อสนฺเตปิ สมเยเนว ^๑- มรติ, น อสมเยนา"ติ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ. ตตฺรายมธิปฺปาโย:- ยทิ นิยามาภาเวน กาลกิริยา ภเวยฺย, จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคิโนปิ ภเวยฺย, ตโต "ปญฺจหิ วิญฺญาเณหิ น จวติ น อุปปชฺชตี"ติ สุตฺตวิโรโธ สิยา. ยถา ปน จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคิสฺส กาลกิริยา น โหติ, ตถา นิโรธสมาปนฺนสฺสาปีติ. ตติยสญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------- ๑๐. อสญฺญสตฺตูปิกากถาวณฺณนา [๗๓๕] อิทานิ อสญฺญสตฺตูปิกา กถา นาม โหติ. ตตฺถ สญฺญาวิราควเสน ปวตฺตภาวนา อสญฺญสมาปตฺติปิ นิโรธสมาปตฺติปิ สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ นาม. อิติ เทฺว สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติโย โลกิยา จ โลกุตฺตรา จ. ตตฺถ โลกิยา ปุถุชฺชนสฺส อสญฺญสตฺตูปิกา โหติ, โลกุตฺตรา อริยานํ, สา จ นาสญฺญสตฺตูปิกา. อิมํ ปน วิภาคํ อกตฺวา อวิเสเสเนว สญฺญาเวทยิตนิโรธ- สมาปตฺติ อสญฺญสตฺตูปิกาติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. อถ นํ ยสฺมา อสญฺญสมาปตฺตึ สมาปนฺนสฺส อโลภาทโย อตฺถิ, น นิโรธสมาปตฺตึ, ตสฺมา เตสํ วเสน โจเทตุํ อตฺถีติอาทิมาห. [๗๓๖] อิธาปิ อสญฺญีติ ปเญฺห อิธ สญฺญาวิราควเสน สมาปนฺนตฺตา อสญฺญิตา อนุญฺญาตา, ตตฺราปิ ^๒- อสญฺญสตฺเตเนว. ตสฺมา อิมํ ปฏิญฺญํ คเหตฺวา ลทฺธึ ปติฏฺฐเปนฺเตน ฉเลน ปติฏฺฐาปิตา โหติ. อิธ วา นิโรธสมาปตฺตึ สนฺธาย @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. มรณสมเยเนว ^๒ สี.,ม. ตตฺร

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๘๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=282&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=6352&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=6352&modeTY=2&pagebreak=1#p282