อรรถกถาเล่มที่ ๖ หน้าที่ ๔๖.

อตฺถ. พฺราหฺมณชจฺจาติ พฺราหฺมณชาติกา. พฺราหฺมณกุลีนาติ พฺราหฺมเณสุ กุลีนา กุลสมฺปนฺนา. พฺราหฺมณกุลาติ พฺราหฺมณกุลโต, โภคาทิสมฺปนฺนํ พฺราหฺมณกุลํ ปหายาติ อตฺโถ. น อกฺโกสนฺตีติ ทสวิเธน อกฺโกสวตฺถุนา น อกฺโกสนฺติ. น ปริภาสนฺตีติ นานาวิธาย ปริภวกถาย น ปริภาสนฺตีติ ^๑- อตฺโถ. อิติ ภควา "พฺราหฺมณา อิเม สามเณเร อกฺโกสนฺติ ปริภาสนฺตี"ติ ชานมาโนว ปุจฺฉติ. กสฺมา? อิเม มยา อปุจฺฉิตา ปฐมตรํ น กเถสฺสนฺติ, อกถิเต กถา น สมุฏฺฐาตีติ กถาสมุฏฺฐาปนตฺถาย. ตคฺฆาติ เอกํสวจเนน นิปาโต, เอกํเสเนว โน ภนฺเต พฺราหฺมณา อกฺโกสนฺติ ปริภาสนฺตีติ วุตฺตํ โหติ. อตฺตรูปายาติ อตฺตโน อนุรูปาย. ปริปุณฺณายาติ ยถารุจึ ปทพฺยญชนานิ อาโรเปตฺวา อาโรเปตฺวา ปูริตาย. ^๒- โน อปริปุณฺณายาติ อนฺตรา อฏฺฐปิตาย นิรนฺตรํ ปวตฺตาย. กสฺมา ปน พฺราหฺมณา อิเม สามเณเร อกฺโกสนฺตีติ. อปฺปติฏฺฐตาย. อิเม หิ สามเณรา อคฺคพฺราหฺมณานํ ปุตฺตา ติณฺณํ เวทานํ ปารคู ชมฺพุทีเป พฺราหฺมณานํ อนฺตเร ปากฏา สมฺภาวิตา. เตสํ ปพฺพชิตตฺตา อญฺเญ พหู พฺราหฺมณปุตฺตา ปพฺพชึสุ. อถโข พฺราหฺมณา "อปฺปติฏฺฐา มยํ ชาตา"ติ อิมาย อปฺปติฏฺฐตาย คามทฺวาเรปิ อนฺโตคาเมปิ เต ทิสฺวา "ตุเมฺหหิ พฺราหฺมณสมโย ภินฺโน มุณฺฑสมณกสฺส ปจฺฉโต ปจฺฉโต รสคิทฺธา หุตฺวา วิจรถา"ติ อาทีนิ เจว ปาลิยํ อาคตานิ "พฺราหฺมโณว เสฏฺโฐ วณฺโณ"ติ อาทีนิ จ วตฺวา อกฺโกสนฺติ. สามเณรา เตสุ อกฺโกสนฺเตสุปิ โกปํ วา อาฆาตํ วา อกตฺวา เกวลํ ภควตา ปุฏฺฐตฺตา ^๓- "ตคฺฆ โน ภนฺเต พฺราหฺมณา อกฺโกสนฺติ ปริภาสนฺตี"ติ อาโรเจสุํ. อถ เน ภควา อกฺโกสนาการํ ปุจฺฉนฺโต ยถากถํ ปน โวติ ปุจฺฉติ. เต อาจิกฺขนฺตา พฺราหฺมณา ภนฺเตติ อาทิมาหํสุ. ตตฺถ เสฏฺโฐ วณฺโณติ ชาติโคตฺตาทีนํ ปญฺญาปนฏฺฐาเน พฺราหฺมโณว เสฏฺโฐติ ทสฺเสนฺติ. หีนา อญฺเญ วณฺณาติ อิตเร ตโย วณฺณา หีนา ลามกาติ วทนฺติ. สุกฺโกติ ปณฺฑโร. กโณฺหติ กาฬโก. สุชฺฌนฺตีติ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ครหนฺติ ^๒ ฉ.ม. ปริปูริตาย ^๓ ฉ.ม. ปุฏฺฐา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๖ หน้าที่ ๔๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=6&page=46&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=6&A=1143&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=6&A=1143&modeTY=2&pagebreak=1#p46