อรรถกถาเล่มที่ ๖ หน้าที่ ๒๒๐.

อธิฏฺานานีติ เอตฺถ อธีติ อุปสคฺคมตฺตํ. อตฺถโต ปน เตน วา ติฏฺนฺติ, ตตฺถ วา ติฏฺนฺติ, านเมว วา ตํ ตํ คุณาธิกานํ ปุริสานํ อธิฏฺานํ, ปญฺาว อธิฏฺานํ ปญฺาธิฏฺานํ. เอตฺถ จ ปเมน อคฺคผลปญฺา. ทุติเยน วจีสจฺจํ. ตติเยน อามิสปริจฺจาโค. จตุตฺเถน กิเลสูปสโม กถิโตติ เวทิตพฺโพ. ปเมน วา ^๑- กมฺมสฺสกตปญฺ วิปสฺสนาปญฺ วา อาทึ กตฺวา ผลปญฺา กถิตา. ทุติเยน วจีสจฺจํ อาทึ กตฺวา ปรมตฺถสจฺจํ นิพฺพานํ. ตติเยน อามิสปริจฺจาคํ อาทึ กตฺวา อคฺคมคฺเคน กิเลสปริจฺจาโค. จตุตฺเถน สมาปตฺติวิกฺขมฺภิเต กิเลเส อาทึ กตฺวา อคฺคมคฺเคน กิเลสวูปสโม. ปญฺาธิฏฺาเนน วา เอเกน อรหตฺตผลปญฺา กถิตา. เสเสหิ ปรมตฺถสจฺจํ. สจฺจาธิฏฺาเนน วา เอเกน ปรมตฺถสจฺจํ กถิตํ. เสเสหิ อรหตฺตผลปญฺาติ มูสิยาภยตฺเถโร ^๒- อาห. (๒๗) ปญฺหพฺยากรณาทิจตุกฺกวณฺณนา [๓๑๒] ปญฺหพฺยากรณานิ มหาปเทสกถาย วิตฺถาริตาเนว. (๒๘) กณฺหนฺติ กาฬกํ ทสากุสลกมฺมปถกมฺมํ. กณฺหวิปากนฺติ อปาเย นิพฺพตฺตนโต กาฬกวิปากํ. สุกฺกนฺติ ปณฺฑรํ ทสกุสลกมฺมปถกมฺมํ. ^๓- สุกฺกวิปากนฺติ สคฺเค นิพฺพตฺตนโต ปณฺฑรวิปากํ. กณฺหสุกฺกนฺติ มิสฺสกกมฺมํ. กณฺหสุกฺกวิปากนฺติ สุขทุกฺขวิปากํ. มิสฺสกกมฺมญฺหิ กตฺวา อกุสเลน ติรจฺฉานโยนิยํ มงฺคลหตฺถิฏฺานาทีสุ อุปฺปนฺโน กุสเลน ปวตฺเต สุขํ เวทิยติ. กุสเลน ราชกุเลปิ นิพฺพตฺโต อกุสเลน ปวตฺเต ทุกฺขํ เวทิยติ. อกณฺหอสุกฺกนฺติ กมฺมกฺขยกรํ จตุมคฺคาณํ อธิปฺเปตํ. ตญฺหิ ยทิ กณฺหํ ภเวยฺย, กณฺหวิปากํ ทเทยฺย. ยทิ สุกฺกํ ภเวยฺย. สุกฺกวิปากํ ทเทยฺย. อุภยวิปากสฺส ปน อทานโต อกณฺหาสุกฺกวิปากตฺตา อกณฺหํ อสุกฺกนฺติ อยเมตฺถ อตฺโถ. (๒๙) สจฺฉิกรณียาติ ปจฺจกฺขกรเณน เจว ปฏิลาเภน จ สจฺฉิกาตพฺพา. จกฺขุนาติ ทิพฺพจกฺขุนา. กาเยนาติ สหชาตนามกาเยน. ปญฺายาติ อรหตฺตผลาเณน. (๓๐) @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปฺเมน จ ^๒ ฉ.ม., อิ. มูสิกาภยตฺเถโร ^๓ ฉ.ม., อิ. กุสลกมฺมปถกมฺมํ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๖ หน้าที่ ๒๒๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=6&page=220&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=6&A=5582&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=6&A=5582&pagebreak=1#p220