มจร. ๘. สมณพราหมณวรรค : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค [๑. นิทานสังยุต]

๘. สมณพราหมณวรรค ๑. ชรามรณสูตร

๘. สมณพราหมณวรรค หมวดว่าด้วยสมณพราหมณ์ ๑. ชรามรณสูตร ว่าด้วยชราและมรณะ [๗๑] ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้ สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิก- เศรษฐี เขตกรุงสาวัตถี ณ ที่นั้น พระผู้มีพระภาคได้รับสั่งเรียกภิกษุทั้งหลายมา ตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย” ภิกษุเหล่านั้นทูลรับสนองพระดำรัสแล้ว พระผู้มีพระภาค จึงได้ตรัสเรื่องนี้ว่า “ภิกษุทั้งหลาย สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง ไม่รู้ชัดชราและมรณะ ไม่รู้ชัดความเกิดแห่งชราและมรณะ ไม่รู้ชัดความดับแห่งชราและมรณะ ไม่รู้ชัด ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับแห่งชราและมรณะ สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น ไม่จัดว่า เป็นสมณะในหมู่สมณะ หรือไม่จัดว่าเป็นพราหมณ์ในหมู่พราหมณ์ ทั้งท่านเหล่านั้น ก็ไม่ทำให้แจ้งประโยชน์ของความเป็นสมณะ หรือประโยชน์ของความเป็นพราหมณ์ ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง เข้าถึงอยู่ในปัจจุบัน ส่วนสมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง รู้ชัดชราและมรณะ ฯลฯ รู้ชัด ปฏิปทาที่ให้ถึงความดับแห่งชราและมรณะ สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น จัดว่าเป็น สมณะในหมู่สมณะ และจัดว่าเป็นพราหมณ์ในหมู่พราหมณ์ ทั้งท่านเหล่านั้นก็ทำให้ แจ้งประโยชน์ของความเป็นสมณะ และประโยชน์ของความเป็นพราหมณ์ด้วยปัญญา อันยิ่งเอง เข้าถึงอยู่ในปัจจุบัน” (สุตตันตะเป็นอย่างเดียว) ชรามรณสูตรที่ ๑ จบ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๑๖ หน้า : ๑๕๕}

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค [๑. นิทานสังยุต]

๙. อันตรเปยยาล ๒-๑๑. ชาติสุตตาทิทสกะ รวมวรรคที่มีในสังยุต

๒-๑๑. ชาติสุตตาทิทสกะ ว่าด้วยพระสูตร ๑๐ สูตรมีชาติสูตรเป็นต้น [๗๒] (๒) ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้ ฯลฯ ไม่รู้ชัดชาติ ฯลฯ (๓) ไม่รู้ชัดภพ ... สูตรที่ ๓ จบ (๔) ไม่รู้ชัดอุปาทาน ... สูตรที่ ๔ จบ (๕) ไม่รู้ชัดตัณหา ... สูตรที่ ๕ จบ (๖) ไม่รู้ชัดเวทนา ... สูตรที่ ๖ จบ (๗) ไม่รู้ชัดผัสสะ ... สูตรที่ ๗ จบ (๘) ไม่รู้ชัดสฬายตนะ ... สูตรที่ ๘ จบ (๙) ไม่รู้ชัดนามรูป ... สูตรที่ ๙ จบ (๑๐) ไม่รู้ชัดวิญญาณ ... สูตรที่ ๑๐ จบ (๑๑) สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง ไม่รู้ชัดสังขารทั้งหลาย ไม่รู้ชัดความ เกิดแห่งสังขาร ไม่รู้ชัดความดับแห่งสังขาร ไม่รู้ชัดปฏิปทาที่ให้ถึงความดับแห่งสังขาร ฯลฯ ทั้งท่านเหล่านั้นก็ทำให้แจ้ง ฯลฯ ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง เข้าถึงอยู่ในปัจจุบัน” สูตรที่ ๑๑ จบ สมณพราหมณวรรคที่ ๘ จบ รวมความที่มีในวรรคนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสปัจจยาการ ๑๑ โดยจำแนกปัจจยาการหนึ่งๆ ตามแบบอริยสัจ ๔ สมณพราหมณวรรคที่ ๘ รวมอยู่ในนิทานสังยุต รวมวรรคที่มีในสังยุตนี้ คือ ๑. พุทธวรรค ๒. อาหารวรรค ๓. ทสพลวรรค ๔. กฬารขัตติยวรรค ๕. คหปติวรรค ๖. ทุกขวรรค ๗. มหาวรรค ๘. สมณพราหมณวรรค {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๑๖ หน้า : ๑๕๖}