พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖  พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๘ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ขุททกนิกาย วิมาน-เปตวัตถุ เถร-เถรีคาถา

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [๑๖. วีสตินิบาต]
                                                                 ๘. อังคุลิมาลเถรคาถา
             (องคุลิมาลโจร กราบทูลว่า)
             [๘๖๘] เป็นเวลานานหนอที่พระองค์ซึ่งเป็นสมณะ
                       ที่ชาวโลกพร้อมทั้งเทวโลกบูชา ทรงแสวงหาคุณอันยิ่งใหญ่
                       ได้เสด็จพระราชดำเนินมาสู่ป่าใหญ่เพื่ออนุเคราะห์ข้าพระองค์
                       ข้าพระองค์นั้น ได้สดับพระพุทธภาษิต
                       ซึ่งประกอบด้วยธรรมของพระองค์จะเลิกละบาปตั้งพัน
             (พระสังคีติกาจารย์ ได้รจนา ๒ ภาษิตเหล่านี้ว่า)
             [๘๖๙] ครั้นองคุลิมาลโจรกราบทูลแล้ว
                       ก็ได้โยนดาบและอาวุธทิ้งเหวซึ่งทั้งกว้างและลึก
                       ได้ถวายบังคมพระยุคลบาทพระสุคต
                       ได้ทูลขอบวชกับพระพุทธเจ้า ณ ที่นั้นนั่นเอง
             [๘๗๐] ทันใดนั้นเอง พระพุทธเจ้า ทรงมีพระกรุณา
                       ทรงแสวงหาคุณอันยิ่งใหญ่ เป็นศาสดาของชาวโลก
                       พร้อมทั้งเทวโลก ได้ตรัสกับองคุลิมาลโจรนั้นว่า
                       จงเป็นภิกษุมาเถิด เพียงเท่านี้
                       องคุลิมาลโจรนั้น ก็ได้เป็นภิกษุ
             (พระองคุลิมาลเถระเกิดปีติโสมนัส จึงได้กล่าวภาษิตเหล่านี้ว่า)
             [๘๗๑] ผู้ใด ประมาทแล้วในกาลก่อน
                       ภายหลัง ไม่ประมาท
                       ผู้นั้นย่อมทำโลกนี้ให้สว่างไสว
                       ดุจดวงจันทร์พ้นจากเมฆ
             [๘๗๒] บาปกรรมที่ทำไว้ ผู้ใดปิดกั้นเสียได้ ด้วยกุศล
                       ผู้นั้น ย่อมทำโลกนี้ให้สว่างไสว
                       ดุจดวงจันทร์พ้นจากเมฆ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๖ หน้า : ๔๘๓}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [๑๖. วีสตินิบาต]
                                                                 ๘. อังคุลิมาลเถรคาถา
             [๘๗๓] ภิกษุใดแลยังหนุ่มแน่น
                       ย่อมประกอบขวนขวายในพระพุทธศาสนา
                       ภิกษุนั้น ย่อมทำโลกนี้ให้สว่างไสว
                       ดุจดวงจันทร์พ้นจากเมฆ
             [๘๗๔] พวกคนที่เป็นข้าศึกกับเรา
                       ขอเชิญสดับธรรมกถา
                       ขอเชิญปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
                       ขอเชิญคบค้าสมาคมกับคนที่เป็นสัตบุรุษ
                       ซึ่งยึดมั่นแต่ธรรมเท่านั้น
             [๘๗๕] ขอเชิญสดับธรรมของท่านที่กล่าวสรรเสริญความอดทน
                       ชอบสรรเสริญความไม่โกรธได้ตามกาล
                       และขอเชิญปฏิบัติตามธรรมที่ได้สดับแล้วนั้น
             [๘๗๖] ผู้เป็นข้าศึกกับเรานั้นแล
                       อย่าพึงเบียดเบียนเรา หรือสัตว์ไรๆ อื่นเลย
                       พึงถึงความสงบอย่างเยี่ยม
                       และพึงรักษาคุ้มครองสัตว์ทั้งมวลเหมือนอาจารย์คุ้มครองศิษย์
             [๘๗๗] พวกคนไขน้ำก็ทำหน้าที่ไขน้ำ
                       พวกช่างทำศรก็ดัดลูกศร
                       พวกช่างไม้ก็ถากไม้
                       พวกบัณฑิตก็ฝึกตน
             [๘๗๘] คนฝึกช้างและคนฝึกม้าบางพวก
                       มีท่อนไม้ ขอและแส้จึงจะฝึกได้
                       เราพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้คงที่
                       ซึ่งไม่ต้องใช้อาชญา ไม่ต้องใช้ศัสตรา ทรงฝึกได้เลย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๖ หน้า : ๔๘๔}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [๑๖. วีสตินิบาต]
                                                                 ๘. อังคุลิมาลเถรคาถา
             [๘๗๙] แต่ก่อนเรามีชื่อว่า อหิงสกะ แต่ยังเบียดเบียนอยู่
                       วันนี้ เรามีชื่อที่เป็นจริง ไม่เบียดเบียนใครๆ เลย
             [๘๘๐] แต่ก่อน เราได้เป็นโจรลือชื่อทั่วไปว่า องคุลิมาล
                       ถูกห้วงน้ำใหญ่พัดพาไป
                       จนได้มาถึงพระพุทธเจ้าว่าเป็นที่พึ่ง
             [๘๘๑] ครั้งก่อน เรามีมือเปื้อนเลือดลือชื่อทั่วไปว่า องคุลิมาล
                       ดูเอาเถิด สรณคมน์๑-
                       เราถอนตัณหาที่นำไปสู่ภพได้แล้ว
             [๘๘๒] เราได้ทำกรรมอันเป็นเหตุให้ไปทุคติเช่นนั้นไว้มาก
                       จึงต้องรับผลกรรม
                       บัดนี้ย่อมฉันโภชนะอย่างไม่เป็นหนี้
             [๘๘๓] เหล่าชนพาลที่มีปัญญาทราม
                       ย่อมประกอบความประมาทอยู่เนืองๆ
                       ส่วนผู้ที่มีปัญญาย่อมรักษาความไม่ประมาทไว้
                       ดุจบุคคลรักษาทรัพย์อันประเสริฐที่สุดไว้
             [๘๘๔] บุคคล อย่าพึงขวนขวายความประมาท
                       อย่าขวนขวายหาความสนิทสนมด้วยความยินดีในกาม
                       เพราะผู้ที่ไม่ประมาทเพ่งพินิจอยู่
                       ย่อมประสบความสุขอย่างยิ่ง
             [๘๘๕] การที่เรามาสำนักพระศาสดาเป็นการดีแล้ว มิใช่ไม่ดี
                       การที่เราคิดจะบวชในสำนักพระศาสดานี้ก็มิใช่เป็นการคิดไม่ดี
                       นั่นเป็นการเข้าถึงธรรมอย่างประเสริฐ
                       ในพระธรรมที่พระศาสดาทรงจำแนกไว้ดีแล้ว
@เชิงอรรถ :
@๑ การถึงพระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่ง (ขุ.เถร.อ. ๒/๘๘๑/๓๖๘)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๖ หน้า : ๔๘๕}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [๑๖. วีสตินิบาต]
                                                                 ๙. อนุรุทธเถรคาถา
             [๘๘๖] การที่เรามายังสำนักพระผู้มีพระภาค
                       เป็นการมาดีแล้ว่ไม่ไร้ประโยชน์
                       การที่เราคิดจะบวชในสำนักของพระผู้มีพระภาคนี้
                       เป็นความคิดไม่เลวเลย
                       เราได้บรรลุวิชชา ๓ ได้ทำตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว
             [๘๘๗] แต่ก่อน เราอยู่ตามป่า ตามโคนไม้ ตามภูเขา ตามถ้ำ
                       ทุกหนแห่ง อย่างมีใจหวาดระแวง
             [๘๘๘] พอพระศาสดาทรงอนุเคราะห์แล้ว
                       ไม่ต้องตกอยู่ในบ่วงมือมาร จะยืน เดิน นั่ง นอน ก็เป็นสุข
             [๘๘๙] เมื่อก่อน เรามีเชื้อชาติเป็นพราหมณ์
                       มีครรภ์เป็นที่ถือปฏิสนธิบริสุทธิ์ทั้ง ๒ ฝ่าย
                       วันนี้ เรานั้นเป็นโอรสของพระสุคตศาสดาผู้เป็นพระธรรมราชา
             [๘๙๐] ปราศจากตัณหา ไม่ยึดมั่น คุ้มครองทวาร สำรวมดีแล้ว
                       ตัดรากเหง้าแห่งทุกข์ได้แล้ว ความสิ้นอาสวะเราบรรลุแล้ว
             [๘๙๑] เราปรนนิบัติพระศาสดา
                       ได้ทำตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว
                       ปลงภาระที่หนักเสียได้ ถอนตัณหาที่นำไปสู่ภพได้ขาดแล้ว

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๔๘๓-๔๘๖.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_read.php?B=26&A=13431&w=
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=26&siri=392
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=26&A=7765&Z=7833&pagebreak=0
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=392
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=26&item=392&items=1
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=26&item=392&items=1
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu26