มจร. ๙. ปานธิทายกเถราปทาน : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๘. นฬมาลิวรรค]

๙. ปานธิทายกเถราปทาน

๙. ปานธิทายกเถราปทาน ประวัติในอดีตชาติของพระปานธิทายกเถระ (พระปานธิทายกเถระ เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า) [๗๑] พระผู้มีพระภาคพระนามว่าอโนมทัสสี ผู้เจริญที่สุดในโลก ทรงองอาจกว่านรชน ผู้มีพระจักษุ เสด็จออกจากที่ประทับกลางวันแล้วเสด็จขึ้นสู่ถนน [๗๒] ข้าพเจ้าสวมรองเท้าที่ทำอย่างดีออกเดินทางไกล ได้เห็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้มีพระรูปงดงามน่าดูน่าชมในที่นั้น เสด็จดำเนินด้วยพระบาทเปล่า [๗๓] ข้าพเจ้าทำจิตของตนให้เลื่อมใส ถอดรองเท้าออกวางไว้แทบพระบาท แล้วได้กราบทูลคำนี้ว่า [๗๔] ข้าแต่พระสุคต ผู้มีความเพียรมาก ผู้เป็นใหญ่ ผู้ทรงเป็นผู้นำวิเศษ ขอเชิญพระองค์สวมรองเท้าเถิด ข้าพระองค์จักได้ผลจากรองเท้าคู่นี้ ขอความต้องการของข้าพระองค์จงสำเร็จเถิด [๗๕] พระผู้มีพระภาคพระนามว่าอโนมทัสสี ผู้เจริญที่สุดในโลก ทรงองอาจกว่านรชน ทรงสวมรองเท้าแล้ว ได้ตรัสพระดำรัสนี้ว่า [๗๖] เราจักพยากรณ์ผู้ที่เลื่อมใสได้ถวายรองเท้าแก่เรา ด้วยมือทั้ง ๒ ของตน ท่านทั้งหลายจงฟังเรากล่าวเถิด {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๑๒๙}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๘. นฬมาลิวรรค]

๙. ปานธิทายกเถราปทาน

[๗๗] เทวดาทั้งปวงที่ทราบพุทธดำรัสแล้วจึงพากันมาประชุม ต่างก็มีจิตเบิกบาน มีใจยินดี เกิดความโสมนัสประนมมือ [๗๘] พระผู้มีพระภาคได้ตรัสว่า เพราะการถวายรองเท้านี้แล ผู้นี้จักเป็นผู้มีความสุข และจักครองเทวสมบัติตลอด ๕๕ ชาติ [๗๙] จักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ๑,๐๐๐ ชาติ และจักได้เป็นพระเจ้าประเทศราชอันไพบูลย์นับชาติไม่ถ้วน [๘๐] ในกัปที่นับมิได้นับจากกัปนี้ไป พระศาสดาพระนามว่าโคดม ตามพระโคตร จักทรงสมภพในราชสกุลโอกกากราช จักอุบัติขึ้นในโลก [๘๑] ผู้นี้^๑- จักเป็นธรรมทายาทของพระศาสดาพระองค์นั้น เป็นโอรสที่ธรรมเนรมิต กำหนดรู้อาสวะทั้งปวงจักเป็นผู้ไม่มีอาสวะแล้วนิพพาน [๘๒] ผู้นี้จักบังเกิดในเทวโลกหรือมนุษยโลกก็ตาม จักเป็นผู้มีปัญญา จักได้ยานซึ่งเปรียบด้วยยานของเทวดา [๘๓] ข้าพเจ้ามีปราสาท วอ ช้าง ที่ประดับตกแต่งอย่างสวยงาม หรือรถที่เทียมด้วยม้าอาชาไนย ย่อมปรากฏมีแก่ข้าพเจ้าทุกเมื่อ [๘๔] แม้เมื่อข้าพเจ้าออกบวช ก็ได้ออกไปด้วยรถ ได้บรรลุอรหัตตผลขณะปลงผม [๘๕] ข้อที่ข้าพเจ้าประกอบการค้าขายด้วยดี (และ)ข้อที่ข้าพเจ้าถวายรองเท้า ๑ คู่แล้ว @เชิงอรรถ : @^๑ หมายถึงพระภารตเถระชาวเมืองจำปา (ขุ.เถร.อ. ๑/๒๘๕/๔๖๒) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๑๓๐}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๘. นฬมาลิวรรค]

๙. ปานธิทายกเถราปทาน

ได้บรรลุบทอันไม่หวั่นไหวนั้น เป็นลาภอันข้าพเจ้าได้ดีแล้ว [๘๖] ในกัปที่นับมิได้นับจากกัปนี้ไป ข้าพเจ้าได้ถวายรองเท้าไว้ จึงไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการถวายรองเท้า [๘๗] กิเลสทั้งหลายข้าพเจ้าก็เผาได้แล้ว ภพทั้งปวงข้าพเจ้าก็ถอนได้แล้ว ข้าพเจ้าตัดกิเลสเครื่องผูกพันได้แล้วอยู่อย่างผู้ไม่มีอาสวะ ดุจพญาช้างตัดเครื่องพันธนาการได้แล้วอยู่อย่างอิสระ [๘๘] การที่ข้าพเจ้ามาในสำนักของพระพุทธเจ้า เป็นการมาดีแล้วโดยแท้ วิชชา ๓ ข้าพเจ้าได้บรรลุแล้วโดยลำดับ คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว [๘๙] คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา ๔ วิโมกข์ ๘ และอภิญญา ๖ ข้าพเจ้าก็ได้ทำให้แจ้งแล้ว คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล ได้ทราบว่า ท่านพระปานธิทายกเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้ ปานธิทายกเถราปทานที่ ๙ จบ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๑๓๑}