พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔  พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๔ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
มหาวรรค ภาค ๑

                                                                 พระวินัยปิฎก มหาวรรค [๑. มหาขันธกะ]
                                                                 ๔๒. สิกขาปทกถา
ทรงอนุญาตให้ภิกษุผู้ฉลาดมีสามเณรหลายรูปไว้อุปัฏฐาก
             สมัยนั้น ตระกูลอุปัฏฐากของท่านพระสารีบุตรส่งเด็กชายไปยังสำนักของท่าน
ด้วยมอบหมายว่า “ขอพระเถระโปรดให้เด็กคนนี้บรรพชา”
             ขณะนั้น ท่านพิจารณาเห็นว่า “พระผู้มีพระภาคทรงบัญญัติไว้ว่า ภิกษุรูปเดียว
ไม่พึงใช้สามเณร ๒ รูปให้อุปัฏฐาก ก็เรามีสามเณรราหุลนี้อยู่แล้ว จะพึงปฏิบัติ
อย่างไรหนอ” จึงกราบทูลเรื่องนี้ให้พระผู้มีพระภาคทรงทราบ
             พระผู้มีพระภาครับสั่งกับภิกษุทั้งหลายว่า “ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ภิกษุ
รูปเดียวซึ่งเป็นผู้ฉลาดสามารถ ใช้สามเณร ๒ รูปให้อุปัฏฐากได้ หรืออนุญาตให้ใช้
สามเณรเท่าที่สามารถจะตักเตือนพร่ำสอนให้อุปัฏฐากได้”
๔๒. สิกขาปทกถา
ว่าด้วยสิกขาบทของสามเณร
             [๑๐๖] ครั้งนั้น สามเณรทั้งหลายได้มีความคิดคำนึงว่า “สิกขาบทของพวกเรา
มีเท่าไรหนอ และเราจะต้องศึกษาในสิกขาบทไหน”
             ภิกษุทั้งหลายจึงนำเรื่องนี้ไปกราบทูลพระผู้มีพระภาคให้ทรงทราบ
             พระผู้มีพระภาครับสั่งว่า “ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตสิกขาบท ๑๐ แก่สามเณร
และให้สามเณรศึกษาในสิกขาบท ๑๐ นั้น คือ
                          ๑. เจตนางดเว้นจากการฆ่าสัตว์
                          ๒. เจตนางดเว้นจากการถือเอาของที่เจ้าของมิได้ให้
                          ๓. เจตนางดเว้นจากพฤติกรรมอันมิใช่พรหมจรรย์
                          ๔. เจตนางดเว้นจากการพูดเท็จ
                          ๕. เจตนางดเว้นจากน้ำเมาคือสุราและเมรัยอันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
                          ๖. เจตนางดเว้นจากการบริโภคอาหารในเวลาวิกาล
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔ หน้า : ๑๖๘}

                                                                 พระวินัยปิฎก มหาวรรค [๑. มหาขันธกะ]
                                                                 ๔๓. ทัณฑกัมมวัตถุ
                          ๗. เจตนางดเว้นจากการฟ้อนรำ ขับร้อง บรรเลงดนตรีและดูการละเล่น
                               อันเป็นข้าศึกต่อพรหมจรรย์
                          ๘. เจตนางดเว้นจากการทัดทรงดอกไม้ของหอมและเครื่องลูบไล้ซึ่งใช้
                               เป็นเครื่องประดับตกแต่ง
                          ๙. เจตนางดเว้นจากที่นอนสูงและที่นอนใหญ่
                          ๑๐. เจตนางดเว้นจากการรับทองและเงิน
             ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตสิกขาบท ๑๐ เหล่านี้แก่สามเณร และให้สามเณร
ศึกษาในสิกขาบท ๑๐ เหล่านี้”

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๖๘-๑๖๙.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_read.php?B=4&A=4747&w=
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=4&siri=40
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [คลิกเพื่อฟัง]
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=4&A=3321&Z=3417&pagebreak=0
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=118
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=4&item=118&items=3
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=4&item=118&items=3
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu4