อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๘๗-๒๘๘.

หน้าที่ ๒๘๗.

ปฏิกฺขิปติ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. มหาภูตา อุปาทายรูปานํ อุปาทายเหตูติ เอตฺถ ปจฺจยฏฺเฐน เหตุภาโว วุตฺโต, น มูลฏฺเฐน, ตสฺมา อสาธกนฺติ. รูปํเหตูติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. [๗๕๗-๗๕๙] รูปํสเหตุนฺติกถาวณฺณนาย ^๑- อิมินาว นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพติ. รูปํสเหตุกนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------- ๗. รูปํกุสลากุสลนฺติกถาวณฺณนา [๗๖๐-๗๖๔] อิทานิ รูปํ กุสลากุสลนฺติกถา นาม โหติ. ตตฺถ "กายกมฺมํ วจีกมฺมํ กุสลมฺปิ อกุสลมฺปี"ติ วจนํ นิสฺสาย กายวจีกมฺมสงฺขาตํ กายวิญฺญตฺติวจีวิญฺญตฺติรูปํ กุสลมฺปิ อกุสลมฺปีติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหิสาสกานญฺเจว สมิติยานญฺจ, เต สนฺธาย รูปํ กุสลนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. อถ นํ "ยทิ เต รูปํ กุสลํ, เอวํวิเธนาเนน ภวิตพฺพนฺ"ติ โจเทตุํ สารมฺมณนฺติอาทิมาห. ปรโต อกุสลปเญฺหปิ เอเสว นโย. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. รูปํกุสลากุสลนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------- ๘. รูปํวิปาโกติกถาวณฺณนา [๗๖๕-๗๖๗] อิทานิ รูปํ วิปาโกติกถา นาม โหติ. ตตฺถ ยํ กมฺมสฺส กตตฺตา อุปฺปนฺนา จิตฺตเจตสิกา วิย กมฺมสฺส กตตฺตา อุปฺปนฺนํ, ตํ รูปมฺปิ วิปาโกติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ อนฺธกานญฺเจว สมิติยานญฺจ, เต สนฺธาย @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สเหตุกกถายมฺปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๘.

ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. อถ นํ "ยทิ เต รูปํ วิปาโก, เอวํวิเธนาเนน ภวิตพฺพนฺ"ติ โจเทตุํ สุขเวทนียนฺติอาทิมาห. เสสเมตฺถ ^๑- ยถาปาลิเมว นิยฺยาตีติ. รูปํวิปาโกติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------- ๙. รูปํรูปาวจรารูปาวจรนฺติกถาวณฺณนา [๗๖๘-๗๗๐] อิทานิ รูปํ รูปาวจรารูปาวจรนฺติกถา นาม โหติ. ตตฺถ ยํ กามาวจรกมฺมสฺส กตตฺตา รูปํ, ตํ ยสฺมา กามาวจรํ, ตสฺมา รูปาวจรา- รูปาวจรกมฺมานมฺปิ กตตฺตา รูเปน รูปาวจเรน ^๒- ภวิตพฺพนฺติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ, เต สนฺธาย อตฺถิ รูปํ รูปาวจรารูปาวจรนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. เสสเมตฺถ เหฏฺฐา วุตฺตนยเมวาติ. รูปํรูปาวจรารูปาวจรนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------ ๑๐. รูปราโครูปธาตุปริยาปนฺโนติอาทิกถาวณฺณนา ^๓- [๗๗๑-๗๗๕] อิทานิ รูปราโค รูปธาตุปริยาปนฺโน อรูปราโค อรูปธาตุ- ปริยาปนฺโนติกถา นาม โหติ. ตตฺถ ยสฺมา กามราโค กามธาตุปริยาปนฺโน, ตสฺมา รูปราเคหิปิ ^๔- รูปธาตุอรูปธาตุปริยาปนฺเนหิ ภวิตพฺพนฺติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. เสสํ เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. เกวลญฺหิ ตตฺถ "รูปธาตุํ อนุเสติ, อรูปธาตุํ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. เสสํ ^๒ ฉ.ม. รูปาวจรารูปาวจเรน @^๓ ฉ.ม. รูปารูปธาตุปริยาปนฺนกถาวณฺณนา ^๔ ฉ.ม. รูปราคารูปราเคหิปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๘๗-๒๘๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=287&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=6464&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=6464&modeTY=2&pagebreak=1#p287