บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๗

สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส โสฬสมา ปิงฺคิยปญฺหา [๔๔๐] |๔๔๐.๑๕๔๘| ๑๖ ชิณฺโณหมสฺมี อพโล วิวณฺโณ ^๑- (อิจฺจายสฺมา ปิงฺคิโย) เนตฺตา น สุทฺธา สวนํ น ผาสุ มาหมฺปนสฺสํ ^๒- โมมุโห อนฺตราย ^๓- อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺ ชาติชราย อิธ วิปฺปหานํ ฯ |๔๔๐.๑๕๔๙| ทิสฺวาน รูเปสุ วิหญฺมาเน (ปิงฺคิยาติ ภควา) รุปฺปนฺติ รูเปสุ ชนา ปมตฺตา ตสฺมา ตุวํ ปิงฺคิย อปฺปมตฺโต ชหสฺสุ รูปํ อปุนพฺภวาย ฯ |๔๔๐.๑๕๕๐| ทิสา จตสฺโส วิทิสา จตสฺโส @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วีตวณฺโณ ฯ ^๒ โป. มาหนฺนสฺส ฯ ม. ยุ. มาหํนสฺสํ ฯ @^๓ โป. ม. อนฺตราว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๐.

อุทฺธํ อโธ ทส ทิสา อิมาโย น ตุยฺหํ อทิฏฺ อสุตามุตํ วา ^๑- อโถ อวิญฺาตํ กิญฺจิมตฺถิ ^๒- โลเก อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺ ชาติชราย อิธ วิปฺปหานํ ฯ |๔๔๐.๑๕๕๑| ตญฺหาธิปนฺเน มนุเช เปกฺขมาโน (ปิงฺคิยาติ ภควา) สนฺตาปชาเต ชรสาปเรเต ตสฺมา ตุวํ ปิงฺคิย อปฺปมตฺโต ชหสฺสุ ตณฺหํ อปุนพฺภวายาติ ฯ ปิงฺคิยมาณวกปญฺหา โสฬสมา ฯ ------------ [๔๔๑] อิทมโวจ ภควา มคเธสุ วิหรนฺโต ปาสาณเจติเย ^๓- ปริจาริกโสฬสนฺนํ พฺราหฺมณานํ อชฺฌิฏฺโ ปญฺหํ ^๔- พฺยากาสิ ฯ เอกเมกสฺส เจปิ ปญฺหสฺส อตฺถมญฺาย ธมฺมมญฺาย ธมฺมานุธมฺมํ ปฏิปชฺเชยฺย คจฺเฉยฺเยว ชรามรณสฺส ปารํ คมนียา อิเม ธมฺมาติ ตสฺมา อิมสฺส ธมฺมปริยายสฺส ปารายนนฺเตฺวว อธิวจนํ ฯ [๔๔๒] |๔๔๒.๑๕๕๒| อชิโต ติสฺสเมตฺเตยฺโย ปุณฺณโก อถ เมตฺตคู โธตโก อุปสีโว จ นนฺโท จ อถ เหมโก |๔๔๒.๑๕๕๓| โตเทยฺยกปฺปา ทุภโย ชตุกณฺณี จ ปณฺฑิโต ภทฺราวุโธ อุทโย จ โปสาโล จาปิ พฺราหฺมโณ @เชิงอรรถ: ^๑ โป. ม. อสุตํ มุตํ ฯ ยุ. อสุตํ มุตํ วา ฯ ^๒ โป. กิญฺจินมตฺถิ ฯ ม. ยุ. @กิญฺจนมตฺถิ ฯ ^๓ ม. ยุ. ปาสาณเก เจติเย ฯ ^๔ ม. ปุฏฺโ ปุฏฺโ ฯ @ยุ. ปุฏฺโ ปุฏฺโ ปณฺเห ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๑.

โมฆราชา จ เมธาวี ปิงฺคิโย จ มหา อิสิ |๔๔๒.๑๕๕๔| เอเต พุทฺธมุปาคญฺฉุํ ^๑- สมฺปนฺนจรณํ อิสึ ปุจฺฉนฺตา นิปุเณ ปเญฺห พุทฺธเสฏฺ อุปาคมุํ ฯ |๔๔๒.๑๕๕๕| เตสํ พุทฺโธ พฺยากาสิ ปเญฺห ปุฏฺเ ^๒- ยถาตถํ ปญฺหานํ เวยฺยากรเณน โตเสสิ พฺราหฺมเณ มุนิ ฯ |๔๔๒.๑๕๕๖| เต โตสิตา จกฺขุมตา พุทฺเธนาทิจฺจพนฺธุนา พฺรหฺมจริยมจรึสุ วรปญฺสฺส สนฺติเก ฯ |๔๔๒.๑๕๕๗| เอกเมกสฺส ปญฺหสฺส ยถา พุทฺเธน เทสิตํ ตถา โย ปฏิปชฺเชยฺย คจฺเฉ ปารํ อปารโต ^๓- |๔๔๒.๑๕๕๘| อปารา ปารํ คจฺเฉยฺย ภาเวนฺโต มคฺคมุตฺตมํ ฯ มคฺโค โส ปรคมนาย ตสฺมา ปรายนํ อิติ ฯ --------------- [๔๔๓] |๔๔๓.๑๕๕๙| ปารายนมนุคายิสฺสํ (อิจฺจายสฺมา ปิงฺคิโย) (ยถา อทฺทกฺขิ ตถา อกฺขาติ) ^๔- วิมโล ภูริเมธโส นิกฺกาโม ^๕- นิพฺพุโต นาโค ^๖- กิสฺส เหตุ มุสา ภเณ ฯ |๔๔๓.๑๕๖๐| ปหีนมลโมหสฺส มานมกฺขปฺปหายิโน หนฺทาหํ กิตฺตยิสฺสามิ คิรํ วณฺณูปสญฺหิตํ ฯ |๔๔๓.๑๕๖๑| ตโมนุโท พุทฺโธ สมนฺตจกฺขุ โลกนฺตคู สพฺพภวาติวตฺโต อนาสโว สพฺพทุกฺขปฺปหาโน ^๗- @เชิงอรรถ: ^๑ โป. พุทฺธปาคจฺฉุํ ฯ ม. พุทฺธํ อุปาคจฺฉุํ ฯ ยุ. ... อุปาคญฺฉุํ ฯ ^๒ ม. ยุ. @ปุฏฺโ ฯ ^๓ โป. อปารโก ฯ ^๔ ม. ยถาทฺทกฺขิ ตถากฺขาสิ ฯ ^๕ โป. นิกฺกโม ฯ @^๖ ม. นิพฺพโน นาโค ฯ ยุ. นิพฺพาโน นาโถ ฯ ^๗ ม. ยุ. --- ปหีโน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๒.

สจฺจวฺหโย พฺรหฺมุปาสิโต ^๑- เม ฯ |๔๔๓.๑๕๖๒| ทิโช ยถา กุพฺพนกํ ปหาย พหุปฺผลํ กานนํ อาวเสยฺย เอวมฺปหํ อปฺปทสฺเส ปหาย มโหทธึ หํสริวชฺฌปตฺโต ^๒- ฯ |๔๔๓.๑๕๖๓| เย เม ปุพฺเพ วิยากํสุ (หุรํ โคตมสาสนา) อิจฺจาสิ อิติ ภวิสฺสติ สพฺพนฺตํ อิติหีติหํ สพฺพนฺตํ ตกฺกวฑฺฒนํ (นาหํ ตตฺถ อภิรมึ) ^๓- ฯ |๔๔๓.๑๕๖๔| เอโก ตมนุทาสีโน ชุติมา โส ปภงฺกโร โคตโม ภูริปญฺาโณ โคตโม ภูริเมธโส |๔๔๓.๑๕๖๕| โย เม ธมฺมมเทเสสิ สนฺทิฏฺิกมกาลิกํ ตณฺหกฺขยมนีติกํ ยสฺส นตฺถิ อุปมา กฺวจิ ฯ |๔๔๓.๑๕๖๖| กินฺนุ ตมฺหา วิปฺปวสสิ มุหุตฺตมปิ ปิงฺคิย โคตมา ภูริปญฺาณา โคตมา ภูริเมธสา |๔๔๓.๑๕๖๗| โย เต ธมฺมมเทเสสิ สนฺทิฏฺิกมกาลิกํ ตณฺหกฺขยมนีติกํ ยสฺส นตฺถิ อุปมา กฺวจิ ฯ |๔๔๓.๑๕๖๘| นาหํ ตมฺหา วิปฺปวสามิ มุหุตฺตมปิ พฺราหฺมณ โคตมา ภูริปญฺาณา โคตมา ภูริเมธสา |๔๔๓.๑๕๖๙| โย เม ธมฺมมเทเสสิ สนฺทิฏฺิกมกาลิกํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. พฺรหฺเม อุปาสิโต ฯ ^๒ โป. หํโสริวชฺฌุปฺปตฺโต ฯ ม. หํโสริว อชฺฌปตฺโต ฯ @ยุ. หํสโว อชฺฌปตฺโต ฯ ^๓ ม. ยุ. นา ... มินฺติ นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๓.

ตณฺหกฺขยมนีติกํ ยสฺส นตฺถิ อุปมา กฺวจิ ฯ |๔๔๓.๑๕๗๐| ปสฺสามิ นํ มนสา จกฺขุนาว รตฺตินฺทิวํ พฺราหฺมณ อปฺปมตฺโต นมสฺสมาโน วิวสามิ ^๑- รตฺตึ เตเนว มญฺามิ อวิปฺปวาสํ ฯ |๔๔๓.๑๕๗๑| สทฺธา จ ปีติ จ มโน สติ จ นาเมนฺติ ^๒- เม โคตมสาสนมฺหา ยํ ยํ ^๓- ทิสํ วชติ ภูริปญฺโ ส เตน เตเนว นโตหมสฺมิ ฯ |๔๔๓.๑๕๗๒| ชิณฺณสฺส เม ทุพฺพลถามกสฺส เตเนว กาโย น ปเลติ ตตฺถ สงฺกปฺปยนฺตาย วชามิ นิจฺจํ มโน หิ เม พฺราหฺมณ เตน ยุตฺโต ฯ |๔๔๓.๑๕๗๓| ปงฺเก (สยาโน) ปริผนฺทมาโน ทีปา ทีปํ อุปลฺลวึ ^๔- อถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ โอฆติณฺณมนาสวํ |๔๔๓.๑๕๗๔| ยถา อหุ วกฺกลิ มุตฺตสทฺโธ ภทฺราวุโธ อาฬวิโคตโม จ เอวเมว ตฺวมฺปิ ปมุญฺจสฺสุ สทฺธํ คมิสฺสสิ ตฺวํ ปิงฺคิย มจฺจุเธยฺยสฺส ปารํ ฯ |๔๔๓.๑๕๗๕| เอส ภิยฺโย ปสีทามิ สุตฺวาน มุนิโน วโจ @เชิงอรรถ: ^๑ โป. ม. ยุ. วิวเสมิ ฯ ^๒ โป. นาเมติ ฯ ม. ยุ. นาเปนฺติเม ฯ ^๓ โป. ยญฺจ ฯ @^๔ ม. ยุ. อุปปฺลวึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๔.

วิวฏจฺฉโท สมฺพุทฺโธ อขิโล ปฏิภาณวา |๔๔๓.๑๕๗๖| อธิเทเว อภิญฺาย สพฺพํ เวทิ ปโรวรํ ^๑- ปญฺหานนฺตกโร สตฺถา กงฺขีนํ ปฏิชานตํ |๔๔๓.๑๕๗๗| อสํหิรํ อสงฺกุปฺปํ ยสฺส นตฺถิ อุปมา กฺวจิ ฯ อทฺธา คมิสฺสามิ น เมตฺถ กงฺขา เอวํ มํ ธาเรหิ อธิมุตฺตจิตฺตนฺติ ฯ ปารายนวคฺโค ปญฺจโม ฯ -------- สุตฺตนิปาเต สุตฺตุทฺทานํ [๔๔๔] |๔๔๔.๑๕๗๘| อุรโค ธนิโยปิ จ ขคฺควิสาโณ กสิ จุนฺโท ภโว ปุนเทว วสโล จ กรณียญฺจ เหมวโต อถ ยกฺโข วิชยํ สุตฺตวรํ มุนิ ^๒- ฯ |๔๔๔.๑๕๗๙| เสฏฺโ ปมกฏฺปวโร วคฺโค ทฺวาทสสุตฺตธโร สุวิภตฺโต เทสิโต จกฺขุมตา วิมเลน สุยฺยติ วคฺควโร อุรโคติ ฯ |๔๔๔.๑๕๘๐| รตนามคนฺโธ หิริมงฺคลนาโม สูจิโลมกปิโล จ พฺราหฺมณธมฺโม นาวา กึสีลอุฏฺาโน จ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. วโรวรํ ฯ ^๒ ม. วิชยสุตฺตํ มุนิสุตฺตวรนฺติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๕.

ราหุโล จ ปุนปิ วงฺคีโส |๔๔๔.๑๕๘๑| สมฺมาปริพฺพาชนิโย ^๑- จ ตตฺถ ธมฺมิกสุตฺตวโร สุวิภตฺโต จุทฺทสสุตฺตธโร ทุติยมฺหิ จูฬกวคฺควโรติ ตมาหุ ฯ |๔๔๔.๑๕๘๒| ปพฺพชฺชํ ปธานสุภาสิตนาโม ปุรฬาโส ปุนเรว ^๒- มาโฆ จ สภิยเกณิยเมว สลฺลนาโม วาเสฏฺวโร โกกาลิโกปิ ^๓- จ |๔๔๔.๑๕๘๓| นาฬกสุตฺตวโร สุวิภตฺโต ตํ อนุปสฺสี ตถา ปุนเทว ทฺวาทสสุตฺตธโร ตติยมฺหิ สุยฺยติ วคฺควโร มหานาโม ฯ |๔๔๔.๑๕๘๔| กามคุหฏฺกทุฏฺฏฺกนาโม สุทฺธฏฺวโร ปรมฏฺกนาโม ชราเมตฺติยสุตฺตวโร สุวิภตฺโต ปสูรมาคนฺทิโย จ ปูรเภโท ^๔- |๔๔๔.๑๕๘๕| กลหวิวาโท อุโภ วิยุหา จ ตุวฏกอตฺตทณฺฑสารีปุตฺตา จ โสฬสสุตฺตธโร จตุตฺถมฺหิ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สมฺมาปริพฺพาชนีโยปิเจตฺถ ฯ ^๒ ม. ปุนเทว ฯ ^๓ ม. กาลิโกปิจ ฯ @^๔ ม. ปสูรมาคณฺฑิยา ปุราเภโท ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๖.

อฏฺกวคฺควโรติ ตมาหุ ฯ |๔๔๔.๑๕๘๖| มคเธ ชนปเท รมณีเย เทสวเร กตปุญฺนิเวเส ปาสาณกเจติยวเร สุวิภตฺเต วสี ภควา คณเสฏฺโ |๔๔๔.๑๕๘๗| อุภยํ วา ปุณฺณสมาคตํ ยมฺหิ ทฺวาทสโยชนิยา ปริสาย โสฬสพฺราหฺมณานํ กิร ปุฏฺโ ปุจฺฉาย โสฬสปญฺหกมฺมิยา นิปฺปกาสยิ ธมฺมมทาสิ |๔๔๔.๑๕๘๘| อตฺถปกาสกพฺยญฺชนปุณฺณํ ธมฺมมเทเสสิ ปรเขมชนิยํ โลกหิตาย ชิโน ทิปทคฺโค ฯ สุตฺตวรํ พหุธมฺมวิจิตฺรํ สพฺพกิเลสโมจนเหตุํ ^๑- เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๘๙| พฺยญฺชนมตฺถปทสมยุตฺตํ อกฺขรสญฺิตโอปมคฺคาฬฺหํ โลกวิจารณาณปภคฺคํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ... ปโมจนเหตุํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๗.

|๔๔๔.๑๕๙๐| ราคมเล อมลํ วิมลคฺคํ โทสมเล อมลํ วิมลคฺคํ โมหมเล อมลํ วิมลคฺคํ โลกวิจารณาณปภคฺคํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๙๑| เกฺลสมเล อมลํ วิมลคฺคํ ทุจฺจริตมเล อมลํ วิมลคฺคํ โลกวิจารณาณปภคฺคํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๙๒| อาสวพนฺธนโยคกิเลสํ นิวรณานิ จ ตีณิ จ มลานิ ตสฺส กิเลสปโมจนเหตุํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๙๓| นิมฺมลสพฺพกิเลสปนูทนํ ราควิราคมเนชมโสกํ สนฺตปณีตสุทุทฺทสธมฺมํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๙๔| ราคญฺจ โทสญฺจ ภญฺชิตสนฺตํ ^๑- โยนิ จ ทุคฺคติปญฺจวิญฺาณํ ตณฺหาตลรตจฺเฉทนตาณปโมกฺขํ ^๒- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ... โทสกมภญฺชิตสนฺตํ ฯ ^๒ ม. ตณฺหารตจฺฉทนตาณลตา ... ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๘.

เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๙๕| คมฺภีรทุทฺทสสณฺหนิปุณํ ปณฺฑิตเวทนิยนิปุณตฺถํ ^๑- โลกวิจารณาณปภคฺคํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๙๖| นวงฺคกุสุมธุวลเวภรณํ ^๒- อินฺทฺริยชฺฌานวิโมกฺขวิภตฺตํ อฏฺงฺคิกมคฺควรํ วรยานํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๙๗| โสมุปมํ วิมลํ ปริสุทฺธํ อณฺณวมุปมา รตนสุจิตฺตํ ปุปฺผสมํ รวิมูปมเตชํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ |๔๔๔.๑๕๙๘| เขมสิวํ สุขสีตลสนฺตํ มจฺจุตฺตาณปรมตฺถํ ตสฺส สุนิพฺพุตทสฺสนเหตุํ เทสยิ สุตฺตวรํ ทิปทคฺโค ฯ สุตฺตนิปาโต นิฏฺิโต ฯ ------------ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. -- เวทนิยํ --- ฯ ^๒ ม. ---- มาลคีเวยฺยํ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๕ หน้าที่ ๕๔๙-๕๕๘. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=25&item=440&items=5&pagebreak=1 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=25&item=440&items=5&pagebreak=1&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=25&item=440&items=5&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=25&item=440&items=5&pagebreak=1 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=440 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=10200 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=10200 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25