พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๔ สุตฺต. ขุ. อปทานํ (๑)

                                   เอกูนวีสติโม กุฏชปุปฺผิยวคฺโค
                                ปฐมํ กุฏชปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๑๘๑)
     [๑๘๓]   |๑๘๓.๑| สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ  สตรํสีว อุตฺตมํ ๑-
                     ทิสํ อนุวิโลเกนฺตํ                 คจฺฉนฺตํ อนิลญฺชเส ฯ
       |๑๘๓.๒| กุฏชํ ปุปฺผิตํ ทิสฺวา              สํวิตฺถกสโมตฺถกํ ๒-
                     รุกฺขโต โอจินิตฺวาน              ผุสฺสสฺส อภิโรปยึ ฯ
       |๑๘๓.๓| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป            ยํ ปุปฺผํ อภิโรปยึ
                     ทุคฺคตึ นาภิชานามิ             พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ
       |๑๘๓.๔| อิโต สตฺตรเส กปฺเป             ตโย อาสึสุ ๓- ปุปฺผิตา
                     สตฺตรตนสมฺปนฺนา              จกฺกวตฺตี มหพฺพลา ฯ
       |๑๘๓.๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส             วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                     ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา           กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กุฏชปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                               กุฏชปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                                ทุติยํ พนฺธุชีวกตฺเถราปทานํ (๑๘๒)
     [๑๘๔]   |๑๘๔.๖| โสภิโต ๔- นาม สมฺพุทฺโธ   สยมฺภู สพฺภิวณฺณิโต
                     สมาธึ โส สมาปนฺโน           นิสีทิ ปพฺพตนฺตเร ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุคฺคตํ ฯ ๒ ม. สํวิตถตสโมตฺถตํ ฯ ยุ. หํ วิตฺถตสโมตฺถฏํ ฯ
@๓ ม. ตโย อาสุํ สุปุปฺผิตา ฯ ๔ ม. ยุ. สิทฺธตฺโถ ฯ
       |๑๘๔.๗| ชาตสฺสเร คเวสนฺโต             ทกชํ ปุปฺผมุตฺตมํ
                     พนฺธุชีวกปุปฺผานิ                อทฺทสํ สมนนฺตรํ ฯ
       |๑๘๔.๘| อุโภหตฺเถหิ ปคฺคยฺห            อุปคจฺฉึ มหามุนึ
                     ปสนฺนจิตฺโต สุมโน              โสภิตสฺสาภิโรปยึ ๑- ฯ
       |๑๘๔.๙| จตุนวุเต อิโต กปฺเป             ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ
                     ทุคฺคตึ นาภิชานามิ             พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ
       |๑๘๔.๑๐| อิโต จตุทฺทเส กปฺเป          เอโก อาสึ ชนาธิโป
                         สมุทฺทกปฺโป นาเมน       จกฺกวตฺติ มหพฺพโล ฯ
       |๑๘๔.๑๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส          วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา        กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา พนฺธุชีวโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                              พนฺธุชีวกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                             ตติยํ โกตุมฺพริยตฺเถราปทานํ (๑๘๓)
     [๑๘๕]   |๑๘๕.๑๒| กณิการํว โชตนฺตํ       นิสินฺนํ ปพฺพตนฺตเร
                         อปฺปเมยฺยํว อุทธึ       อุทฺธตํ ๒- ธรณึ ยถา ฯ
       |๑๘๕.๑๓| ปุเรตํ ๓- เทวสงฺเฆน          นิสภาชานิยํ ยถา ฯ
                         หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตน      อุปคญฺฉึ นรุตฺตมํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สิทฺธตฺถสฺสาภิโรปยึ ฯ ๒ ม. วิตฺถตํ ฯ ๓ ม. ปูชิตํ ฯ ยุ. ปเรตํ ฯ
       |๑๘๕.๑๔| สตฺต ปุปฺผานิ ปคฺคยฺห      โกตุมฺพรํ สมากุลํ
                        พุทฺธสฺส อภิโรเปสึ           สิขิโน โลกพนฺธุโน ฯ
       |๑๘๕.๑๕| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป         ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ
                        ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ
       |๑๘๕.๑๖| อิโต วีสติกปฺปมฺหิ             มหาเนลสนามโก
                        เอโก อาสึ มหาเตโช         จกฺกวตฺติ มหพฺพโล ฯ
       |๑๘๕.๑๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส           วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา        กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โกตุมฺพริโย เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                                โกตุมฺพริยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                               จตุตฺถํ ปญฺจหตฺถิยตฺเถราปทานํ (๑๘๔)
     [๑๘๖]   |๑๘๖.๑๘| ติสฺโส นามาสิ ภควา  โลกเชฏฺโฐ นราสโภ
                        ปุรกฺขโต สาวเกหิ             รถิยํ ปฏิปชฺชถ ฯ
       |๑๘๖.๑๙| ปญฺจ อุปฺปลหตฺถา จ        จตุโอฏฺฐปิตา ๑- มยา
                        อาหุตึ ทาตุกาโมหํ           ปุตฺโตมฺหิ ๒- หิตสิทฺธิยา ฯ
       |๑๘๖.๒๐| สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ       คจฺฉนฺตํ อนฺตราปเณ
                        พุทฺธรํสีหิ ๓- ผุฏฺโฐมฺหิ ๔- ปูเชสึ ทิปทุตฺตมํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. จาตุรา ฐปิตา มยา ฯ ยุ. จตุโรฏฺฐปิตา มยา ฯ ๒ ม. ปคฺคณฺหึ วตสิทฺธิยา ฯ
@ยุ. มูโคมฺหิ ... ฯ ๓ ยุ. พุทฺธรํสาภิ ฆุฏฺโฐมฺหิ ฯ ๔ ม. ผุฏฺโฐสฺมิ ฯ
       |๑๘๖.๒๑| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป         ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ
                        ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ
       |๑๘๖.๒๒| อิโต เตรสกปฺปมฺหิ            ปญฺจ สุลภสมฺมตา ๑-
                        สตฺตรตนสมฺปนฺนา           จกฺกวตฺตี มหพฺพลา ฯ
       |๑๘๖.๒๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส           วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา        กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปญฺจหตฺถิโย เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                                ปญฺจหตฺถิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                               ปญฺจมํ อิสิมุคฺคทายกตฺเถราปทานํ (๑๘๕)
     [๑๘๗]   |๑๘๗.๒๔| อุเทนฺตํ สตรํสีว         ปีตรํสีว ๒- ภาณุมํ
                        กกุธํ วิลสนฺตํว                 ปทุมุตฺตรนายกํ ฯ
       |๑๘๗.๒๕| อิสิมุคฺคํ ๓- นิมนฺเตตฺวา     มธุขุทฺเท อนีลเก
                        ปาสาเทปิ ๔- ฐิโต สนฺโต   อทาสึ โลกพนฺธุโน ฯ
       |๑๘๗.๒๖| อฏฺฐสตสหสฺสานิ              อเหสุํ พุทฺธสาวกา
                        สพฺเพสํ ปตฺต ปูเรนฺตํ         ตโต วาปิ ๕- พหูตรํ ฯ
       |๑๘๗.๒๗| เตน จิตฺตปฺปสาเทน          สุกฺกมูเลน โจทิโต
                        กปฺปานํ สตสหสฺสํ            ทุคฺคตึ นูปปชฺชหํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปญฺจ สุสภสมฺมตา ฯ ยุ. ปญฺจาสุ สภาสมฺมตา ฯ ๒ ยุ. อุคฺคตํ อิว ... ฯ
@๓ ม. อิสิมุคฺคานิ ปิสิตฺวา ฯ ยุ. อิสิมุคฺคา นิสนฺเทตฺวา ฯ ๔ ม. ยุ. ... ว ฯ
@๕ ม. ยุ. จาปิ ฯ
       |๑๘๗.๒๘| จตฺตาฬีสมฺหิ สหสฺเส         กปฺปานํ อฏฺฐตึสเต
                        มหิสมนฺตนามา ๑- เต      จกฺกวตฺตี มหพฺพลา ฯ
       |๑๘๗.๒๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส           วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา         กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อิสิมุคฺคทายโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                              อิสิมุคฺคทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                              ฉฏฺฐํ โพธิอุปฏฺฐายกตฺเถราปทานํ (๑๘๖)
     [๑๘๘]   |๑๘๘.๓๐| นคเร รมฺมวติยา       อาสึ มุรชวาทโก ๒-
                         นิจฺจุปฏฺฐานยุตฺโตมฺหิ      คโตหํ โพธิมุตฺตมํ ฯ
       |๑๘๘.๓๑| สายํ ปาตํ อุปฏฺฐิตฺวา        สุกฺกมูเลน โจทิโต
                        อฏฺฐารเส กปฺปสเต          ทุคฺคตึ นูปปชฺชหํ ฯ
       |๑๘๘.๓๒| ปญฺจทเส กปฺปสเต           อิโตโหสึ ๓- ชนาธิโป
                        ทมโถ ๔- นาม นาเมน     จกฺกวตฺติ มหพฺพโล ฯ
       |๑๘๘.๓๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส          วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา        กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โพธิอุปฏฺฐายโก ๕- เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                            โพธิอุปฏฺฐายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อิสิมุคฺคสนามา เต ฯ ๒ ยุ. มุรชนามโก ฯ ๓ ยุ. ราชาโหสึ ฯ
@๔ ม. มุรโช ... ฯ ๕ ม. โพธิอุปฏฺฐาโก ฯ
                             สตฺตมํ เอกจินฺติกตฺเถราปทานํ (๑๘๗)
     [๑๘๙]   |๑๘๙.๓๔| ยทา เทโว เทวกายา  จวเต อายุสงฺขยา
                        ตโย สทฺทา นิจฺฉรนฺติ        เทวานํ อนุโมทตํ ฯ
       |๑๘๙.๓๕| อิโต โภ สุคตึ คจฺฉ            มนุสฺสานํ สหพฺยตํ
                        มนุสฺสภูโต สทฺธมฺเม         ลภ สทฺธํ อนุตฺตรํ ฯ
       |๑๘๙.๓๖| สา เต สทฺธา นิวิฏฺฐสฺส ๑-  มูลชาตา ปติฏฺฐิตา
                        ยาวชีวํ อสํหิรา                 สทฺธมฺเม สุปเวทิเต ฯ
       |๑๘๙.๓๗| กาเยน กุสลํ กตฺวา            วาจาย กุสลํ พหุํ
                        มนสา กุสลํ กตฺวา            อพฺยาปชฺฌํ นิรูปธึ ฯ
       |๑๘๙.๓๘| ตโต อุปจิตํ ปุญฺญํ            กตฺวา ทาเนน ตํ พหุํ
                        อญฺเญปิ มจฺเจ สทฺธมฺเม   พฺรหฺมจริเย นิเวสย ฯ
       |๑๘๙.๓๙| อิมาย อนุกมฺปาย            เทวเทวํ ๒- ยถาวิทู
                        ภวนฺตํ อนุโมทนฺติ            เอหิ เทว ปุนปฺปุนํ ฯ
       |๑๘๙.๔๐| สํวิคฺโคหํ ๓- ตทา อาสึ      เทวสงฺเฆ สมาคเต
                        กํสุ นาม อหํ โยนึ             คมิสฺสามิ อิโต จุโต ฯ
       |๑๘๙.๔๑| มม สํเวคมญฺญาย            สมโณ ภาวิตินฺทฺริโย
                        มมุทฺธริตุกาโม โส            อาคจฺฉิ มม สนฺติเก ฯ
       |๑๘๙.๔๒| สุมโน นาม นาเมน           ปทุมุตฺตรสาวโก
                        อตฺถธมฺมานุสาสิตฺวา        สํเวเชสิ มมํ ตทา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นิวิฏฺฐาสฺส ฯ ยุ. นวิฏฺฐาย ฯ ๒ ม. เทวาเทวํ ฯ ๓ ม. สํเวโค เม ตทา อาสิ ฯ
@ยุ. สํวิคฺโคมฺหิ ตทา อาสึ ฯ
       |๑๘๙.๔๓| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา           พุทฺเธ จิตฺตํ ปสาทยึ
                   อภิวาเทตฺวาปิ ๑- สมฺพุทฺธํ     ตตฺถ กาลํ กโต อหํ ฯ
       |๑๘๙.๔๔| อุปปชฺชึ ส ตตฺเถว             สุกฺกมูเลน โจทิโต
                        กปฺปานํ สตสหสฺสํ            ทุคฺคตึ นูปปชฺชหํ ฯ
       |๑๘๙.๔๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส           วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา        กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกจินฺติโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                               เอกจินฺติกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                              อฏฺฐมํ ติกณฺณิปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๑๘๘)
     [๑๙๐]   |๑๙๐.๔๖| เทวภูโต อหํ สนฺโต    อจฺฉราหิ ปุรกฺขโต
                        ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวาน         พุทฺธเสฏฺฐํ อนุสฺสรึ ฯ
       |๑๙๐.๔๗| ติกณฺณิปุปฺผํ ปคฺคยฺห       สกํ จิตฺตํ ปสาทยึ
                        พุทฺธมฺหิ ๒- อภิโรเปสึ      วิปสฺสิมฺหิ นราสเภ ฯ
       |๑๙๐.๔๘| เอกนวุเต อิโต กปฺเป         ยํ ปุปฺผํ อภิโรปยึ
                        ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ
       |๑๙๐.๔๙| เตสตฺตติมฺหิโต กปฺเป        จตุโรสุํ ๓- รมุตฺตมา
                        สตฺตรตนสมฺปนฺนา           จกฺกวตฺตี มหพฺพลา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตํ ธีรํ อภิวาเทตฺวา ฯ ๒ ยุ. พุทฺธสฺส ฯ ๓ ยุ. จตุราสุํ นรุตฺตมา ฯ
@ม. จตุราสุํ รมุตฺตมา ฯ
       |๑๙๐.๕๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส         วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา       กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ติกณฺณิปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                             ติกณฺณิปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                                 นวมํ เอกจาริยตฺเถราปทานํ (๑๘๙)
     [๑๙๑]   |๑๙๑.๕๑| ตาวตึเสสุ เทเวสุ        มหาโฆโส ตทา อหุ
                        พุทฺโธ จ โลเก นิพฺพาติ      มยญฺจมฺห สราคิโน ฯ
       |๑๙๑.๕๒| เตสํ สํเวคชาตานํ              โสกสลฺลสมงฺคินํ
                        สพเลน อุปตฺถทฺโธ           อคมํ พุทฺธสนฺติเก ฯ
       |๑๙๑.๕๓| มนฺทารวํ คเหตฺวาน           สงฺคีติ ๑- อภินิมฺมิตํ
                        ปรินิพฺพานกาลมฺหิ ๒-      พุทฺธสฺส อภิโรปยึ ฯ
       |๑๙๑.๕๔| สพฺเพ เทวานุโมทึสุ          อจฺฉราโย จ เม ตทา
                        กปฺปานํ สตสหสฺสํ           ทุคฺคตึ นูปปชฺชหํ ฯ
       |๑๙๑.๕๕| สฏฺฐิกปฺปสหสฺสมฺหิ          อิโต โสฬส เต ชนา
                        มหามลฺลชนา นาม          จกฺกวตฺตี มหพฺพลา ฯ
       |๑๙๑.๕๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส           วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา        กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สํหิตํ ฯ ๒ ม. ปรินิพฺพุตกาลมฺหิ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกจาริโย เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                                เอกจาริยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                              ทสมํ ติวณฺฏิปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๑๙๐)
     [๑๙๒]   |๑๙๒.๕๗| อภิภุํ ๑- เถรํ ปนิชฺฌาม    สพฺเพ สงฺคมฺม เต มยํ ๒-
                        เตสํ นิชฺฌายมานานํ         ปริฬาโห อชายถ ฯ
       |๑๙๒.๕๘| สุนนฺโท นาม นาเมน         พุทฺธสฺส สาวโก ตทา
                        ธมฺมทสฺสิสฺส มุนิโน          อาคญฺฉิ มม สนฺติเก ฯ
       |๑๙๒.๕๙| เย เม ปฏฺฐจรา อาสุํ          เต เม ปุปฺผํ อทุํ ตทา
                        ตาหํ ปุปฺผํ คเหตฺวาน        สาวเก อภิโรปยึ  ฯ
       |๑๙๒.๖๐| โสหํ กาลํ กโต ตตฺถ          ปุนาปิ อุปปชฺชหํ
                        อฏฺฐารเส กปฺปสเต           วินิปาตํ น คญฺฉหํ ฯ
       |๑๙๒.๖๑| เตรเสโต กปฺปสเต            อฏฺฐาสุํ ธูมเกตุโน
                        สตฺตรตนสมฺปนฺนา          จกฺกวตฺตี มหพฺพลา ฯ
       |๑๙๒.๖๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส          วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                        ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา        กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ติวณฺฏิปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                               ติวณฺฏิปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อภิภูตํ ปนิชฺฌนฺติ ฯ ยุ. อภิภุํ โว ปนิชฺฌนฺติ ฯ ๒ ม. ... มมํ ฯ
                                                   อุทฺทานํ
                             กุฏชา ๑- พนฺธุชีวี จ         โกตุมฺพริกหตฺถิโย
                             อิสิมุคฺโค จ โพธิ จ           เอกจินฺตี ติกณฺณิโก
                             เอกจารี ติวณฺฏี จ            คาถา สฏฺฐี ๒- ปกิตฺติตาติ ฯ
                                      กุฏชปุปฺผิยวคฺโค เอกูนวีสติโม ฯ
                                            ------------------


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๒๘๒-๒๙๑.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=32&item=183&items=10&modeTY=2
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=32&item=183&items=10&modeTY=2&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=32&item=183&items=10&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=32&item=183&items=10&modeTY=2
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=183
             The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=4829
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=4829
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒
http://84000.org/tipitaka/read/?index_32