อรรถกถาเล่มที่ ๘ ภาษาบาลี อักษรไทย
ม.อ. (ปปญฺจ.๒)
หน้าที่ ๙-๑๐.

หน้าที่ ๙.
    [๒๓๓] อณุํ วา ถูลํ วาติ อปฺปสาวชฺชํ วา มหาสาวชฺชํ วา.
ยํ ตุเมฺห นาธิวาเสยฺยาถาติ โย ตุเมฺหหิ อธิวาเสตพฺโพ น ภเวยฺยาติ อตฺโถ.
โน เหตํ ภนฺเตติ ภนฺเต อนธิวาเสตพฺพํ นาม วจนปถํ น ปสฺสามาติ อธิปฺปาโย.
ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขายาติ อิติ ภควา อรหตฺเตน กูฏํ คณฺหนฺโต ยถานุสนฺธินา
เทสนํ นิฏฺฐเปสีติ.
                    ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย
                      กกจูปมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          ------------
                       ๒. อลคทฺทูปมสุตฺตวณฺณนา
    [๒๓๔] เอวมฺเม สุตนฺติ อลคทฺทูปมสุตฺตํ. ตตฺถ คทฺเธ พาธยึสูติ
คทฺธพาธิโน, คทฺธพาธิโน ปุพฺพปุริสา อสฺสาติ คทฺธพาธิปุพฺโพ, ตสฺส
คทฺธพาธิปุพฺพสฺส, คิชฺฌฆาตกกุลปฺปสุตสฺสาติ อตฺโถ. สคฺคโมกฺขานํ อนฺตรายํ
กโรนฺตีติ อนฺตรายิกา. เต กมฺมกิเลสวิปากอริยูปวาทอาณาวีติกฺกมวเสน ปญฺจวิธา.
ตตฺถ ปญฺจานนฺตริยกมฺมานิ กมฺมนฺตรายิกา นาม. ตถา ภิกฺขุนีทูสกกมฺมํ, ตํ
ปน โมกฺขสฺเสว อนฺตรายํ กโรติ, น สคฺคสฺส. นิยตมิจฺฉาทิฏฺฐิธมฺมา
กิเลสนฺตรายิกา นาม. ปณฺฑกติรจฺฉานคตอุภโตพฺยญฺชนกานํ ปฏิสนฺธิธมฺมา
วิปากนฺตรายิกา นาม. อริยูปวาทธมฺมา อุปวาทนฺตรายิกา นาม, เต ปน ยาว
อริเย น ขมาเปนฺติ, ตาวเทว, น ตโต ปรํ. สญฺจิจฺจ วีติกฺกนฺตา สตฺตอาปตฺติกฺขนฺธา
อาณาวีติกฺกมนฺตรายิกา นาม, เตปิ ยาว ภิกฺขุภาวํ วา ปฏิชานาติ
น วุฏฺฐาติ วา เทเสติ วา, ตาวเทว, น ตโต ปรํ.
    ตตฺรายํ ภิกฺขุ พหุสฺสุโต ธมฺมกถิโก เสสนฺตรายิเก ชานาติ, วินเย
ปน อโกวิทตฺตา ปณฺณตฺติวีติกฺกมนฺตรายิเก น ชานาติ, ตสฺมา รโหคโต เอวํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๐.
จินฺเตสิ:- อิเม อาคาริกา ปญฺจ กามคุเณ ปริภุญฺชนฺตา โสตาปนฺนาปิ
สกทาคามิโนปิ อนาคามิโนปิ โหนฺติ, ๑- ภิกฺขูปิ มนาปิกานิ จ ๒- จกฺขุวิญฺเญยฺยานิ
รูปานิ ปสฺสนฺติ ฯเปฯ กายวิญฺเญยฺเย โผฏฺฐพฺเพ ผุสนฺติ, มุทุกานิ
อตฺถรณปาปุรณานิ ๓- ปริภุญฺชนฺติ, เอตํ สพฺพํ วฏฺฏติ. กสฺมา อิตฺถีนํเยว
รูปสทฺทคนฺธรสโผฏฺฐพฺพา น วฏฺฏนฺติ, เอเตปิ วฏฺฏนฺตีติ. เอวํ รเสน รสํ
สํสนฺเทตฺวา สจฺฉนฺทราคปริโภคญฺจ นิจฺฉนฺทราคปริโภคญฺจ เอกํ กตฺวา ถูลวาเกหิ
สทฺธึ อติสุขุมสุตฺตํ ฆเฏนฺโต วิย, ๔- สาสเปน สทฺธึ สิเนรุํ อุปสํหรนฺโต วิย,
ปาปกํ ทิฏฺฐิคตํ อุปฺปาเทตฺวา "กึ ภควตา มหาสมุทฺทํ พนฺธนฺเตน วิย มหตา
อุสฺสาเหน ปฐมปาราชิกํ ปญฺญตฺตํ, นตฺถิ เอตฺถ โทโส"ติ สพฺพญฺญุตญาเณน
สทฺธึ ปฏิวิรุชฺฌนฺโต เวสารชฺชญาณํ ปฏิพาหนฺโต อริยมคฺเค ขาณุกณฺฏกาทีนิ
ปกฺขิปนฺโต เมถุนธมฺเม โทโส นตฺถีติ ชินสฺส อาณาจกฺเก ปหารํ อทาสิ.
เตนาห "ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามี"ติอาทิ.
    เอวํ พฺยา โขติ เอวํ วิย โข. สมนุยุญฺชนฺตีติอาทีสุ กึลทฺธิโก ตฺวํ,
ลทฺธึ วเทหีติ ปุจฺฉมานา สมนุยุญฺชนฺติ นาม. ทิฏฺฐึ ปฏฺฐเปนฺตา ๕- สมนุคฺคาหนฺติ
นาม. เกน การเณน เอวํ วเทสีติ การณํ  ปุจฺฉนฺตา สมนุภาสนฺติ นาม. ๖-
อฏฺฐิกงฺกลูปมาติอาทีสุ อฏฺฐิกงฺกลูปมา อปฺปสฺสาทฏฺเฐน. มํสเปสูปมา
พหุสาธารณฏฺเฐน. ติณุกฺกูปมา อนุทหนฏฺเฐน. องฺคารกาสูปมา มหาภิตาปนฏฺเฐน.
สุปินกูปมา อิตรปจฺจุปฏฺฐานฏฺเฐน. ยาจิตกูปมา ตาวกาลิกฏฺเฐน. วิสรุกฺขผลูปมา
สพฺพงฺคปจฺจงฺคปลิภญฺชนฏฺเฐน. ๖- อสิสูนูปมาติ อธิฉินฺทนฏฺเฐน. ๗-
สตฺติสูลูปมาติ วินิวิชฺฌนฏฺเฐน. สปฺปสิรูปมา สาสงฺกสปฺปฏิภยฏฺเฐน. ๘- ถามสาติ
ทิฏฺฐิถาเมน. ปรามาสาติ ทิฏฺฐิปรามาเสน. อภินิวิสฺส โวหรตีติ อธิฏฺฐหิตฺวา
โวหรติ ทีเปติ วา.
@เชิงอรรถ: ๑ สกทาคามิโนปีโหนฺติ   ๒ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ
@๓ ฉ.ม....ปาวุรณาทีนิ  ๔ ฉ.ม. อุปเนนฺโต วิย  ๕ ฉ.ม. ปติฏฺฐาเปนฺตา
@๖-๖ ม.ม. ๑๓/๔๒-๘/๒๙-๓๑ โปตลิยสุตฺต  ๗ ฉ.ม. อธิกุฏฺฏนฏฺเฐน,
@ม.มู. ๑๒/๓๕๑/๒๑๔ วมฺมิกสุตฺต  ๘ ขุ. มหา.๒๙/๑๒/๗ กามสุตฺตนิทฺเทส(สฺยา)


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๙-๑๐.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=9&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=206&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=206&modeTY=2&pagebreak=1#p9