พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๑ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๕

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
             [๑๑๔] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่ง
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
             [๑๑๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)
             วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
             นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
             นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
             (ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
             [๑๑๖] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๕๒๗}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
             [๑๑๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
             วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
             นเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)
             นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)
             (พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
             [๑๑๘] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๕๒๘}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๕๒๙}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)
             [๑๑๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
             [๑๒๐] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๕๓๐}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่ง
ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)
             [๑๒๑] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
             นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
             นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
             นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
             นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
             โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
             นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
             (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๕๓๑}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
             [๑๒๒] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
             สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
             [๑๒๓] อารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๕๓๒}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ ๑. เหตุทุกะ
             วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
             ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
             วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
             นเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ (ย่อ)
             นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)
             (พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔๔ หน้าที่ ๕๒๗-๕๓๓.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=44&siri=137
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=44&A=11289&Z=11398
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=44&i=2081
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=44&item=2081&items=22
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=44&item=2081&items=22
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu44