อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๔๐.

ทิฏฺฐฺสุตวาราทิวณฺณนา [๕] เอวํ ภูมิวิเสสาทินา เภเทเนว วิตฺถารโตปิ มญฺญนาวตฺถุํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ สพฺพํ มญฺญนาวตฺถุภูตํ สกฺกายปริยาปนฺนํ เตภูมิกธมฺมเภทํ ทิฏฺฐาทีหิ จตูหิ สงฺคณฺหิตฺวา ทสฺเสนฺโต ทิฏฺฐํ ทิฏฺฐโตติ อาทิมาห. ตตฺถ ทิฏฺฐนฺติ มํสจกฺขุนาปิ ทิฏฺฐํ. ทิพฺพจกฺขุนาปิ ทิฏฺฐํ. รูปายตนสฺเสตํ อธิวจนํ. ตตฺถ ทิฏฺฐํ มญฺญตีติ ตีหิ มญฺญนาหิ มญฺญติ. กถํ? รูปายตนํ สุภสญฺญาย สุขสญฺญาย จ ปสฺสนฺโต ตตฺถ ฉนฺทราคํ ชเนติ, ตํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ. วุตฺตมฺปิ เจตํ ภควตา "อิตฺถีรูเป ภิกฺขเว สตฺตา รตฺตา คิทฺธา คธิตา มุจฺฉิตา อชฺโฌปนฺนา, เต ทีฆรตฺตํ โสจนฺติ อิตฺถีรูปวสานุคา"ติ. ^๑- เอวํ ทิฏฺฐํ ตณฺหามญฺญนาย มญฺญติ. "อิติ เม รูปํ สิยา อนาคตมทฺธานนฺติ วา ปเนตฺถ นนฺทึ สมนฺนาเนติ, รูปสมฺปทํ วา อากงฺขมาโน ทานํ เทตี"ติ วิตฺถาโร. เอวํปิ ทิฏฺฐํ ตณฺหามญฺญนาย มญฺญติ. อตฺตโน ปน ปรสฺส จ รูปสมฺปตฺติวิปตฺตึ นิสฺสาย มานํ ชเนติ. "อิมินาหํ เสยฺโยสฺมี"ติ วา "สทิโสสฺมี"ติ วา "หีโนสฺมี"ติ วา ^๒- เอวํ ทิฏฺฐํ มานมญฺญนาย มญฺญติ. รูปายตนํ ปน นิจฺจํ ธุวํ สสฺสตนฺติ มญฺญติ, อตฺตา อตฺตนิยนฺติ มญฺญติ, มงฺคเล อมงฺคลนฺติ มญญฺติ, เอวํ ทิฏฺฐํ ทิฏฺฐิมญฺญนาย มญฺญติ. เอวํ ทิฏฺฐํ ตีหิ มญฺญนาหิ มญฺญติ. กถํ ทิฏฺฐสฺมึ มญฺญติ? รูปสฺมึ อตฺตานํ สมนุปสฺสนนเยน มญฺญนฺโต ทิฏฺฐสฺมึ มญฺญติ. ยถา วา ถเน ถญฺญํ. ^๓- เอวํ รูปสฺมึ ราคาทโยติ มญฺญนฺโตปิ ทิฏฺฐสฺมึ มญฺญติ. อยมสฺส ทิฏฺฐิมญฺญนา. ตสฺมึเยว ปนสฺส ทิฏฺฐิมญฺญนาย มญฺญิเต วตฺถุสฺมึ สิเนหํ มานญฺจ อุปฺปาทยโต ตณฺหามานมญฺญนาปิ เวทิตพฺพา. เอวํ ทิฏฺฐสฺมึ มญฺญติ. เสสํ ปฐวีวาเร วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. @เชิงอรรถ: ^๑ องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๕๕/๗๗ นีวรณวคฺค (สฺยา) ^๒ ฉ.ม., อิ. วาติ. ^๓ ฉ.ม. ธเน ธญฺเญ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๔๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=40&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=1008&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=1008&modeTY=2&pagebreak=1#p40