อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๕๔.

คาหคาหโก นาม. ยํ ปน มนุสฺสา วุตฺตนเยน อุปสงฺกมนฺติ, ภิกฺขุ ทกฺขิเณยฺยวเสน อุปสงฺกมติ, อยํ คาหมุตฺตโก นาม. ยสฺส มนุสฺสา ทกฺขิเณยฺยวเสน จตฺตาโร ปจฺจเย เทนฺติ, ภิกฺขุปิ ปุปฺผผลาทีหิ อุปลาเปตฺวา คหณวเสน อุปสงฺกมติ, อยํ มุตฺตคาหโก นาม. ยสฺส มนุสฺสาปิ ทกฺขิเณยฺยวเสน จตฺตาโร ปจฺจเย เทนฺติ, ภิกฺขุปิ จุลฺลปิณฺฑปาติยติสฺสตฺเถโร วิย ทกฺขิเณยฺยวเสน ปริภุญฺชติ, อยํ มุตฺตมุตฺตโก นาม. เถรํ กิร เอกา อุปาสิกา ทฺวาทส วสฺสานิ อุปฏฺหิ. เอกทิวสํ ตสฺมึ คาเม อคฺคิ อุฏฺหิตฺวา เคหานิ ฌาเปสิ. อญฺเสํ กุลูปกภิกฺขู อาคนฺตฺวา "กึ อุปาสิเก อปิ กิญฺจิ ภณฺฑกํ อโรคํ กาตุํ อสกฺขิตฺถา"ติ ปฏิสนฺถารํ อกํสุ. มนุสฺสา "อมฺหากํ มาตุ กุลูปกตฺเถโร ภุญฺชนเวลายเมว อาคมิสฺสตี"ติ อาหํสุ. เถโรปิ ปุนทิวเส ภิกฺขาจารเวลํ สลฺลกฺเขตฺวาว อาคโต. อุปาสิกา โกฏฺจฺฉายาย ^๑- นิสีทาเปตฺวา ภิกฺขํ สมฺปาเทตฺวา อทาสิ. เถเร ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา ปกฺกนฺเต มนุสฺสา อาหํสุ "อมฺหากํ มาตุ กุลูปกตฺเถโร ภุญฺชนเวลายเมว อาคโต"ติ. อุปาสิกา "ตุมฺหากํ กุลูปกา ตุมฺหากํเยว อนุจฺฉวิกา, มยฺหํ เถโร มยฺหเมว อนุจฺฉวิโก"ติ อาห. อายสฺมา ปน มนฺตานิปุตฺโต อิเมหิ ปญฺจหิ สํสคฺเคหิ จตูหิปิ ปริสาหิ สทฺธึ อสํสฏฺโ คาหมุตฺตโก เจว มุตฺตมุตฺตโก จ อโหสิ. ยถา จ สยํ อสํสฏฺโ, เอวํ ภิกฺขูนํปิ ตํ อสํสคฺคกถํ กตฺตา อโหสิ. อารทฺธวิริโยติ ปคฺคหิตวิริโย, ปริปุณฺณกายิกเจตสิกวิริโยติ อตฺโถ. โย หิ ภิกฺขุ คมเน อุปฺปนฺนกิเลสํ านํ ปาปุณิตุํ น เทติ, าเน อุปฺปนฺนกิเลสํ นิสชฺชํ, นิสชฺชาย อุปฺปนฺนกิเลสํ สยนํ ปาปุณิตุํ น เทติ, มนฺเตน กณฺหสปฺปํ อุปฺปีเฬตฺวา คณฺหนฺโต วิย, อมิตฺตํ คีวายํ อกฺกมนฺโต วิย จ วิจรติ, อยํ อารทฺธวิริโย นาม. เถโร จ ตาทิโส อโหสิ. ภิกฺขูนํปิ ตเถว วิริยารมฺภกถํ กตฺตา อโหสิ. สีลสมฺปนฺโนติอาทีสุ สีลนฺติ จตุปฺปาริสุทฺธิสีลํ. สมาธีติ วิปสฺสนาปาทกา อฏฺ สมาปตฺติโย. ปญฺาติ โลกิยโลกุตฺตรวเสน าณํ. ^๑- วิมุตฺตีติ อริยผลํ. วิมุตติ าณทสฺสนนฺติ เอกูนวีสติวิธํ ปจฺจเวกฺขณาณํ. เถโร สยํปิ สีลาทีหิ สมฺปนฺโน @เชิงอรรถ: ^๑ สี. กุฑฺฑจฺฉายาย ^๒ ฉ.ม. โลกิยโลกุตฺตราณํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๕๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=54&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=1376&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=1376&pagebreak=1#p54