ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๖ ภาษาบาลี อักษรไทย ที.อ. (สุมงฺคล.๓)

หน้าที่ ๑๗๐-๑๗๑.

หน้าที่ ๑๗๐.

เอโก ธมฺโม? สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฺฐิติกา. สพฺเพ สตฺตา สงฺขารฏฺฐิติกา"ติ กถิเต ตสฺส กถํ สุตฺวา อญฺโญ กเถสฺสติ. ตสฺสปิ อญฺโญติ เอวํ ปรมฺปรกถานิยเมน อิทํ พฺรหฺมจริยํ จิรํ ติฏฺฐมานํ สเทวกสฺส โลกสฺส อตฺถาย หิตาย ภวิสฺสตีติ เอกกวเสน ธมฺมเสนาปติ สาริปุตฺตตฺเถโร สามคฺคีรสํ ทสฺเสสีติ. เอกกวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ทุกวณฺณนา [๓๐๔] อิติ เอกกวเสน สามคฺคีรสํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ทุกวเสน ทสฺเสตุํ ปุน เทสนํ อารภิ. ตตฺถ นามรูปทุเก นามนฺติ จตฺตาโร อรูปิโน ขนฺธา นิพฺพานญฺจ. ตตถ จตฺตาโร ขนฺธา นามนฏฺเฐน นามํ. นามนฏฺเฐนาติ นามกรณฏฺเฐน. ยถา หิ มหาชนสมฺมตตฺตา มหาสมฺมตสฺส "มหาสมฺมโต"ติ นามํ อโหสิ, ยถา วา ๑- มาตาปิตโร "อยํ ติสฺโส นาม โหตุ, ปุสฺโส ๒- นาม โหตู"ติ เอวํ ปุตฺตสฺส กิตฺติมนามํ กโรนฺติ, ยถา วา "ธมฺมกถิโก วินยธโร"ติ คุณโต นามํ อาคจฺฉติ, น เอวํ เวทนาทีนํ. เวทนาทโย หิ มหาปฐวีอาทโย วิย อตฺตโน นามํ กโรนฺตาว อุปฺปชฺชนฺติ. เตสุ อุปฺปนฺเนสุ เตสํ นามํ อุปฺปนฺนเมว โหติ. น หิ เวทนํ อุปฺปนฺนํ "ตฺวํ เวทนา นาม โหหี"ติ, โกจิ ภณติ, น จสฺสา เยนเกนจิ การเณน นามคฺคหณกิจฺจํ อตฺถิ, ยถา ปฐวิยา อุปฺปนฺนาย "ตฺวํ ปฐวี นาม โหหี"ติ นามคฺคหณกิจฺจํ นตฺถิ, จกฺกวาฬสิเนรุมฺหิ จนฺทิมสุริยนกฺขตฺเตสุ อุปฺปนฺเนสุ "ตฺวํ จกฺกวาฬํ นาม, ตฺวํ นกฺขตฺตํ นาม โหหี"ติ นามคฺคหณกิจฺจํ นตฺถิ, นามํ อุปฺปนฺนเมว โหติ, โอปปาติกา ปญฺญตฺติ นิปตติ, เอวํ เวทนาย อุปฺปนฺนาย "ตฺวํ เวทนา นาม โหหี"ติ นามคฺคหณกิจฺจํ นตฺถิ, ตาย อุปฺปนฺนาย เวทนาติ นามํ อุปฺปนฺนเมว โหติ. สญฺญาทีสุปิ เอเสว นโย. อตีเตปิ หิ เวทนา เวทนาเยว. สญฺญา. สงฺขารา. วิญฺญาณํ วิญฺญาณเมว. อนาคเตปิ. ปจฺจุปฺปนฺเนปิ. นิพฺพานํ ปน @เชิงอรรถ: ฉ.ม., อิ. วา น ทิสฺสติ ฉ.ม. ผุสฺโส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๑.

สทาปิ นิพฺพานเมวาติ. อิติ นามกรณฏฺเฐน นามํ. นามนฏเฐนาปิ เจตฺถ จตฺตาโร ขนฺธา นามํ. เต หิ อารมฺมณาภิมุขา ๑- นมนฺติ. นามนฏฺเฐน สพฺพํปิ นามํ. จตฺตาโร หิ ขนฺธา อารมฺมเณ อญฺญมญฺญํ นาเมนฺติ, นิพฺพานํ อารมฺมณาธิปติปจฺจยตาย อตฺตนิ อนวชฺชธมฺเม นาเมติ. รูปนฺติ จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปํ, ตํ สพฺพํปิ รุปฺปนฏฺเฐน รูปํ. ตสฺส วิตฺถารกถา วิสุทฺธิมคฺเค วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา. อวิชฺชาติ ทุกฺขาทีสุ อญาณํ. อยมฺปิ วิตฺถารโต วิสุทฺธิมคฺเค กถิตาเยว. ภวตณฺหาติ ภวปฏฺฐนา. ยถาห "ตตฺถ กตมา ภวตณฺหา. โย ภเวสุ ภวจฺฉนฺโท"ติ อาทิ. ภวทิฏฐีติ ภโว วุจฺจติ สสฺสตํ, สสฺสตวเสน อุปฺปชฺชนกทิฏฺฐิ. สาปิ "ตตฺถ กตมา ภวทิฏฺฐิ. `ภวิสฺสติ อตฺตา จ โลโก จา'ติ ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตนฺ"ติ ๒- อาทินา นเยน อภิธมฺเม วิตฺถาริตา. วิภวทิฏฺฐีติ วิภโว วุจฺจติ อุจฺเฉทํ, อุจฺเฉทวเสน อุปฺปชฺชนกทิฏฺฐิ. สาปิ "ตตฺถ กตมา วิภวทิฏฺฐิ. `น ภวิสฺสติ อตฺตา จ โลโก จา'ติ ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตนฺ"ติ ๓- อาทินา นเยน ตตฺเถว วิตฺถาริตา. อหิริกนฺติ "ยํ น หิริยติ หิริยิตพฺเพนา"ติ ๔- เอวํ วิตฺถาริตา นิลฺลชฺชตา. อโนตฺตปฺปนฺติ ยํ "น โอตฺตปฺปติ โอตฺตปฺปิตพฺเพนา"ติ ๕- เอวํ วิตฺถาริโต อภายนอากาโร. หิรี จ โอตฺตปฺปญฺจาติ "ยํ หิริยติ หิริยิตพฺเพน, โอตฺตปฺปติ โอตฺตปฺปิตพฺเพนา"ติ ๖- เอวํ วิตฺถาริตานิ หิริโอตฺตปฺปานิ. อปิเจตฺถ อชฺฌตฺตสมุฏฺฐานา หิรี, พหิทฺธาสมุฏฺฐานํ โอตฺตปฺปํ. อตฺตาธิปเตยฺยา หิรี, โลกาธิปเตยฺยํ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อารมฺมณาภิมุขํ อภิ. สงฺ. ๓๔/๑๓๒๐/๒๙๘ อภิ. สงฺ ๓๔/๑๓๒๑/๒๙๘ @ อภิ. สงฺ. ๓๔/๑๓๓๐/๒๙๙ อภิ. สงฺ. ๓๔/๑๓๓๑/๒๙๙


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๖ หน้าที่ ๑๗๐-๑๗๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=6&page=170&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=6&A=4269&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=6&A=4269&modeTY=2&pagebreak=1#p170


จบการแสดงผล หน้าที่ ๑๗๐-๑๗๑.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]