บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๑ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๓

[๑๙๒] จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว ฐานานิ จตูหิ ฐาเนหิ เวทิตพฺพานิ กตมานิ จตฺตาริ สํวาเสน ภิกฺขเว สีลํ เวทิตพฺพํ ตญฺจ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญน สํโวหาเรน ภิกฺขเว โสเจยฺยํ เวทิตพฺพํ ตญฺจ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญน อาปทาสุ ภิกฺขเว ถาโม เวทิตพฺโพ โส จ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญน สากจฺฉาย ภิกฺขเว ปญฺญา เวทิตพฺพา สา จ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญน ฯ {๑๙๒.๑} สํวาเสน ภิกฺขเว สีลํ เวทิตพฺพํ ตญฺจ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญนาติ อิติ โข ปเนตํ วุตฺตํ กิญฺเจตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ อิธ ภิกฺขเว ปุคฺคโล ปุคฺคเลน สทฺธึ สํวสมาโน เอวํ ชานาติ ทีฆรตฺตํ โข อยมายสฺมา ขณฺฑการี ฉิทฺทการี สพลการี กมฺมาสการี น สตตการี ^๑- น สตตวุตฺตี สีเลสุ ทุสฺสีโล อยมายสฺมา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. น สนฺตตการี น สนฺตตวุตฺติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ นายมายสฺมา สีลวาติ อิธ ปน ภิกฺขเว ปุคฺคโล ปุคฺคเลน สทฺธึ สํวสมาโน เอวํ ชานาติ ทีฆรตฺตํ โข อยมายสฺมา อขณฺฑการี อจฺฉิทฺทการี อสพลการี อกมฺมาสการี สตตการี สตตวุตฺตี สีเลสุ สีลวา อยมายสฺมา นายมายสฺมา ทุสฺสีโลติ สํวาเสน ภิกฺขเว สีลํ เวทิตพฺพํ ตญฺจ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญนาติ อิติ ยนฺตํ วุตฺตํ อิทเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ ฯ {๑๙๒.๒} สํโวหาเรน ภิกฺขเว โสเจยฺยํ เวทิตพฺพํ ตญฺจ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญนาติ อิติ โข ปเนตํ วุตฺตํ กิญฺเจตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ อิธ ภิกฺขเว ปุคฺคโล ปุคฺคเลน สทฺธึ สํโวหรมาโน เอวํ ชานาติ อญฺญถา โข อยมายสฺมา เอเกน เอโก โวหรติ อญฺญถา ทฺวีหิ อญฺญถา ตีหิ อญฺญถา สมฺพหุเลหิ โวกฺกมติ อยมายสฺมา ปุริมโวหารา ปจฺฉิมโวหารํ อปริสุทฺธโวหาโร อยมายสฺมา นายมายสฺมา ปริสุทฺธโวหาโรติ {๑๙๒.๓} อิธ ปน ภิกฺขเว ปุคฺคโล ปุคฺคเลน สทฺธึ สํโวหรมาโน เอวํ ชานาติ ยถา ^๑- โข อยมายสฺมา เอเกน เอโก โวหรติ ตถา ทฺวีหิ ตถา ตีหิ ตถา สมฺพหุเลหิ นายมายสฺมา โวกฺกมติ ปุริมโวหารา ปจฺฉิมโวหารํ ปริสุทฺธโวหาโร อยมายสฺมา นายมายสฺมา อปริสุทฺธโวหาโรติ สํโวหาเรน ภิกฺขเว โสเจยฺยํ เวทิตพฺพํ ตญฺจ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญนาติ อิติ ยนฺตํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ยเถว ฯ วุตฺตํ อิทเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ ฯ {๑๙๒.๔} อาปทาสุ ภิกฺขเว ถาโม เวทิตพฺโพ โส จ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญนาติ อิติ โข ปเนตํ วุตฺตํ กิญฺเจตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ อิธ ภิกฺขเว เอกจฺโจ ญาติพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โภคพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โรคพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน น อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ ตถาภูโต โข อยํ โลกสนฺนิวาโส ตถาภูโต อตฺตภาวปฏิลาโภ ยถาภูเต โลกสนฺนิวาเส ยถาภูเต อตฺตภาวปฏิลาเภ อฏฺฐ โลกธมฺมา โลกํ อนุปริวตฺตนฺติ โลโก จ อฏฺฐ โลกธมฺเม อนุปริวตฺตติ ลาโภ จ อลาโภ จ ยโส จ อยโส จ นินฺทา จ ปสํสา จ สุขญฺจ ทุกฺขญฺจาติ โส ญาติพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โภคพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โรคพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โสจติ กิลมติ ปริเทวติ อุรตฺตาฬี กนฺทติ สมฺโมหํ อาปชฺชติ {๑๙๒.๕} อิธ ปน ภิกฺขเว เอกจฺโจ ญาติพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โภคพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โรคพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ ตถาภูโต โข อยํ โลกสนฺนิวาโส ตถาภูโต อตฺตภาวปฏิลาโภ ยถาภูเต โลกสนฺนิวาเส ยถาภูเต อตฺตภาวปฏิลาเภ อฏฺฐ โลกธมฺมา โลกํ อนุปริวตฺตนฺติ โลโก จ อฏฺฐ โลกธมฺเม อนุปริวตฺตติ ลาโภ จ อลาโภ จ ยโส จ อยโส จ นินฺทา จ ปสํสา จ สุขญฺจ ทุกฺขญฺจาติ โส ญาติพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โภคพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน โรคพฺยสเนน วา ผุฏฺโฐ สมาโน น โสจติ น กิลมติ น ปริเทวติ น อุรตฺตาฬี กนฺทติ น สมฺโมหํ อาปชฺชติ อาปทาสุ ภิกฺขเว ถาโม เวทิตพฺโพ โส จ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญนาติ อิติ ยนฺตํ วุตฺตํ อิทเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ ฯ {๑๙๒.๖} สากจฺฉาย ภิกฺขเว ปญฺญา เวทิตพฺพา สา จ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญนาติ อิติ โข ปเนตํ วุตฺตํ กิญฺเจตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ อิธ ภิกฺขเว ปุคฺคโล ปุคฺคเลน สทฺธึ สากจฺฉายมาโน เอวํ ชานาติ ยถา โข อิมสฺส อายสฺมโต อุมฺมงฺโค ยถา จ อภินีหาโร ยถา จ ปญฺหสมุทาจาโร ทุปฺปญฺโญ อยมายสฺมา นายมายสฺมา ปญฺญวา ตํ กิสฺส เหตุ ตถา หิ อยมายสฺมา น เจว คมฺภีรํ อตฺถปทํ อุทาหรติ สนฺตํ ปณีตํ อตกฺกาวจรํ นิปุณํ ปณฺฑิตเวทนียํ ยญฺจ อยมายสฺมา ธมฺมํ ภาสติ ตสฺส จ น ปฏิพโล สงฺขิตฺเตน วา วิตฺถาเรน วา อตฺถํ อาจิกฺขิตุํ เทเสตุํ ปญฺญาเปตุํ ปฏฺฐเปตุํ วิวริตุํ วิภชิตุํ อุตฺตานีกาตุํ ทุปฺปญฺโญ อยมายสฺมา นายมายสฺมา ปญฺญวาติ {๑๙๒.๗} เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว จกฺขุมา ปุริโส อุทกรหทสฺส ตีเร ฐิโต ปสฺเสยฺย ปริตฺตํ มจฺฉํ อุมฺมุชฺชมานํ ตสฺส เอวมสฺส ยถา โข อิมสฺส มจฺฉสฺส อุมฺมงฺโค ยถา จ อูมิฆาโต ยถา จ เวคายิตตฺตํ ปริตฺโต อยํ มจฺโฉ นายํ มจฺโฉ มหนฺโตติ เอวเมว โข ภิกฺขเว ปุคฺคโล ปุคฺคเลน สทฺธึ สากจฺฉายมาโน เอวํ ชานาติ ยถา โข อิมสฺส อายสฺมโต อุมฺมงฺโค ฯเปฯ ทุปฺปญฺโญ อยมายสฺมา นายมายสฺมา ปญฺญวาติ {๑๙๒.๘} อิธ ปน ภิกฺขเว ปุคฺคโล ปุคฺคเลน สทฺธึ สากจฺฉายมาโน เอวํ ชานาติ ยถา โข อิมสฺส อายสฺมโต อุมฺมงฺโค ยถา จ อภินีหาโร ยถา จ ปญฺหสมุทาจาโร ปญฺญวา อยมายสฺมา นายมายสฺมา ทุปฺปญฺโญ ตํ กิสฺส เหตุ ตถา หิ อยมายสฺมา คมฺภีรญฺเจว อตฺถปทํ อุทาหรติ สนฺตํ ปณีตํ อตกฺกาวจรํ นิปุณํ ปณฺฑิตเวทนียํ ยญฺจ อยมายสฺมา ธมฺมํ ภาสติ ตสฺส จ ปฏิพโล สงฺขิตฺเตน วา วิตฺถาเรน วา อตฺถํ อาจิกฺขิตุํ เทเสตุํ ปญฺญาเปตุํ ปฏฺฐเปตุํ วิวริตุํ วิภชิตุํ อุตฺตานีกาตุํ ปญฺญวา อยมายสฺมา นายมายสฺมา ทุปฺปญฺโญติ {๑๙๒.๙} เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว จกฺขุมา ปุริโส อุทกรหทสฺส ตีเร ฐิโต ปสฺเสยฺย มหนฺตํ มจฺฉํ อุมฺมุชฺชมานํ ตสฺส เอวมสฺส ยถา โข อิมสฺส มจฺฉสฺส อุมฺมงฺโค ยถา จ อูมิฆาโต ยถา จ เวคายิตตฺตํ มหนฺโต อยํ มจฺโฉ นาย มจฺโฉ ปริตฺโตติ เอวเมว โข ภิกฺขเว ปุคฺคโล ปุคฺคเลน สทฺธึ สากจฺฉายมาโน เอวํ ชานาติ ยถา โข อิมสฺส อายสฺมโต อุมฺมงฺโค ฯเปฯ ปญฺญวา อยมายสฺมา นายมายสฺมา ทุปฺปญฺโญติ สากจฺฉาย ภิกฺขเว ปญฺญา เวทิตพฺพา สา จ โข ทีเฆน อทฺธุนา น อิตฺตรํ มนสิกโรตา โน อมนสิการา ปญฺญวตา โน ทุปฺปญฺเญนาติ อิติ ยนฺตํ วุตฺตํ อิทเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ ฯ อิมานิ โข ภิกฺขเว จตฺตาริ ฐานานิ อิเมหิ จตูหิ ฐาเนหิ เวทิตพฺพานีติ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๑ หน้าที่ ๒๕๔-๒๕๙. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=21&item=192&items=1&modeTY=2 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=21&item=192&items=1&modeTY=2&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=21&item=192&items=1&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=21&item=192&items=1&modeTY=2 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=192 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=9429 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=9429 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21