พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕  พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๗ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ-ธรรมบท-อุทาน-อิติวุตตกะ-สุตตนิบาต

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
             [๕๒๑] บุคคลผู้วางเฉยในอารมณ์ทั้งปวง มีสติ
                       ไม่เบียดเบียนสัตว์ไรๆ ในโลกทั้งหมด
                       เป็นผู้ข้ามโอฆะได้ เป็นผู้สงบ
                       มีจิตไม่ขุ่นมัว ไม่มีกิเลสฟุ้งซ่าน
                       บุคคลนั้น บัณฑิตเรียกว่า ผู้สงบเสงี่ยม
             [๕๒๒] บุคคลใดอบรมอินทรีย์ทั้งหลายได้แล้วในโลกทั้งปวง
                       ทั้งภายในและภายนอก รู้ชัดทั้งโลกนี้และโลกหน้า
                       รอคอยอยู่แต่เวลาเท่านั้น
                       บุคคลนั้นผู้อบรมตนแล้วเช่นนี้
                       บัณฑิตเรียกว่า ผู้ฝึกตนแล้ว๑-
             [๕๒๓] บุคคลผู้พิจารณากิเลสเครื่องกำหนดจิตทั้งสิ้น
                       รู้ชัดสังสารวัฏทั้ง ๒ ส่วน คือจุติและอุบัติ
                       ปราศจากธุลี ไม่มีกิเลสพอกพูน
                       เป็นผู้หมดจด บรรลุภาวะที่สิ้นสุดการเกิด
                       บัณฑิตเรียกว่า พุทธะ
             ลำดับนั้น สภิยปริพาชกชื่นชมยินดีภาษิตของพระผู้มีพระภาคแล้ว ดีใจ
เบิกบาน แช่มชื่น เกิดปีติโสมนัส ได้ทูลถามปัญหากับพระผู้มีพระภาคต่อไปว่า
             [๕๒๔] บุคคลบรรลุอะไร บัณฑิตจึงเรียกว่า พราหมณ์
                       บุคคลประพฤติอย่างไร บัณฑิตจึงเรียกว่า สมณะ
                       บุคคลปฏิบัติอย่างไร บัณฑิตจึงเรียกว่า ผู้ล้างบาปได้
                       บุคคลประพฤติอย่างไร บัณฑิตจึงเรียกว่า นาคะ๒-
                       ข้าแต่พระผู้มีพระภาค ข้าพระองค์ทูลถามปัญหาแล้ว
                       ขอพระองค์โปรดตรัสพยากรณ์ปัญหาที่ทูลถามด้วยเถิด
@เชิงอรรถ :
@๑ ดูเทียบ ขุ.ม. (แปล) ๒๙/๙๐/๒๘๒, ขุ.จู. (แปล) ๓๐/๑๘/๑๑๘
@๒ ดูเชิงอรรถที่ ๑ หน้า ๑๘๕ ในเล่มนี้ และดูเทียบ ขุ.ม. (แปล) ๒๙/๘๐/๒๓๘, ขุ.จู. (แปล) ๓๐/๒๗/๑๔๕
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๑}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
             (พระผู้มีพระภาคตรัสดังนี้)
             [๕๒๕] สภิยะ บุคคลผู้ลอยบาปทั้งปวงได้แล้ว
                       เป็นผู้ปราศจากมลทิน เป็นผู้ประเสริฐ
                       มีจิตตั้งมั่นด้วยสมาธิ ดำรงตนมั่นคง
                       ข้ามพ้นสังสารวัฏ เป็นผู้บริสุทธิ์ครบถ้วน
                       ไม่มีตัณหาและทิฏฐิอาศัย เป็นผู้คงที่
                       บุคคลนั้นบัณฑิตเรียกว่า พราหมณ์๑-
             [๕๒๖] บุคคลผู้สงบ ละบุญและบาปได้
                       เป็นผู้ปราศจากธุลี รู้โลกนี้และโลกหน้า
                       ล่วงพ้นชาติและมรณะได้แล้ว
                       เป็นผู้คงที่ ดำรงตนอยู่เช่นนั้น
                       บัณฑิตเรียกว่า สมณะ
             [๕๒๗] บุคคลผู้ชำระล้างบาปได้ทั้งหมด
                       ทั้งภายในและภายนอก ในโลกทั้งปวง๒-
                       ไม่กลับมาสู่กัป ในเทวดาและมนุษย์ผู้ยังท่องเที่ยวอยู่ในกัป๓-
                       บัณฑิตเรียกผู้นั้นว่า ผู้ล้างบาปได้
             [๕๒๘] บุคคลผู้ไม่ทำบาปแม้เล็กน้อยในโลก
                       สลัดสังโยชน์และเครื่องผูกพันได้ทั้งหมด
                       ไม่ติดข้องอยู่ในกิเลสเครื่องข้องทั้งปวง เป็นผู้หลุดพ้น
                       เป็นผู้คงที่ ผู้ดำรงตนอยู่เช่นนั้น
                       บัณฑิตเรียกว่า นาคะ
@เชิงอรรถ :
@๑ ดูเทียบ ขุ.ม. (แปล) ๒๙/๒๕/๑๐๕, ขุ.จู. (แปล) ๓๐/๒๘/๑๔๗
@๒ โลกทั้งปวง ในที่นี้หมายถึงอายตนะทั้งหมด (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๒๗/๒๕๓)
@๓ กัป ในที่นี้หมายถึงตัณหาและทิฏฐิ (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๒๗/๒๕๓)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๒}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
             ลำดับนั้น สภิยปริพาชก ฯลฯ ได้ทูลถามปัญหากับพระผู้มีพระภาคเป็นข้อ
ต่อไปว่า
             [๕๒๙] พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสเรียกบุคคลเช่นไรว่า ผู้ชนะเขต
                       ตรัสเรียกบุคคลว่า ผู้ฉลาด ด้วยอาการอย่างไร
                       อย่างไร จึงตรัสเรียกว่า บัณฑิต
                       และอย่างไร ตรัสเรียกว่า มุนี
                       ข้าแต่พระผู้มีพระภาค ข้าพระองค์ทูลถามปัญหาแล้ว
                       ขอพระองค์โปรดตรัสพยากรณ์ปัญหาที่ทูลถามด้วยเถิด
                       (พระผู้มีพระภาคตรัสตอบดังนี้)
             [๕๓๐] สภิยะ บุคคลพิจารณาเขต๑- ทั้งสิ้น
                       คือ เขตเทวดา เขตมนุษย์ และเขตพรหมแล้ว
                       ผู้หลุดพ้นจากเครื่องผูกที่เป็นมูลเหตุแห่งเขต๒- ทั้งมวล
                       เป็นผู้คงที่ ดำรงตนอยู่เช่นนั้น
                       พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสเรียกว่า ผู้ชนะเขต
             [๕๓๑] บุคคลพิจารณากระเปาะฟอง๓- ทั้งสิ้น
                       คือ กระเปาะฟองเทวดา กระเปาะฟองมนุษย์
                       และกระเปาะฟองพรหมแล้ว
                       ผู้หลุดพ้นจากเครื่องผูกที่เป็นมูลเหตุแห่งกระเปาะฟองทั้งมวล
                       เป็นผู้คงที่ ดำรงตนอยู่เช่นนั้น
                       พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสเรียกว่า ผู้ฉลาด
             [๕๓๒] บุคคลพิจารณาอายตนะทั้ง ๒ ประการ
                       คือ อายตนะทั้งภายในและภายนอกแล้ว
@เชิงอรรถ :
@๑ เขต ในที่นี้หมายถึงอายตนะ (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๓๐/๒๕๓)
@๒ เครื่องผูกที่เป็นมูลเหตุแห่งเขต หมายถึงอวิชชา ตัณหา และภพ (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๓๐/๒๕๔)
@๓ กระเปาะฟอง หมายถึงกรรม (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๓๑/๒๕๔)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๓}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
                       มีปัญญาบริสุทธิ์ ก้าวพ้นธรรมดำและธรรมขาว๑- ได้แล้ว
                       เป็นผู้คงที่ ผู้ดำรงตนอยู่เช่นนั้น
                       พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสเรียกว่า บัณฑิต
             [๕๓๓] บุคคลรู้ธรรมทั้งของอสัตบุรุษและสัตบุรุษ
                       ทั้งภายในและภายนอกในโลกทั้งปวง
                       ล่วงพ้นกิเลสเครื่องข้องและตัณหาดุจข่ายได้แล้ว
                       ควรได้รับความเคารพบูชาจากเทวดาและมนุษย์
                       บุคคลนั้น พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสเรียกว่า มุนี๒-
                       ลำดับนั้น สภิยปริพาชก ฯลฯ ได้ทูลถามปัญหากับพระผู้มีพระภาคเป็นข้อ
                       ต่อไปว่า
             [๕๓๔] บุคคลบรรลุอะไร บัณฑิตจึงเรียกว่า ผู้จบเวท
                       บุคคลปฏิบัติอย่างไร บัณฑิตจึงเรียกว่า ผู้รู้ตาม
                       บุคคลประพฤติตนอย่างไร บัณฑิตจึงเรียกว่า ผู้มีความเพียร
                       และบุคคลตัดอะไรได้ บัณฑิตจึงเรียกว่า บุรุษอาชาไนย
                       ข้าแต่พระผู้มีพระภาค ข้าพระองค์ทูลถามปัญหาแล้ว
                       ขอพระองค์โปรดตรัสพยากรณ์ปัญหาที่ทูลถามด้วยเถิด
                       (พระผู้มีพระภาคตรัสตอบดังนี้)
             [๕๓๕] สภิยะ บุคคลเลือกเฟ้นเวท๓- ทั้งสิ้น
                       ของสมณพราหมณ์ทั้งหลายที่มีอยู่
                       ปราศจากราคะในเวทนาทั้งปวง
                       ก้าวล่วงเวททั้งปวงได้แล้ว
                       บุคคลนั้น บัณฑิตเรียกว่า ผู้จบเวท๔-
@เชิงอรรถ :
@๑ ธรรมดำและธรรมขาว หมายถึงบาปและบุญ (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๓๒/๒๕๕)
@๒ ดูเทียบ ขุ.จู. (แปล) ๓๐/๒๑/๑๒๙
@๓ เวท ในที่นี้หมายถึงศาสตร์ความรู้ของสมณพราหมณ์ทั้งหมด (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๓๕/๒๕๕)
@๔ เวท ในที่นี้หมายถึงมัคคญาณ ๔ (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๓๕/๒๕๕)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๔}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
             [๕๓๖] บุคคลพิจารณารู้เท่าทันกิเลสเครื่องเนิ่นช้า
                       และนามรูปภายในตน
                       และกิเลสอันเป็นมูลเหตุแห่งโรคในภายนอก
                       เป็นผู้หลุดพ้นจากเครื่องผูกอันเป็นมูลเหตุแห่งโรคทั้งปวง
                       เป็นผู้คงที่ ดำรงตนอยู่เช่นนั้น
                       บัณฑิตเรียกว่า ผู้รู้ตาม
             [๕๓๗] ในโลกนี้ บุคคลผู้งดเว้นบาปทั้งหมด
                       ล่วงพ้นทุกข์ในนรก มีความเพียร
                       เป็นผู้คงที่ ดำรงตนอยู่เช่นนั้น
                       บัณฑิตเรียกว่า ผู้มีความเพียร
                       มีความมุ่งมั่น เป็นนักปราชญ์
             [๕๓๘] บุคคลตัดเครื่องผูก๑- อันเป็นมูลเหตุแห่งกิเลสเครื่องข้อง
                       ทั้งภายในและภายนอกได้แล้ว
                       เป็นผู้หลุดพ้นจากเครื่องผูก
                       อันเป็นมูลเหตุแห่งกิเลสเครื่องข้องทั้งปวง
                       เป็นผู้คงที่ ดำรงตนอยู่เช่นนั้น
                       บัณฑิตเรียกว่า บุรุษอาชาไนย
             ลำดับนั้น สภิยปริพาชก ฯลฯ ได้ทูลถามปัญหากับพระผู้มีพระภาคเป็นข้อ
ต่อไปว่า
             [๕๓๙] บุคคลบรรลุอะไร บัณฑิตจึงเรียกว่า ผู้มีสุตะ
                       บัณฑิตเรียกบุคคลว่า อริยะ ด้วยอาการอย่างไร
                       บุคคลประพฤติอย่างไร บัณฑิตจึงเรียกว่า ผู้มีจรณะ
                       และบุคคลปฏิบัติอย่างไร บัณฑิตจึงเรียกว่า ปริพาชก
                       ข้าแต่พระผู้มีพระภาค ข้าพระองค์ทูลถามแล้ว
                       ขอพระองค์โปรดตรัสพยากรณ์ปัญหาที่ทูลถามด้วยเถิด
@เชิงอรรถ :
@๑ เครื่องผูก ในที่นี้หมายถึงกิเลสทั้งหลาย มีราคะเป็นต้น (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๓๘/๒๕๗)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๕}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
             (พระผู้มีพระภาคตรัสตอบดังนี้)
             [๕๔๐] สภิยะ บุคคลผู้สดับแล้ว รู้ยิ่งธรรมทั้งปวง
                       ครอบงำธรรมทั้งที่มีโทษและไม่มีโทษต่างๆ มีอยู่ในโลกได้
                       หมดความสงสัย มีจิตหลุดพ้น
                       ไม่มีความทุกข์ในธรรมทั้งปวง๑-
                       บัณฑิตเรียกว่า ผู้มีสุตะ
             [๕๔๑] บุคคลผู้มีปัญญา ตัดอาลัยและอาสวะได้แล้ว
                       ไม่ถือกำเนิดเกิดในครรภ์อีก
                       ละสัญญา ๓ อย่าง และละเปือกตมคือกามได้
                       ไม่กลับมาสู่กัป๒- อีก
                       บัณฑิตเรียกว่า อริยะ
             [๕๔๒] ในศาสนานี้ บุคคลผู้บรรลุธรรมที่ควรบรรลุเพราะจรณะ๓-
                       เป็นผู้ฉลาด รู้ธรรมได้ในกาลทุกเมื่อ
                       ไม่ข้องอยู่ในธรรมทั้งปวง
                       มีจิตหลุดพ้นแล้ว ไม่มีปฏิฆะ
                       บัณฑิตเรียกว่า ผู้มีจรณะ
             [๕๔๓] บุคคลผู้กำจัดธรรมที่มีทุกข์เป็นวิบากซึ่งมีอยู่
                       ทั้งที่เป็นอดีต อนาคต และปัจจุบันได้แล้ว
                       ประพฤติตนอยู่ด้วยปัญญาพิจารณา
@เชิงอรรถ :
@๑ ธรรมทั้งปวง ในที่นี้หมายถึงขันธ์ และอายตนะ เป็นต้น (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๔๐/๒๕๘)
@๒ กัป ในที่นี้หมายถึงตัณหาและทิฏฐิ (ขุ.สุ.อ. ๒/๕๔๑/๒๕๘)
@๓ จรณะ หมายถึงความประพฤติ,ปฏิปทา ในที่นี้หมายถึงจรณะ ๑๕ คือ (๑) สีลสัมปทา (ความถึงพร้อม
@ด้วยศีล) (๒) อินทรียสังวร (การสำรวมอินทรีย์) (๓) โภชเนมัตตัญญุตา (ความเป็นผู้รู้จักประมาณในการ
@บริโภค (๔) ชาคริยานุโยค (การหมั่นประกอบความเพียรเป็นเครื่องตื่น) (๕) ศรัทธา (๖) หิริ
@(๗) โอตตัปปะ (๘) ความเป็นพหูสูต (๙) วิริยารัมภะ (ปรารภความเพียร) (๑๐) ความมีสติมั่นคง
@(๑๑) ปัญญา (๑๒) ปฐมฌาน (๑๓) ทุติยฌาน (๑๔) ตติยฌาน (๑๕) จตุตถฌาน
@(ม.ม. (แปล) ๑๓/๒๓-๒๖/๒๖-๓๐, ขุ.สุ.อ. ๒/๕๔๒/๒๕๙)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๖}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
                       และละมายา มานะ โลภะ และโกธะได้หมดสิ้น
                       ทำนามรูปให้สิ้นสุดลงได้
                       บัณฑิตเรียกว่า ปริพาชก
                       ผู้บรรลุธรรมที่ควรบรรลุ
             ลำดับนั้น สภิยปริพาชกชื่นชมยินดีภาษิตของพระผู้มีพระภาคแล้ว ดีใจ
เบิกบาน แช่มชื่น เกิดปีติโสมนัส ลุกจากที่นั่ง ทำผ้าเฉวียงบ่าข้างหนึ่ง ประคอง
อัญชลีไปทางที่พระผู้มีพระภาคประทับ แล้วได้สดุดีพระผู้มีพระภาคด้วยคาถาที่เหมาะสม
เฉพาะพระพักตร์ว่า
             [๕๔๔] ข้าแต่พระผู้มีพระภาค ผู้มีปัญญาดุจแผ่นดิน
                       พระองค์ทรงกำจัดมิจฉาทิฏฐิ ๓ และมิจฉาทิฏฐิ ๖๐
                       ที่อาศัยคัมภีร์เป็นหลักการของพวกสมณะลัทธิอื่น
                       ซึ่งอาศัยอักษรสื่อความหมาย และสัญญาที่วิปริต
                       ทรงก้าวพ้นความมืดคือโอฆะได้แล้ว
             [๕๔๕] พระองค์ทรงเป็นผู้ถึงที่สุดแห่งทุกข์ เป็นผู้ถึงฝั่ง
                       ทรงเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                       ข้าพระองค์ตระหนักในพระองค์ว่า มีอาสวะสิ้นแล้ว
                       พระองค์ทรงมีความรุ่งเรือง มีความรู้ มีปัญญามาก
                       ได้ทรงแนะนำข้าพระองค์ผู้ทำที่สุดทุกข์ให้ข้ามได้แล้ว
             [๕๔๖] เพราะพระองค์ได้ทรงทราบปัญหาที่ข้าพระองค์สงสัย
                       ทรงช่วยให้ข้าพระองค์ข้ามพ้นความลังเลใจ
                       ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นพระมุนี
                       ผู้ทรงบรรลุธรรมที่ควรบรรลุในแนวทางของมุนี
                       ไม่มีกิเลสฝังแน่นพระทัย
                       ทรงเป็นเผ่าพันธุ์แห่งพระอาทิตย์
                       ข้าพระองค์ขอนอบน้อมพระองค์ผู้ทรงสงบเสงี่ยมอย่างยิ่ง
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๗}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
             [๕๔๗] พระองค์ผู้มีพระจักษุ ได้ทรงพยากรณ์ปัญหาข้อสงสัย
                       ที่เคยมีมาก่อนของข้าพระองค์จนหมดสิ้นแล้ว
                       พระองค์ไม่มีนิวรณ์ จึงนับว่าเป็นพระมุนี
                       ผู้ตรัสรู้ชอบด้วยพระองค์เองแน่แท้
             [๕๔๘] อนึ่ง ความคับแค้นใจทั้งหมด
                       พระองค์ทรงกำจัดตัดถอนได้แล้ว
                       พระองค์จึงมีพระทัยเยือกเย็น
                       มีการอบรมตนถึงที่สุดแล้ว มีพระปัญญาทรงจำมั่นคง
                       มีความบากบั่นในสัจจะเป็นนิตย์
             [๕๔๙] เทวดาทั้ง ๒ พวกที่อาศัยอยู่ ณ นารทบรรพตทั้งหมด
                       พากันชื่นชมอนุโมทนาพระองค์ผู้ประเสริฐ
                       ยิ่งใหญ่ในหมู่คนผู้ประเสริฐ ผู้ทรงมีความเพียรยิ่งใหญ่
                       ทรงแสดงพระธรรมเทศนาอยู่
             [๕๕๐] ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นบุรุษอาชาไนย
                       ข้าพระองค์ขอนอบน้อมพระองค์
                       ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นบุรุษสูงสุด
                       ข้าพระองค์ขอนอบน้อมพระองค์
                       ไม่มีผู้ใดเลยที่จะทรงคุณเสมอด้วยพระองค์
                       ในโลกนี้พร้อมทั้งเทวโลก
             [๕๕๑] พระองค์ทรงเป็นสัพพัญญูพุทธเจ้า
                       เป็นพระศาสดา เป็นพระมุนีครอบงำมารได้
                       ทรงตัดอนุสัยกิเลสได้ ทรงข้ามห้วงน้ำใหญ่คือสงสารได้แล้ว
                       ยังทรงช่วยหมู่สัตว์นี้ให้ข้ามตามไปได้ด้วย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๘}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๖. สภิยสูตร
             [๕๕๒] พระองค์ทรงล่วงพ้นอุปธิกิเลสได้
                       ทำลายอาสวะได้แล้ว ไม่มีอุปาทาน (ความถือมั่น)
                       ละความหวาดกลัวภัยได้ เหมือนพญาราชสีห์ไม่กลัวต่อหมู่เนื้อ๑-
             [๕๕๓] พระองค์ไม่ทรงติดอยู่ในบุญและบาปทั้งสอง
                       เหมือนดอกบัวขาวที่สวยงามไม่ติดอยู่ในน้ำ
                       ข้าแต่พระองค์ผู้มีความเพียร
                       ขอพระองค์โปรดเหยียดพระบาทออกมาเถิด
                       สภิยะจะขอถวายอภิวาทพระยุคลบาทของพระศาสดา
             ลำดับนั้น สภิยปริพาชกหมอบลงแทบพระบาทของพระผู้มีพระภาคด้วย
เศียรเกล้าแล้ว ได้กราบทูลดังนี้ว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระภาษิตของพระองค์
ชัดเจนไพเราะยิ่งนัก ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระภาษิตของพระองค์ชัดเจนไพเราะยิ่งนัก
พระผู้มีพระภาคทรงประกาศธรรมอย่างแจ่มแจ้งโดยประการต่างๆ เปรียบเหมือน
บุคคลหงายของที่คว่ำ เปิดของที่ปิด บอกทางแก่ผู้หลงทาง หรือตามประทีป
ในที่มืด โดยตั้งใจว่า ‘คนมีตาดีจักเห็นรูปได้’ ข้าพระองค์นี้ขอถึงพระผู้มีพระภาค
พร้อมทั้งพระธรรมและภิกษุสงฆ์เป็นสรณะ ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ข้าพระองค์พึงได้
บรรพชาอุปสมบทในสำนักของพระผู้มีพระภาคเถิด”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “สภิยะ ผู้เคยเป็นอัญเดียรถีย์มาก่อน หวังจะบรรพชา
อุปสมบทในธรรมวินัยนี้ จะต้องอยู่ปริวาสเป็นเวลา ๔ เดือน เมื่อครบ ๔ เดือนแล้ว
ภิกษุทั้งหลายพอใจจึงจะบรรพชาอุปสมบทให้เป็นภิกษุ แต่ในเรื่องการอยู่ปริวาสนี้
เราก็ทราบความแตกต่างของแต่ละบุคคล”
             สภิยปริพาชกกราบทูลว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ถ้าผู้เคยเป็นอัญเดียรถีย์มา
ก่อน หวังจะบรรพชาอุปสมบทในธรรมวินัยนี้ จะต้องอยู่ปริวาสเป็นเวลา ๔ เดือน
เมื่อครบ ๔ เดือนแล้ว ภิกษุทั้งหลายพอใจจึงจะบรรพชาอุปสมบทให้เป็นภิกษุ
ข้าพระองค์ก็จะขออยู่ปริวาสเป็นเวลา ๔ ปี เมื่อครบ ๔ ปี หากภิกษุทั้งหลายพอใจก็
ขอโปรดบรรพชาอุปสมบทให้ข้าพระองค์เป็นภิกษุด้วยเถิด”
@เชิงอรรถ :
@๑ ดูเทียบ ขุ.เถร. (แปล) ๒๖/๘๓๙-๘๔๐/๔๗๙
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๕ หน้า : ๖๒๙}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต [๓. มหาวรรค]
                                                                 ๗. เสลสูตร
             ลำดับนั้น สภิยปริพาชกก็ได้รับการบรรพชาอุปสมบทในสำนักพระผู้มีพระภาค
เมื่อท่านพระสภิยะอุปสมบทได้ไม่นาน ก็จากไปอยู่ผู้เดียว ไม่ประมาท มีความ
เพียร อุทิศกายและใจ ไม่นานนักก็ทำให้แจ้งซึ่งประโยชน์ยอดเยี่ยมอันเป็นที่สุดแห่ง
พรหมจรรย์ที่กุลบุตรทั้งหลายผู้ออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิตโดยชอบต้องการด้วยปัญญา
อันยิ่งเอง เข้าถึงอยู่ในปัจจุบัน รู้ชัดว่าชาติสิ้นแล้ว อยู่จบพรหมจรรย์แล้ว ทำกิจที่
ควรทำเสร็จแล้ว ไม่มีกิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้อีกต่อไป
             จึงเป็นอันว่า ท่านพระสภิยะได้เป็นพระอรหันต์องค์หนึ่งในบรรดาพระอรหันต์ทั้งหลาย
สภิยสูตรที่ ๖ จบ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๒๕ หน้าที่ ๖๒๑-๖๓๐.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_read.php?B=25&A=16625&w=
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=25&siri=259
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2], [3], [4]. 
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=25&A=8782&Z=9006&pagebreak=0
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=364
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=25&item=364&items=9
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=25&item=364&items=9
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu25