อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๒๕๓.

ยทิทนฺติ นิปาโต, เย อิเมติ อยมสฺส อตฺโถ. จตฺตาโรติ คณนปริจฺเฉโท, เตน น ตโต เหฏฺา น อุทฺธนฺติ สติปฏฺานปริจฺเฉทํ ทีเปติ. สติปฏฺานาติ ตโย สติปฏฺานา สติโคจโรปิ, ติธา ปฏิปนฺเนสุ สาวเกสุ สตฺถุโน ปฏิฆานุ นยวีติวตฺตตาปิ, สติปิ. "จตุนฺนํ ภิกฺขเว สติปฏฺานานํ สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ เทสิสฺสามิ, ตํ สุณาถ, ฯเปฯ โก จ ภิกฺขเว กายสฺส สมุทโย? อาหารสมุทยา กายสมุทโย"ติอาทีสุ ^๑- หิ สติโคจโร สติปฏฺานนฺติ วุจฺจติ. ตถา "กาโย อุปฏฺานํ, ^๒- โน สติ. สติ อุปฏฺานญฺเจว ^๒- สติ จา"ติ อาทีสุปิ. ^๓- ตสฺสตฺโถ:- ปติฏฺาติ อสฺมินฺติ ปฏฺานํ. กา ปติฏฺาติ? สติ. สติยา ปฏฺานํ สติปฏฺานํ. ปธานํ านนฺติ วา ปฏฺานํ สติยา ปฏฺานํ สติปฏฺานํ, หตฺถิฏฺานอสฺสฏฺานาทีนิ วิย. "ตโย สติปฏฺานา, ยทริโย เสวติ, ยทริโย ^๔- เสวมาโน สตฺถา คณมนุสาสิตุมรหตี"ติ ^๕- เอตฺถาปิ ติธา ปฏิปนฺเนสุ สาวเกสุ สตฺถุโน ปฏิฆานุนยวีติวตฺตตา "สติปฏฺานนฺ"ติ วุตฺตา. ตสฺสตฺโถ:- ปฏฺเปตพฺพโต ปฏฺานํ, ปวตฺตยิตพฺพโตติ อตฺโถ. เกน ปฏฺเปตพฺพโตติ, สติยา. สติยา ปฏฺานํ สติปฏฺานนฺติ. "จตฺตาโร สติปฏฺานา ภาวิตา พหุลีกตา สตฺต โพชฺฌงฺเค ปริปูเรนฺตี"ติอาทีสุ ^๖- ปน สติเยว "สติปฏฺานนฺ"ติ วุจฺจติ. ตสฺสตฺโถ:- ปติฏฺาตีติ ปฏฺานํ, อุปฏฺาติ โอกฺกนฺทิตฺวา ^๗- ปกฺขนฺทิตฺวา ปวตฺตตีติ อตฺโถ. สติเยว ปฏฺานํ สติปฏฺานํ. อถวา สรณฏฺเน สติ, อุปฏฺานฏฺเน ปฏฺานํ. อิติ สติ จ สา ปฏฺานญฺจาติปิ สติปฏฺานํ. อิทมิธ อธิปฺเปตํ. ยทิ เอวํ, กสฺมา "สติปฏฺานา"ติ พหุวจนํ? สติพหุตฺตา. อารมฺมณเภเทน หิ พหุกา เอตา สติโย. อถ มคฺโคติ กสฺมา เอกวจนํ? มคฺคฏฺเน เอกตฺตา. จตสฺโสปิ หิ เอตา สติโย มคฺคฏฺเน เอกตฺตํ คจฺฉนฺติ. วุตฺตเญฺหตํ "มคฺโคติ เกนฏฺเน มคฺโค, นิพฺพานคมนฏฺเน, นิพฺพานตฺถิเกหิ มคฺคนียฏฺเน จา"ติ. จตสฺโสปิ เจตา อปรภาเค กายาทีสุ อารมฺมเณสุ กิจฺจํ สาธยมานา นิพฺพานํ @เชิงอรรถ: ^๑ สํ. มหา. ๑๙/๔๐๘/๑๖๑ สมุทยสุตฺต. ^๒-๒ ฉ.ม. ปฏฺานํ ^๓ ขุ. ปฏิ. ๓๑/๗๒๗/๖๒๓ @สติปฏฺานกถา ^๔ ก. ตทริโย ^๕ ม. อุปริ. ๑๔/๓๑๑/๒๘๔ สฬายตนวิภงฺคสุตฺต. @^๖ สํ. มหา. ๑๙/๙๘๙/๒๘๕ ปมอานนฺทสุตฺต ^๗ ฉ.ม. โอกนฺติตฺวา, สี. โอกฺขนฺทิตฺวา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๒๕๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=253&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=6472&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=6472&pagebreak=1#p253