มจร. ๙. วัฏฏกโปตกจริยา : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓

๙. วัฏฏกโปตกจริยา ว่าด้วยจริยาของลูกนกคุ่ม [๗๒] อีกเรื่องหนึ่ง ในกาลที่เราเป็นลูกนกคุ่ม ยังอ่อน ขนยังไม่งอก เป็นดังชิ้นเนื้อ อยู่ในรัง ในมคธชนบท [๗๓] มารดาเอาจะงอยปากคาบเหยื่อมาเลี้ยงเรา เราเป็นอยู่ด้วยผัสสะของมารดา กำลังกายของเรายังไม่มี [๗๔] ในฤดูร้อนทุกๆ ปี มีไฟป่าไหม้ลุกลามมา ไฟป่าเป็นทางดำลุกลามมาใกล้เรา [๗๕] ไฟกำลังไหม้ มีเปลวโชติช่วง ส่งเสียงดัง อื้ออึง ลามมาใกล้เราโดยลำดับ [๗๖] มารดาและบิดาของเราตกใจ สะดุ้งกลัว เพราะกลัวไฟที่ไหม้มาโดยเร็ว จึงทิ้งเราไว้ในรังหนีเอาตัวรอดไป {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๗๖๗}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก [๓. ยุธัญชยวรรค]

๑๐. มัจฉราชจริยา

[๗๗] เราเหยียดเท้า กางปีกออกรู้ว่า กำลังกายของเราไม่มี เรานั้นไปไม่ได้ อยู่ในรังนั่นเอง จึงคิดอย่างนี้ในกาลนั้นว่า [๗๘] เมื่อก่อนเราสะดุ้งหวาดหวั่น พึงเข้าไปซ่อนตัวอยู่ในระหว่างปีกของมารดาและบิดา บัดนี้ มารดาและบิดาทิ้งเราหนีไปเสียแล้ว วันนี้เราจะทำอย่างไร [๗๙] ศีลคุณ ความสัตย์ ความสะอาด และความเอ็นดู ยังมีอยู่ในโลก ด้วยความสัตย์นั้น เราจักทำสัจจกิริยาอันยอดเยี่ยม [๘๐] เราระลึกถึงพระพุทธเจ้า ผู้พิชิตมารซึ่งมีในก่อน คำนึงถึงกำลังพระธรรม ได้กระทำสัจจกิริยา เพื่อฝนคือกำลังความสัตย์ว่า [๘๑] ปีกของเรามีอยู่ แต่ขนไม่มี เท้าของเรามีอยู่ แต่ยังเดินไม่ได้ มารดาและบิดาก็พากันบินออกไปแล้ว แน่ะไฟจงกลับไป(จงดับไปเสีย) [๘๒] พร้อมกับเมื่อเราทำสัจจกิริยา เปลวไฟที่ลุกโชติช่วงเว้นที่ไว้ ๑๖ กรีส^๑- เหมือนเปลวไฟที่จุ่มน้ำ บุคคลมีสัจจะเสมอเราไม่มี นี้เป็นสัจจบารมีของเรา ฉะนี้แล วัฏฏกโปตกจริยาที่ ๙ จบ ๑๐. มัจฉราชจริยา ว่าด้วยจริยาของพญาปลา [๘๓] อีกเรื่องหนึ่ง ในกาลที่เราเป็นพญาปลาอยู่ในสระใหญ่ น้ำในสระแห้งขอด เพราะแสงดวงอาทิตย์ในฤดูร้อน @เชิงอรรถ : @^๑ กรีส หมายถึงมาตรานับ ๑ กรีสเท่ากับ ๑๒๕ ศอก (พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตย์ ๒๕๒๕) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๗๖๘}