ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๗ สุตฺต. ขุ. ขุทฺทกปาฐ-ธมฺมปทคาถา-อุทานํ-อิติวุตฺตก-สุตฺตนิปาตา
                          สุตฺตนิปาเต ปญฺจโม ปารายนวคฺโค
                                           วตฺถุกถา
     [๔๒๔]   |๔๒๔.๑๔๐๔| โกสลานํ ปุรา รมฺมา   อคฺคมา ทกฺขิณาปถํ
                          อาจิญฺญํ ปตฺถยาโน        พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู ฯ
     |๔๒๔.๑๔๐๕| โส อสฺสกสฺส วิสเย            มุฬกสฺส สมาสเน
                          วสี โคธาวรีกุเล               อุญฺเฉน จ ผเลน จ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๐๖| ตสฺเสว อุปนิสฺสาย            คาโม จ วิปุโล อหุ
                          ตโต ชาเตน อาเยน          มหายญฺญมกปฺปยิ
     |๔๒๔.๑๔๐๗| มหายญฺญํ ยชิตฺวาน         ปุน ปาวิสิ อสฺสมํ ฯ
                          ตสฺมึ ปติปวิฏฺฐมฺหิ          อญฺโญ อาคญฺฉิ พฺราหฺมโณ
     |๔๒๔.๑๔๐๘| อุคฺฆฏฺฏปาโท ตสิโต         ปงฺกทนฺโต รชสฺสิโร
                          โส จ นํ อุปสงฺกมฺม          สตานิ ปญฺจ ยาจติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๐๙| ตเมนํ พาวรี ทิสฺวา            อาสเนน นิมนฺตยิ
                          สุขญฺจ กุสลํ ปุจฺฉิ            อิทํ วจนมพฺรวิ
     |๔๒๔.๑๔๑๐| ยํ โข มมํ เทยฺยธมฺมํ         สพฺพํ วิสชฺชิตมฺมยา
                          อนุชานาหิ เม พฺรเหฺม      นตฺถิ ปญฺจ สตานิ เม ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๑| สเจ เม ยาจมานสฺส          ภวํ นานุปทสฺสติ
                          สตฺตเม ทิวเส ตุยฺหํ          มุทฺธา ผลตุ สตฺตธา ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๒| อภิสงฺขริตฺวา กุหโก          เภรวํ โส อกิตฺตยิ
                          ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา          พาวรี ทุกฺขิโต อหุ
     |๔๒๔.๑๔๑๓| อุสฺสุสฺสติ อนาหาโร          โสกสลฺลสมปฺปิโต
                          อโถปิ เอวํจิตฺตสฺส ๑-      ฌาเน น รมตี มโน ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๔| อุตฺรสตํ ทุกฺขิตํ ทิสฺวา        เทวตา อตฺถกามินี
                          พาวรึ อุปสงฺกมฺม            อิทํ วจนมพฺรวิ
     |๔๒๔.๑๔๑๕| น โส มุทฺธํ ปชานาติ         กุหโก โส ธนตฺถิโก
                          มุทฺธนิ มุทฺธาธิปาเต จ ๒- ญาณํ ตสฺส น วิชฺชติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๖| โภตี จรหิ ชานาติ             ตมฺเม อกฺขาหิ ปุจฺฉิตา
                          มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ      ตํ สุโณม วโจ ตว ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๗| อหมฺเปตํ ๓- น ชานามิ     ญาณเมตฺถ ๔- น วิชฺชติ
                          มุทฺธํ มุทฺธาธิปาโต จ       ชินานํ เหต ๕- ทสฺสนํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๘| อถ โก จรหิ ชานาติ          อสฺมึ ปฐวิมณฺฑเล
                          มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ      ตํ เม อกฺขาหิ เทวเต ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๙| ปุรา กปิลวตฺถุมฺหา           นิกฺขนฺโต โลกนายโก
                          อปจฺโจ โอกฺกากราชสฺส    สกฺยปุตฺโต ปภงฺกโร ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๐| โส หิ พฺราหฺมณ สมฺพุทฺโธ  สพฺพธมฺมาน ปารคู
                          สพฺพาภิญฺญาพลปฺปตฺโต สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา
                          สพฺพกมฺมกฺขยํ ปตฺโต      วิมุตฺโต อุปธิกฺขเย ๖-
     |๔๒๔.๑๔๒๑| พุทฺโธ โส ภควา โลเก       ธมฺมํ เทเสสิ จกฺขุมา
@เชิงอรรถ:  โป. จินฺเตนฺตสฺส ฯ   โป. มุทฺธํ มุทฺธาธิปาเต วา ฯ   โป. อหเมตํ ฯ
@ โป. ยุ. ญาณมฺเปตฺถ ฯ   โป. เหตฺถ ฯ   ยุ. อุปธิสงฺขเย ฯ
                          ตํ ตฺวํ คนฺตฺวาน ปุจฺฉสฺสุ   โส เต ตํ พฺยากริสฺสติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๒| สมฺพุทฺโธติ วโจ สุตฺวา       อุทคฺโค พาวรี อหุ
                          โสกสฺส ตนุโก อาสิ         ปีติญฺจ วิปุลํ ลภิ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๓| โส พาวรี อตฺตมโน อุทคฺโค
                          ตํ เทวตํ ปุจฺฉติ เวทชาโต
                          กตมมฺหิ ๑- คาเม นิคมมฺหิ วา ปน
                          กตมมฺหิ วา ชนปเท โลกนาโถ
                          ยตฺถ คนฺตฺวา นมสฺเสมุ
                          สมฺพุทฺธํ ทิปทุตฺตมํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๔| สาวตฺถิยํ โกสลมนฺทิเร ชิโน
                          ปหูตปญฺโญ วรภูริเมธโส
                          โส สกฺยปุตฺโต วิธุโร อนาสโว
                          มุทฺธาธิปาตสฺส วิทู นราสโภ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๕| ตโต อามนฺตยิ สิสฺเส         พฺราหฺมเณ มนฺตปารเค ๒-
                          เอถ มาณวา อกฺขิสฺสํ       สุโณถ วจนํ มม
     |๔๒๔.๑๔๒๖| ยสฺเสโส ทุลฺลโภ โลเก       ปาตุภาโว อภิณฺหโส
                          สฺวาชฺช โลกมฺหิ อุปฺปนฺโน  สมฺพุทฺโธ อิติ วิสฺสุโต
                          ขิปฺปํ คนฺตฺวาน สาวตฺถึ    ปสฺสโวฺห ทิปทุตฺตมํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๗| กถํ จรหิ ชาเนมุ               ทิสฺวา พุทฺโธติ พฺราหฺมณ
                          อชานตํ โน ปพฺรูหิ           ยถา ชาเนมุ ตํ มยํ ฯ
@เชิงอรรถ:  โป. กถมฺหิ ฯ   โป. มนฺตปารคู ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๘| อาคตานิ หิ มนฺเตสุ          มหาปุริสลกฺขณา
                          ทฺวตฺตึสา จ พฺยกฺขฺยาตา ๑- สมตฺตา อนุปุพฺพโส ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๙| ยสฺเสเต โหนฺติ คตฺเตสุ      มหาปุริสลกฺขณา
                          ทุเวว ตสฺส ๒- คติโย        ตติยา หิ น วิชฺชติ
     |๔๒๔.๑๔๓๐| สเจ อคารํ อาวสติ ๓-       วิเชยฺย ปฐวึ อิมํ
                          อทณฺเฑน อสตฺเถน         ธมฺเมน มนุสาสติ
     |๔๒๔.๑๔๓๑| สเจ จ โส ปพฺพชติ            อคารา อนคาริยํ
                          วิวฏจฺฉโท สมฺพุทฺโธ        อรหา ภวติ อนุตฺตโร ฯ
     |๔๒๔.๑๔๓๒| ชาติโคตฺตญฺจ ลกฺขณํ        มนฺเต สิสฺเส ปุนาปเร
                          มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ      มนสา เยว ปุจฺฉถ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๓๓| อนาวรณทสฺสาวี              ยทิ พุทฺโธ ภวิสฺสติ
                          มนสา ปุจฺฉิเต ปเญฺห       วาจาย วิสชฺเชสฺสติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๓๔| พาวริสฺส วโจ สุตฺวา          สิสฺสา โสฬส พฺราหฺมณา
                          อชิโต ติสฺสเมตฺเตยฺโย      ปุณฺณโก อถ เมตฺตคู
     |๔๒๔.๑๔๓๕| โธตโก อุปสีโว จ              นนฺโท จ อถ เหมโก
                          โตเทยฺยกปฺปา ทุภโย       ชตุกณฺณี จ ปณฺฑิโต
     |๔๒๔.๑๔๓๖| ภทฺราวุโธ อุทโย จ            โปสาโล จาปิ พฺราหฺมโณ
                          โมฆราชา จ เมธาวี          ปิงฺคิโย จ มหาอิสิ
     |๔๒๔.๑๔๓๗| ปจฺเจกคณิโน สพฺเพ         สพฺพโลกสฺส วิสฺสุตา
                          ฌายี ฌานรตา ธีรา         ปุพฺพวาสนวาสิตา
@เชิงอรรถ:  โป. พฺยาขาตา ฯ ยุ. วฺยาขฺยาตา ฯ  โป. เทฺวเยวสฺส ฯ
@ ยุ. อชฺฌาวสติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๓๘| พาวรึ อภิวาเทตฺวา           กตฺวา จ นํ ปทกฺขิณํ
                          ชฏาชินธรา สพฺเพ           ปกฺกามุํ อุตฺตรามุขา
     |๔๒๔.๑๔๓๙| มุฬกสฺส ๑- ปติฏฺฐานํ       ปุรํ ๒- มาหิสฺสตึ ตทา
                          อุชฺเชนึ จาปิ โคนทฺธํ        เวทิสํ วนสวฺหยํ
     |๔๒๔.๑๔๔๐| โกสมฺพึ วาปิ สาเกตํ         สาวตฺถิญฺจ ปุรุตฺตมํ
                          เสตพฺยํ กปิลวตฺถุํ            กุสินารญฺจ มนฺทิรํ
     |๔๒๔.๑๔๔๑| ปาวญฺจ โภคนครํ             เวสาลึ มาคธํ ปุรํ
                          ปาสาณกํ เจติยญฺจ         รมณียํ มโนรมํ
     |๔๒๔.๑๔๔๒| ตสิโตว อุทกํ ๓- สีตํ         มหาลาภํว วาณิโช
                          ฉายํ ฆมฺมาภิตตฺโต จ      ตุริตา ปพฺพตมารุหุํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๓| ภควา จ ตมฺหิ สมเย         ภิกฺขุสงฺฆปุรกฺขโต
                          ภิกฺขูนํ ธมฺมํ เทเสติ          สีโหว นทตี วเน ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๔| อชิโต อทฺทส สมฺพุทฺธํ       วีตรํสึว ภาณุมํ
                          จนฺทํ ยถา ปณฺณรเส       ปาริปูรึ อุปาคตํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๕| อถสฺส คตฺเต ทิสฺวาน        ปริปูรํ ๔- วิยญฺชนํ
                          เอกมนฺตํ ฐิโต หฏฺโฐ        มโนปเญฺห อปุจฺฉถ
     |๔๒๔.๑๔๔๖| อาทิสฺส ชมฺมนํ พฺรูหิ         โคตฺตํ พฺรูหิ สลกฺขณํ
                          มนฺเตสุ ปารมึ พฺรูหิ         กตี วาเจติ พฺราหฺมโณ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๗| วีสํ วสฺสสตํ อายุ               โส จ โคตฺเตน พาวรี
                          ตีณิสฺส ๕- ลกฺขณา คตฺเต   ติณฺณํ เวทานปารคู
@เชิงอรรถ:  ยุ. อฬกสฺส ฯ  ยุ. ปุริมํ ... ฯ  โป. ยุ. ตสิโตวุทกํ ฯ  ยุ. ปุริปูรญฺจ ฯ
@ ยุ. ตีณสฺส ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๘| ลกฺขเณ อิติ หาเส จ          สนิฆณฺฑุสเกฏุเภ
                          ปญฺจ สตานิ วาเจติ         สทฺธมฺเม ปารมึ คโต ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๙| ลกฺขณานํ ปวิจยํ              พาวริสฺส นรุตฺตม
                          ตณฺหจฺฉิท ๑- ปกาเสหิ    มา โน กงฺขายิตํ อหุ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๐| มุขํ ชิวฺหาย ฉาเทติ           อุณฺณาสฺส ภมุกนฺตเร
                          โกโสหิตํ วตฺถคุยฺหํ          เอวํ ชานาหิ มาณว ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๑| ปุจฺฉํ หิ กญฺจิ ๒- อสุณนฺโต สุตฺวา ปเญฺห พฺยากเต
                          วิจินฺเตติ ชโน สพฺโพ        เวทชาโต กตญฺชลี
     |๔๒๔.๑๔๕๒| โก นุ เทโว วา พฺรหฺมา วา  อินฺโท วาปิ สุชมฺปติ
                          มนสา ปุจฺฉิเต ปเญฺห       กเมตํ ปฏิภาสติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๓| มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ       พาวรี ปริปุจฺฉติ
                          ตํ พฺยากโรหิ ภควา          กงฺขํ วินย โน อิเส ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๔| อวิชฺชา มุทฺธาติ วิชานาหิ ๓- วิชฺชา มุทฺธาธิปาตนี
                          สทฺธาสติสมาธีหิ             ฉนฺทวิริเยน สํยุตา ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๕| ตโต เวเทน มหตา            สณฺฐมฺเภตฺวาน มาณโว
                          เอกํสํ อชินํ กตฺวา            ปาเทสุ สิรสา ปติ
     |๔๒๔.๑๔๕๖| พาวรี พฺราหฺมโณ โภโต     สห สิสฺเสหิ มาริส
                          อุทคฺคจิตฺโต สุมโน          ปาเท วนฺทติ จกฺขุม ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๗| สุขิโต พาวรี โหตุ              สห สิสฺเสหิ พฺราหฺมโณ
                          ตฺวํ วาปิ ๔- สุขิโต โหหิ     จิรํ ชีวาหิ มาณว ฯ
@เชิงอรรถ:  โป. ตํ ปุจฺฉํ ฯ ม. กงฺขจฺฉิท ฯ  โป. ม. ยุ. ปุจฺฉญฺหิ กิญฺจิ ฯ
@ ม. ยุ. ชานาติ ฯ  ม. ยุ. ตฺวญฺจาปิ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๘| พาวริสฺส จ ตุยฺหํ วา      สพฺเพสํ สพฺพสํสยํ
                          กตาวกาสา ปุจฺฉโวฺห    ยงฺกิญฺจิ มนสิจฺฉถ
     |๔๒๔.๑๔๕๙| สมฺพุทฺเธน กโตกาโส     นิสีทิตฺวาน ปญฺชลี
                          อชิโต ปฐมํ ปญฺหํ         ตตฺถ ปุจฺฉิ ๑- ตถาคตนฺติ ฯ
                                      วตฺถุคาถา นิฏฺฐิตา ฯ
                                               --------------
         สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส ปฐมา อชิตปญฺหา
     [๔๒๕]   |๔๒๕.๑๔๖๐| ๑ เกนสฺสุ นิวุโต โลโก       (อิจฺจายสฺมา อชิโต)
                          เกนสฺสุ นปฺปกาสติ
                          กิสฺสาภิเลปนํ พฺรูสิ       กึสุ ตสฺส มหพฺภยํ ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๑| อวิชฺชาย นิวุโต โลโก     (อชิตาติ ภควา)
                          เววิจฺฉา (ปมาทา) นปฺปกาสติ
                          ชปฺปาภิเลปนํ พฺรูมิ       ทุกฺขมสฺส มหพฺภยํ ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๒| สวนฺติ สพฺพธิ โสตา       (อิจฺจายสฺมา อชิโต)
                          โสตานํ กึ นิวารณํ
                          โสตานํ สํวรํ พฺรูหิ         เกน โสตา ปิถิยฺยเร ๒- ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๓| ยานิ โสตานิ โลกสฺมึ     (อชิตาติ ภควา) สติ เตสํ นิวารณํ
                          โสตานํ สํวรํ พฺรูมิ         ปญฺญาเยเต ปิถิยฺยเร ๓- ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๔| ปญฺญา เจว สตี จ ๔-    (อิจฺจายสฺมา อชิโต) นามรูปญฺจ มาริส
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. .. ปุจฺฉา ฯ  อิโต ปรํ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ  ๒-๓ ม. ปิธิยฺยเร ฯ
@ ม. สติยญฺจ ฯ
                          เอตมฺเม ปุฏฺโฐ ปพฺรูมิ   กตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๕| ยเมตํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ        อชิต ตํ วทามิ เต
                          ยตฺถ นามญฺจ รูปญฺจ    อเสสํ อุปรุชฺฌติ
                          วิญฺญาณสฺส นิโรเธน    เอตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๖| เย จ สงฺขาตธมฺมาเส      เย จ เสขา ปุถู อิธ
                          เตสํ เม นิปโก อิริยํ       ปุฏฺโฐ ปพฺรูหิ มาริส ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๗| กาเมสุ นาภิคิชฺเฌยฺย     มนสานาวิโล สิยา
                          กุสโล สพฺพธมฺมานํ      สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเชติ ฯ
                                      อชิตมาณวกปญฺหา ปฐมา ฯ
                                             ------------
                         สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส
                            ทุติยา ติสฺสเมตฺเตยฺยปญฺหา
     [๔๒๖]   |๔๒๖.๑๔๖๘| ๒ โกธ สนฺตุสิโต โลเก       (อิจฺจายสฺมา ติสฺสเมตฺเตยฺโย ๑-)
                          กสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตา
                          โก อุภนฺตมภิญฺญาย    มชฺเฌ มนฺตา น ลิมฺปติ
                          กํ พฺรูสิ มหาปุริโสติ      โก อิธ สิพฺพนิมจฺจคา ๒- ฯ
     |๔๒๖.๑๔๖๙| กาเมสุ พฺรหฺมจริยวา    (เมตฺเตยฺยาติ ภควา)
                          วีตตโณฺห สทา สโต
@เชิงอรรถ:  ยุ. ติสฺโส เมตฺเตยฺโย ฯ  ม. สิพฺพินิมจฺจคา ฯ
                          สงฺขาย นิพฺพุโต ภิกฺขุ    ตสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตา
     |๔๒๖.๑๔๗๐| โส อุภนฺตมภิญฺญาย     มชฺเฌ มนฺตา น ลิมฺปติ
                          ตํ พฺรูมิ มหาปุริโสติ      โส อิธ สิพฺพนิมจฺจคาติ ฯ
                                      ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวกปญฺหา ทุติยา ฯ
                                                  -----------
       สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส ตติยา ปุณฺณกปญฺหา
     [๔๒๗]   |๔๒๗.๑๔๗๑| ๓ อเนชํ มูลทสฺสาวึ (อิจฺจายสฺมา ปุณฺณโก)
                          อตฺถี ปเญฺหน อาคมํ
                          กึ นิสฺสิตา อิสโย มนุชา
                          ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ
                          ยญฺญมกปฺปึสุ ๑- ปุถูธ ๒- โลเก
                          ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ ฯ
     |๔๒๗.๑๔๗๒| เย เกจิเม อิสโย มนุชา (ปุณฺณกาติ ภควา)
                          ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ
                          ยญฺญมกปฺปึสุ ๑- ปุถูธ ๒- โลเก
                          อาสึสมานา ปุณฺณก อิตฺถตํ ๓-
                          ชรํ ๔- สิตา ยญฺญมกปฺปยึสุ ฯ
     |๔๒๗.๑๔๗๓| เย เกจิเม อิสโย มนุชา (อิจฺจายสฺมา ปุณฺณโก)
                          ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ
@เชิงอรรถ:  โป. ยุ. สพฺพตฺถ ยญฺญมกปฺปยึสุ ฯ   ยุ. ปุทู อิธ ฯ   ม. อิตฺถตฺตํ ฯ
@ยุ. อิตฺถภาวํ ฯ  โป. โอรํ ฯ
                          กญฺญมกปฺปึสุ ปุถูธ โลเก
                          กจฺจิสฺสุ เต ภควา (ยญฺญปเถ) อปฺปมตฺตา
                          อตารุ ชาติญฺจ ชรญฺจ มาริส
                          ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ ฯ
     |๔๒๗.๑๔๗๔| อาสึสนฺติ ๑- โถมยนฺติ (อภิชปฺปนฺติ) ชุหนฺติ (ปุณฺณกาติ ภควา)
                          กามาภิชปฺปนฺติ ปฏิจฺจ ลาภํ
                          เต ยาชโยคา ภวราครตฺตา
                          นาตรึสุ ชาติชรนฺติ พฺรูมิ ฯ
     |๔๒๗.๑๔๗๕| เต เจ ๒- นาตรึสุ ยาชโยคา (อิจฺจายสฺมา ปุณฺณโก)
                          ยญฺเญหิ ชาติญฺจ ชรญฺจ มาริส
                          อถ โก จรหิ เทวมนุสฺสโลเก
                          อตาริ ชาติญฺจ ชรญฺจ มาริส
                          ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ ฯ
     |๔๒๗.๑๔๗๖| สงฺขาย โลกสฺมึ ปโรวรานิ ๓- (ปุณฺณกาติ ภควา)
                          ยสฺสิญฺชิตํ นตฺถิ กุหิญฺจิ โลเก
                          สนฺโต วิธูโม อนิโฆ นิราโส
                          อตาริ โส ชาติชรญฺจ พฺรูมีติ ฯ
                                      ปุณฺณกมาณวกปญฺหา ตติยา ฯ
                                          -------------
@เชิงอรรถ:  โป. ม. อาสีสนฺติ ฯ   โป. เต เว นาตรึสุ ฯ   ม. ปโรปรานิ ฯ
       สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส จตุตฺถี เมตฺตคูปญฺหา
     [๔๒๘]   |๔๒๘.๑๔๗๗| ๔ ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ (อิจฺจายสฺมา เมตฺตคู)
                          มญฺญามิ ตํ เวทคุํ ภาวิตตฺตํ
                          กุโต นุ ทุกฺขา สมุปาคตาเม ๑-
                          เย เกจิ โลกสฺมึ อเนกรูปา ฯ
     |๔๒๘.๑๔๗๘| ทุกฺขสฺส เว ๒- มํ ปภวํ อปุจฺฉสิ (เมตฺตคูติ ภควา)
                          ตนฺเต ปวกฺขามิ ยถา ปชานํ
                          อุปธีนิทานา ปภวนฺติ ทุกฺขา
                          เย เกจิ โลกสฺมึ อเนกรูปา
     |๔๒๘.๑๔๗๙| โย เว อวิทฺวา ๓- อุปธึ กโรติ
                          ปุนปฺปุนํ ทุกฺขมุเปติ มนฺโท
                          ตสฺมา ปชานํ ๔- อุปธึ น กยิรา
                          ทุกฺขสฺส ชาติปฺปภวานุปสฺสี ฯ
     |๔๒๘.๑๔๘๐| ยนฺตํ อปุจฺฉิมฺห อกิตฺตยิ ๕- โน
                          อญฺญํ ๖- ปุจฺฉาม ๗- ตทิงฺฆ พฺรูหิ
                          กถํ นุ ธีรา วิตรนฺติ โอฆํ
                          ชาติชรํ ๘- โสกปริทฺทวญฺจ
                          ตมฺเม มุนี สาธุ วิยากโรหิ
                          ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. สมุทาคณา อิเม ฯ  โป. เจ ฯ  โป. อวิทฺธา ฯ  ยุ. ตสฺมา
@หิ ชานํ ฯ  ม. ยุ. อกิตฺตยี ฯ  ม. ยุ. อญฺญํ ตํ ฯ  ยุ. ปุจฺฉามิ ฯ
@ ม. ชาตึ ชรํ ฯ
     |๔๒๘.๑๔๘๑| กิตฺตยิสฺสามิ เต ธมฺมํ (เมตฺตคูติ ภควา) ทิฏฺเฐ ธมฺเม อนีติหํ
                          ยํ วิทิตฺวา สโต จรํ         ตเร โลเก วิสตฺติกํ ฯ
     |๔๒๘.๑๔๘๒| ตญฺจาหํ อภินนฺทามิ     มเหสิ ธมฺมมุตฺตมํ
                          ยํ วิทิตฺวา สโต จรํ         ตเร โลเก วิสตฺติกํ ฯ
     |๔๒๘.๑๔๘๓| ยงฺกิญฺจิ สมฺปชานาสิ (เมตฺตคูติ ภควา)
                          อุทฺธํ อโธ ติริยญฺจาปิ มชฺเฌ
                          เอเตสุ นนฺทิญฺจ นิเวสนญฺจ
                          ปนุชฺช วิญฺญาณํ ภเว น ติฏฺเฐ
     |๔๒๘.๑๔๘๔| เอวํวิหารี สโต อปฺปมตฺโต
                          ภิกฺขุ จรํ หิตฺวา มมายิตานิ
                          ชาติชรํ โสกปริทฺทวญฺจ
                          อิเธว วิทฺวา ปชเหยฺย ทุกฺขํ ฯ
     |๔๒๘.๑๔๘๕| เอตาภินนฺทามิ วโจ มเหสิโน
                          สุกิตฺติตํ โคตม นูปธีกํ
                          อทฺธา หิ ภควา ปหาสิ ทุกฺขํ
                          ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ
     |๔๒๘.๑๔๘๖| เต จาปิ นูน ปชเหยฺยุ ทุกฺขํ
                          เย ตฺวํ มุนี อฏฺฐิตํ โอวเทยฺย
                          ตํ ตํ นมสฺสามิ สเมจฺจ นาค
                          อปฺเปว มํ (ภควา) อฏฺฐิตํ โอวเทยฺย ฯ
     |๔๒๘.๑๔๘๗| ยํ พฺราหฺมณํ เวทคุํ อภิชญฺญํ ๑-
                          อกิญฺจนํ กามภเว อสตฺตํ
                          อทฺธา หิ โส โอฆมิมํ อตาริ
                          ติณฺโณ จ ปารํ อขิโล อกงฺโข
     |๔๒๘.๑๔๘๘| วิทฺวา จ โส ๒- เวทคู นโร อิธ
                          ภวาภเว สงฺคมิมํ วิสชฺช
                          โส วีตตโณฺห อนิโฆ นิราโส
                          อตาริ โส ชาติชรนฺติ พฺรูมีติ ฯ
                                      เมตฺตคูมาณวกปญฺหา จตุตฺถี ฯ
                                         ----------
         สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส ปญฺจมี โธตกปญฺหา
     [๔๒๙]   |๔๒๙.๑๔๘๙| ๕ ปุจฺฉามิ ตํ ภควา  พฺรูหิเมตํ (อิจฺจายสฺมา โธตโก)
                           วาจาภิกงฺขามิ มเหสิ ตุยฺหํ
                           ตว สุตฺวาน นิคฺโฆสํ      สิกฺเข นิพฺพานมตฺตโน ฯ
     |๔๒๙.๑๔๙๐| เตน หาตปฺปํ กโรหิ        (โธตกาติ ภควา) อิเธวนิปโกสโต
                          อิโต สุตฺวาน นิคฺโฆสํ    สิกฺเข นิพฺพานมตฺตโน ฯ
     |๔๒๙.๑๔๙๑| ปสฺสามหํ เทวมนุสฺสโลเก
                          อกิญฺจนํ พฺราหฺมณํ อิริยมานํ
                          ตํ ตํ นมสฺสามิ สมนฺตจกฺขุ
@เชิงอรรถ:  ม. เวทคุมาภิชญฺญา ฯ ยุ. เวทคุํ อาภิชญฺญา ฯ  โป. วิทฺวา ว โส ฯ ม.
@วิทฺวาว โย ฯ
                          ปมุญฺจ มํ สกฺก กถงฺกถาหิ ฯ
     |๔๒๙.๑๔๙๒| นาหํ สมิสฺสามิ ๑- ปโมจนาย
                          กถงฺกถึ โธตก กญฺจิ โลเก
                          ธมฺมญฺจ เสฏฺฐํ อาชานมาโน ๒-
                          เอวํ ตฺวํ โอฆมิมํ ตเรสิ ฯ
     |๔๒๙.๑๔๙๓| อนุสาส พฺรเหฺม กรุณายมาโน
                          วิเวกธมฺมํ ยมหํ วิชญฺญํ
                          ยถาหํ อากาโส จ ๓- อพฺยาปชฺชมาโน
                          อิเธว สนฺโต อสิโต จเรยฺยํ ฯ
     |๔๒๙.๑๔๙๔| กิตฺตยิสฺสามิ เต สนฺตึ (โธตกาติ ภควา) ทิฏฺเฐ ธมฺเม อนีติหํ
                          ยํ วิทิตฺวา สโต จรํ        ตเร โลเก วิสตฺติกํ ฯ
     |๔๒๙.๑๔๙๕| ตญฺจาหํ อภินนฺทามิ     มเหสิ สนฺติมุตฺตมํ
                          ยํ วิทิตฺวา สโต จรํ        ตเร โลเก วิสตฺติกํ ฯ
     |๔๒๙.๑๔๙๖| ยงฺกิญฺจิ สมฺปชานาสิ (โธตกาติ ภควา)
                          อุทฺธํ อโธ ติริยญฺจาปิ มชฺเฌ
                          เอวํ ๔- วิทิตฺวา สงฺโคติ โลเก
                          ภวาภวาย มากาสิ ตณฺหนฺติ ฯ
                                      โธตกมาณวกปญฺหา ปญฺจมี ฯ
                                         -------------
@เชิงอรรถ:  ม. สหิสฺสามิ ฯ ยุ. คมิสฺสามิ ฯ  ม. อภิชานมาโน ฯ  โป. ม. ว ฯ
@ ม. ยุ. เอตํ ฯ
       สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส ฉฏฺฐี อุปสีวปญฺหา
     [๔๓๐]   |๔๓๐.๑๔๙๗| ๖ เอโก อหํ สกฺก มหนฺตโมฆํ (อิจฺจายสฺมา อุปสีโว)
                          อนิสฺสิโต โน วิสหามิ ตาริตุํ
                          อารมฺมณํ พฺรูหิ สมนฺตจกฺขุ
                          ยํ นิสฺสิโต โอฆมิมํ ตเรยฺย ฯ
     |๔๓๐.๑๔๙๘| อากิญฺจญฺญํ เปกฺขมา โน สติมา (อุปสีวาติ ภควา)
                          นตฺถีติ นิสฺสาย ตรสฺสุ โอฆํ
                          กาเม ปหาย วิรโต กถาหิ
                          ตณฺหกฺขยํ รตฺตมหาภิปสฺส ฯ
     |๔๓๐.๑๔๙๙| สพฺเพสุ กาเมสุ โย วีตราโค (อิจฺจายสฺมา อุปสีโว)
                          อากิญฺจญฺญํ นิสฺสิโต หิตฺวมญฺญํ ๑-
                          สญฺญาวิโมกฺเข ปรเม วิมุตฺโต ๒-
                          ติฏฺเฐ นุ โส ตตฺถ อนานุวายี ๓- ฯ
     |๔๓๐.๑๕๐๐| สพฺเพสุ กาเมสุ โย วีตราโค (อุปสีวาติ ภควา)
                          อากิญฺจญฺญํ นิสฺสิโต หิตฺวมญฺญํ ๑-
                          สญฺญาวิโมกฺเข ปรเม วิมุตฺโต ๒-
                          ติฏฺเฐยฺย โส ตตฺถ อนานุวายี ๓-
     |๔๓๐.๑๕๐๑| ติฏฺเฐ เจ โส ตตฺถ อนานุวายี ๔-
@เชิงอรรถ:  โป. ม. หิตฺวามญฺญํ ฯ  โป. ปรเมธิมุตฺโต ฯ  ม. ยุ. อนานุยายี ฯ
                          ปูคมฺปิ วสฺสานํ สมนฺตจกฺขุ
                          ตตฺเถว โส สีติ สิยา วิมุตฺโต
                          ภเวถ ๑- วิญฺญาณํ ตถาวิธสฺส ฯ
     |๔๓๐.๑๕๐๒| อจฺจิ ยถา วาตเวเคน ขิตฺตํ ๒- (อุปสีวาติ ภควา)
                          อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ
                          เอวํ มุนี นามกายา วิมุตฺโต
                          อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ ฯ
     |๔๓๐.๑๕๐๓| อตฺถงฺคโต โส อุท วา โส นตฺถิ ๓-
                          อุทาหุ เว สสฺสติยา อโรโค
                          ตมฺเม มุนี สาธุ วิยากโรหิ
                          ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ
     |๔๓๐.๑๕๐๔| อตฺถงฺคตสฺส น ปมาณมตฺถิ (อุปสีวาติ ภควา)
                          เยน นํ วชฺชุ ๔- ตํ ตสฺส นตฺถิ
                          สพฺเพสุ ธมฺเมสุ สมูหเตสุ
                          สมูหตา วาทปถาปิ สพฺเพติ ฯ
                                      อุปสีวมาณวกปญฺหา ฉฏฺฐี ฯ
                                         ---------
       สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส สตฺตมา นนฺทปญฺหา ฯ
     [๔๓๑]   |๔๓๑.๑๕๐๕| ๗ สนฺติ โลเก มุนโย (อิจฺจายสฺมา นนฺโท)
                          ชนา วทนฺติ ตยิทํ กถํ สุ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. จเวถ ฯ  โป. ม. ขิตฺตา ฯ ยุ. ขิตฺโต ฯ  โป. โส น ปหนมตฺถิ ฯ
@ โป. วชฺชา ตนฺตสฺส .. ฯ ม. วชฺชุํ ฯ
                         ญาณูปปนฺนํ มุนิ โน ๑- วทนฺติ
                          อุทาหุ เว ชีวิเตนูปปนฺนํ ฯ
     |๔๓๑.๑๕๐๖| น ทิฏฺฐิยา น สุติยา น ญาเณน (น สีลพฺพเตน)
                          มุนีธ นนฺท กุสลา วทนฺติ
                          วิเสนิกตฺวา อนิฆา นิราสา
                          วทนฺติ ๒- เย เต มุนโยติ พฺรูมิ ฯ
     |๔๓๑.๑๕๐๗| เย เกจิเม สมณพฺราหฺมณา เส (อิจฺจายสฺมา นนฺโท)
                          ทิฏฺเฐ ๓- สุเตนาปิ วทนฺติ สุทฺธึ
                          สีลพฺพเตนาปิ วทนฺติ สุทฺธึ
                          อเนกรูเปน วทนฺติ สุทฺธึ ฯ
                          กจฺจิสฺสุ เต (ภควา) ตตฺถ ยถา จรนฺตา
                          อตารุ ชาติญฺจ ชรญฺจ มาริส
                          ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ ฯ
     |๔๓๑.๑๕๐๘| เย เกจิเม สมณพฺราหฺมณา เส (นนฺทาติ ภควา)
                          ทิฏฺเฐ ๓- สุเตนาปิ วทนฺติ สุทฺธึ
                          สีลพฺพเตนาปิ วทนฺติ สุทฺธึ
                          อเนกรูเปน วทนฺติ สุทฺธึ
                          กิญฺจาปิ เต ตตฺถ ยถา จรนฺติ ๔-
                          นาตรึสุ ชาติชรนฺติ พฺรูมิ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. โน มุนึ วทนฺติ ฯ  ม. ยุ. จรนฺติ ฯ  ม. ทิฏฺฐสฺสุ เตนาปิ ฯ
@ โป. วทนฺติ ฯ
     |๔๓๑.๑๕๐๙| เย เกจิเม สมณพฺราหฺมณา เส (อิจฺจายสฺมา นนฺโท)
                          ทิฏฺเฐ สุเตนาปิ วทนฺติ สุทฺธึ
                          สีลพฺพเตนาปิ วทนฺติ สุทฺธึ
                          อเนกรูเปน วทนฺติ สุทฺธึ
                          เต เจ ๑- มุนิ พฺรูสิ อโนฆติณฺเณ
                          อถ โก จรหิ เทวมนุสฺสโลเก
                          อตาริ ชาติญฺจ ชรญฺจ มาริส
                          ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ ฯ
     |๔๓๑.๑๕๑๐| นาหํ สพฺเพ สมณพฺราหฺมณา เส (นนฺทาติ ภควา)
                          ชาติชราย นิวุตาติ พฺรูมิ
                          เยสีธ ทิฏฺฐํ ว สุตํ มุตํ วา
                          สีลพฺพตํ วาปิ ปหาย สพฺพํ
                          อเนกรูปมฺปิ ปหาย สพฺพํ
                          ตณฺหํ ปริญฺญาย อนาสวา เย ๒-
                          เต เว นรา โอฆติณฺณาติ พฺรูมิ ฯ
     |๔๓๑.๑๕๑๑| เอตาภินนฺทามิ วโจ มเหสิโน
                          สุกิตฺติตํ โคตม นูปธีกํ
                          เยสีธ ทิฏฺฐํ ว สุตํ มุตํ วา
                          สีลพฺพตํ วาปิ ปหาย สพฺพํ
@เชิงอรรถ:  โป. เว ฯ ยุ. สเจ ฯ   โป. ม. ยุ. เส ฯ
                          อเนกรูปมฺปิ ปหาย สพฺพํ
                          ตณฺหํ ปริญฺญาย อนาสวา เย
                          อหมฺปิ เต โอฆติณฺณาติ พฺรูมีติ ฯ
                                      นนฺทมาณวกปญฺหา สตฺตมา ฯ
                                          ------------
      สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส อฏฺฐมา เหมกปญฺหา
     [๔๓๒]   |๔๓๒.๑๕๑๒| ๘ เยเม ปุพฺเพ วิยากํสุ       (อิจฺจายสฺมา เหมโก)
                          (หุรํ โคตมสาสนา)
                          อิจฺจาสิ อิติ ภวิสฺสติ       สพฺพนฺตํ อิติหีติหํ
                          สพฺพนฺตํ ตกฺกวฑฺฒนํ
                          (นาหํ ตตฺถ อภิรมึ)
     |๔๓๒.๑๕๑๓| ตฺวญฺจ เม ธมฺมมกฺขาหิ  ตณฺหานิคฺฆาตนํ มุนิ
                          ยํ วิทิตฺวา สโต จรํ          ตเร โลเก วิสตฺติกํ ฯ
     |๔๓๒.๑๕๑๔| อิธ ทิฏฺฐสุตมุตํ ๑- (วิญฺญาเตสุ) ปิยรูเปสุ เหมก
                          ฉนฺทราควิโนทนํ            นิพฺพานปทมจฺจุตํ
     |๔๓๒.๑๕๑๕| เอตทญฺญาย เย สตา    ทิฏฺฐธมฺมาภินิพฺพุตา
                          อุปสนฺตา จ เต สตา ๒-  ติณฺณา โลเก วิสตฺติกนฺติ ฯ
                                      เหมกมาณวกปญฺหา อฏฺฐมา ฯ
                                                     ---------
@เชิงอรรถ:  โป. ทิฏฺฐํ สุตํ มุตํ ฯ ม. ยุ. ทิฏฺฐสุตมุตวิญฺญาเตสุ ฯ  ม. ยุ. สทา ฯ
      สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส นวมา โตเทยฺยปญฺหา
     [๔๓๓]   |๔๓๓.๑๕๑๖| ๙ ยสฺมึ กามา น วสนฺติ       (อิจฺจายสฺมา โตเทยฺโย)
                          ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
                          กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ     วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโส ฯ
     |๔๓๓.๑๕๑๗| ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (โตเทยฺยาติ ภควา) ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
                          กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ      วิโมกฺโข ตสฺส นาปโร ฯ
     |๔๓๓.๑๕๑๘| นิราสโส ๑- โส อุท อาสสาโน
                          ปญฺญาณวาโส อุท ปญฺญกปฺปี
                          มุนึ อหํ สกฺก ยถา ๒- วิชญฺญํ
                          ตมฺเม วิยาจิกฺข สมนฺตจกฺขุ ฯ
     |๔๓๓.๑๕๑๙| นิราสโส ๓- โส น จ [๔]- อาสสาโน
                          ปญฺญาณวาโส น จ ปญฺญกปฺปี
                          เอวมฺปิ โตเทยฺย มุนึ วิชาน
                          อกิญฺจนํ กามภเว อสตฺตนฺติ ฯ
                                      โตเทยฺยมาณวกปญฺหา นวมา ฯ
                                 ---------
@เชิงอรรถ: ๑-๓ โป. ยุ. นิราสโย ฯ  โป. กถํ ฯ  ยุ. โส ฯ
       สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส ทสมา กปฺปปญฺหา
     [๔๓๔]   |๔๓๔.๑๕๒๐| ๑๐ มชฺเฌ สรสฺมึ ติฏฺฐตํ        (อิจฺจายสฺมา กปฺโป)
                          โอเฆ ชาเต มหพฺภเย
                          ชรามจฺจุปเรตานํ           ทีปํ ปพฺรูหิ มาริส
                          ตฺวญฺจ เม ทีปมกฺขาหิ    ยถายิทํ นาปรํ สิยา ฯ
     |๔๓๔.๑๕๒๑| มชฺเฌ สรสฺมึ ติฏฺฐตํ      (กปฺปาติ ภควา) โอเฆ ชาเต มหพฺภเย
                          ชรามจฺจุปเรตานํ           ทีปํ ปพฺรูมิ กปฺป เต ฯ
     |๔๓๔.๑๕๒๒| อกิญฺจนํ อนาทานํ         เอตํ ทีปํ อนาปรํ
                          นิพฺพานํ อิติ นํ พฺรูมิ      ชรามจฺจุปริกฺขยํ ฯ
     |๔๓๔.๑๕๒๓| เอตทญฺญาย เย สตา     ทิฏฺฐธมฺมาภินิพฺพุตา
                          น เต มารวสานุคา         น เต มารสฺส ปฏฺฐคูติ ๑- ฯ
                                      กปฺปมาณวกปญฺหา ทสมา ฯ
                                         -----------
              สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส
                            เอกาทสมา ชตุกณฺณีปญฺหา
     [๔๓๕]   |๔๓๕.๑๕๒๔| ๑๑ สุตฺวานหํ วีร อกามกามึ (อิจฺจายสฺมา ชตุกณฺณี)
                          โอฆาติคํ ปุฏฺฐุมกามมาคมํ
                          สนฺตีปทํ พฺรูหิ สหาชเนตฺต ๒-
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปทฺธคูติ ฯ   ม. สหชเนตฺต ฯ
                          ยถาตจฺฉํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ
     |๔๓๕.๑๕๒๕| ภควา หิ กาเม อภิภุยฺย อิริยติ
                          (อาทิจฺโจว ปฐวึ เตชี เตชสา)
                          ปริตฺตปญฺญสฺส เม ภูริปญฺญ
                          อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺญํ
                          ชาติชราย อิธ วิปฺปหานํ ฯ
     |๔๓๕.๑๕๒๖| กาเมสุ วินย เคธํ (ชตุกณฺณีติ ภควา) เนกฺขมฺมํ ทฏฺฐุ เขมโต
                          อุคฺคหิตํ นิรตฺตํ วา        มา เต วิชฺชิตฺถ กิญฺจนํ
     |๔๓๕.๑๕๒๗| ยํ ปุพฺเพ ตํ วิโสเสหิ       ปจฺฉา เต มาหุ กิญฺจนํ
                          มชฺเฌ เจ โน คเหสฺสสิ  อุปสนฺโต จริสฺสสิ
     |๔๓๕.๑๕๒๘| สพฺพโส นามรูปสฺมึ       วีตเคธสฺส พฺราหฺมณ
                          อาสวาสฺส น วิชฺชนฺติ    เยหิ มจฺจุวสํ วเชติ ฯ
                                      ชตุกณฺณีมาณวกปญฺหา เอกาทสมา ฯ
                                         -------------
              สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส
                            ทฺวาทสมา ภทฺราวุธปญฺหา
     [๔๓๖]   |๔๓๖.๑๕๒๙| ๑๒ โอกญฺชหํ ตณฺหจฺฉิทํ อเนชํ (อิจฺจายสฺมา ภทฺราวุโธ)
                          นนฺทิญฺชหํ โอฆติณฺณํ วิมุตฺตํ
                          กปฺปญฺชหํ อภิยาเจ สุเมธํ
                          สุตฺวาน นาคสฺส อปนมิสฺสนฺติ ๑- อิโต
     |๔๓๖.๑๕๓๐| นานาชนา ชนปเทหิ สงฺคตา
                          ตว วีร วากฺยํ อภิกงฺขมานา
                          เตสํ ตุวํ สาธุ วิยากโรหิ
                          ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ
     |๔๓๖.๑๕๓๑| อาทานตณฺหํ วินเยถ สพฺพํ (ภทฺราวุธาติ ภควา)
                          อุทฺธํ อโธ ติริยญฺจาปิ มชฺเฌ
                          ยํ ยญฺหิ โลกสฺมึ อุปาทิยนฺติ
                          เตเนว มาโร อเนฺวติ ชนฺตุํ
     |๔๓๖.๑๕๓๒| ตสฺมา ปชานํ น อุปาทิเยถ
                          ภิกฺขุ สโต กิญฺจนํ สพฺพโลเก
                          อาทานสตฺเต อิติ เปกฺขมาโน
                          ปชํ อิมํ มจฺจุเธยฺยํ วิสตฺตนฺติ ฯ
                                      ภทฺราวุธมาณวกปญฺหา ทฺวาทสมา ฯ
                                       ------------
      สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส เตรสมา อุทยปญฺหา
     [๔๓๗]   |๔๓๗.๑๕๓๓| ๑๓ ฌายึ วิรชมาสินํ (อิจฺจายสฺมา อุทโย) กตกิจฺจํ อนาสวํ
                          ปารคุํ สพฺพธมฺมานํ       อตฺถี ปเญฺหน อาคมํ
                          อญฺญํ วิโมกฺขํ ปพฺรูหิ     อวิชฺชาย ปเภทนํ ฯ
@เชิงอรรถ:  โป. อปกมิสฺสนฺติ ฯ
     |๔๓๗.๑๕๓๔| ปหานํ กามฉนฺทานํ      (อุทยาติ ภควา) โทมนสฺสาน จูภยํ
                          ถีนสฺส จ ปนุทนํ ๑-      กุกฺกุจฺจานํ นิวารณํ
     |๔๓๗.๑๕๓๕| อุเปกฺขาสติสํสุทฺธํ          ธมฺมตกฺกปุเรชวํ
                          อญฺญํ วิโมกฺขํ ๒- ปพฺรูมิ     อวิชฺชาย ปเภทนํ ฯ
     |๔๓๗.๑๕๓๖| กึสุ สญฺโญชโน โลโก     กึสุ ตสฺส วิจารณา
                          กิสฺสสฺส วิปฺปหาเนน     นิพฺพานํ อิติ วุจฺจติ ฯ
     |๔๓๗.๑๕๓๗| นนฺทิสญฺโญชโน โลโก   วิตกฺกสฺส วิจารณา
                          ตณฺหาย วิปฺปหาเนน    นิพฺพานํ อิติ วุจฺจติ ฯ
     |๔๓๗.๑๕๓๘| กถํสตสฺส จรโต             วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌติ
                          ภวนฺตํ ปุฏฺฐุมาคมฺม      ตํ สุโฌม วโจ ตว ฯ
     |๔๓๗.๑๕๓๙| อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ  เวทนํ นาภินนฺทโต
                          เอวํสตสฺส จรโต           วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌตีติ ฯ
                                      อุทยมาณวกปญฺหา เตรสมา ฯ
                                           -----------
     สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส จุทฺทสมา โปสาลปญฺหา
     [๔๓๘] |๔๓๘.๑๕๔๐| ๑๔ โย อตีตํ อาทิสติ          (อิจฺจายสฺมา โปสาโล)
                          อเนโช ฉินฺนสํสโย
                          ปารคู ๓- สพฺพธมฺมานํ      อตฺถี ปเญฺหน อาคมํ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ปนูทนํ ฯ  โป. ม. ยุ. อญฺญาวิโมกฺขํ ฯ  ม. ปารคุํ ฯ
     |๔๓๘.๑๕๔๑| วิภูตรูปสญฺญิสฺส             สพฺพกายปฺปหายิโน
                          อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ   นตฺถิ กิญฺจีติ ปสฺสโต
                          ญาณํ สกฺกานุปุจฺฉามิ    กถํ เนยฺโย ตถาวิโธ ฯ
     |๔๓๘.๑๕๔๒| วิญฺญาณฏฺฐิติโย สพฺพา (โปสาลาติ ภควา)
                          อภิชานํ ตถาคโต
                          ติฏฺฐนฺตเมนํ ชานาติ     วิมุตฺตํ ตปฺปรายนํ
     |๔๓๘.๑๕๔๓| อากิญฺจญฺญาสมฺภวํ ๑-  นนฺทิสญฺโญชนํ อิติ
                          เอวเมวํ ๒- อภิญฺญาย   ตโต ตตฺถ วิปสฺสติ
                          เอวํ ๓- ญาณํ กถํ ๔- ตสฺส  พฺราหฺมณสฺส วุสีมโตติ ฯ
                                      โปสาลมาณวกปญฺหา จุทฺทสมา ฯ
                                       -------------
              สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส
                            ปณฺณรสมา โมฆราชปญฺหา
     [๔๓๙]   |๔๓๙.๑๕๔๔| ๑๕ ทฺวาหํ สกฺก ๕- อปุจฺฉิสฺสํ    (อิจฺจายสฺมา โมฆาราชา)
                          น เม พฺยากาสิ จกฺขุมา ๖-
                          ยาวตติยญฺจ เทวิสิ        พฺยากโรตีติ เม สุตํ
     |๔๓๙.๑๕๔๕| อยํ โลโก ปโร โลโก        พฺรหฺมโลโก สเทวโก
                          ทิฏฺฐินฺเต นาภิชานามิ    โคตมสฺส ยสสฺสิโน
@เชิงอรรถ:  ม. อากิญฺญสมฺภวํ ญตฺวา ฯ ยุ. --- ญตฺวา ฯ   โป. ม. เอวเมตํ ฯ
@ ม. เอตํ ฯ   โป. ตถา ฯ   ม. ยุ. สกฺกํ ฯ   โป. จกฺขุม ฯ
     |๔๓๙.๑๕๔๖| เอวํ อภิกฺกนฺตทสฺสาวึ     อตฺถี ปเญฺหน อาคมํ
                          กถํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ        มจฺจุราชา น ปสฺสติ ฯ
     |๔๓๙.๑๕๔๗| สุญฺญโต โลกํ อเวกฺขสฺสุ  โมฆราช สทา สโต
                          อตฺตานุทิฏฺฐึ อูหจฺจ       เอวํ มจฺจุตโร สิยา
                          เอวํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ        มจฺจุราชา น ปสฺสตีติ ฯ
                                      โมฆราชมาณวกปญฺหา ปณฺณรสมา ฯ
                                          -------------
              สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส
                              โสฬสมา ปิงฺคิยปญฺหา
     [๔๔๐]   |๔๔๐.๑๕๔๘| ๑๖ ชิณฺโณหมสฺมี อพโล วิวณฺโณ ๑- (อิจฺจายสฺมา ปิงฺคิโย)
                          เนตฺตา น สุทฺธา สวนํ น ผาสุ
                          มาหมฺปนสฺสํ ๒- โมมุโห อนฺตราย ๓-
                          อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺญํ
                          ชาติชราย อิธ วิปฺปหานํ ฯ
     |๔๔๐.๑๕๔๙| ทิสฺวาน รูเปสุ วิหญฺญมาเน (ปิงฺคิยาติ ภควา)
                          รุปฺปนฺติ รูเปสุ ชนา ปมตฺตา
                          ตสฺมา ตุวํ ปิงฺคิย อปฺปมตฺโต
                          ชหสฺสุ รูปํ อปุนพฺภวาย ฯ
     |๔๔๐.๑๕๕๐| ทิสา จตสฺโส วิทิสา จตสฺโส
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. วีตวณฺโณ ฯ  โป. มาหนฺนสฺส ฯ ม. ยุ. มาหํนสฺสํ ฯ
@ โป. ม. อนฺตราว ฯ
                          อุทฺธํ อโธ ทส ทิสา อิมาโย
                          น ตุยฺหํ อทิฏฺฐํ อสุตามุตํ วา ๑-
                          อโถ อวิญฺญาตํ กิญฺจิมตฺถิ ๒- โลเก
                           อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺญํ
                          ชาติชราย อิธ วิปฺปหานํ ฯ
     |๔๔๐.๑๕๕๑| ตญฺหาธิปนฺเน มนุเช เปกฺขมาโน (ปิงฺคิยาติ ภควา)
                          สนฺตาปชาเต ชรสาปเรเต
                          ตสฺมา ตุวํ ปิงฺคิย อปฺปมตฺโต
                          ชหสฺสุ ตณฺหํ อปุนพฺภวายาติ ฯ
                                      ปิงฺคิยมาณวกปญฺหา โสฬสมา ฯ
                                          ------------



             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๕ หน้าที่ ๕๒๔-๕๕๐. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=25&item=424&items=17&modeTY=2              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=25&item=424&items=17&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=25&item=424&items=17&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=25&item=424&items=17&modeTY=2              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=424              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=9468              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=9468              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :