บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕

สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส อปทานํ -------------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ทฺวาจตฺตาฬีสโม ภทฺทาลิวคฺโค ปฐมํ ภทฺทาลิตฺเถราปทานํ (๔๑๑) [๑] /อป./ |๑.๑| สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ อคฺโค การุณิโก มุนิ วิเวกกาโม โลกคฺโค หิมวนฺตํ อุปาคมิ ฯ |๑.๒| อชฺโฌคเหตฺวา หิมวนฺตํ ^๑- สุเมโธ โลกนายโก ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวาน นิสีทิ ปุริสาสโภ ^๒- ฯ |๑.๓| สมาธึ โส สมาปนฺโน สุเมโธ โลกนายโก สตฺตรตฺตินฺทิวํ พุทฺโธ นิสีทิ ปุริสุตฺตโม ฯ |๑.๔| ขาริกาชํ ^๓- คเหตฺวาน วนมชฺโฌคหึ อหํ ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ โอฆติณฺณมนาสวํ ฯ |๑.๕| สมฺมชฺชนึ คเหตฺวาน สมฺมชฺชิตฺวาน อสฺสมํ จตุทณฺเฑ ฐเปตฺวาน อกาสึ มณฺฑปํ ตทา ฯ |๑.๖| สาลปุปฺผํ คเหตฺวาน มณฺฑปํ ฉาทยึ อหํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน อวนฺทึ โลกนายกํ ^๔- ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. หิมวํ ฯ ^๒ ม. ยุ. ปุริสุตฺตโม ฯ ^๓ ม. ขาริภารํ ฯ อิโต ปรํ @อีทิสเมว ฯ ^๔ ม. ยุ. อภิวนฺทึ ตถาคตํ ฯ |๑.๗| ยํ วทนฺติ สุเมโธติ ภูริปญฺญํ สุเมธสํ ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๑.๘| พุทฺธสฺส คิรมญฺญาย สพฺเพ เทวา สมาคมุํ อสํสยํ พุทฺธเสฏฺโฐ ธมฺมํ เทเสติ จกฺขุมา ฯ |๑.๙| สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห เทวสงฺเฆ นิสีทิตฺวา อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๑.๑๐| โย เม สตฺตาหํ มณฺฑปํ ธารยิ สาลฉาทนํ ^๑- ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต ฯ |๑.๑๑| เทวภูโต มนุสฺโส วา เหมวณฺโณ ภวิสฺสติ ปหูตโภโค หุตฺวาน กามโภคี ภวิสฺสติ ฯ |๑.๑๒| สฏฺฐี นาคสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา เหมกปฺปนิวาสสา ^๒- ฯ |๑.๑๓| อารุฬฺหา คามณีเยภิ โตมรงฺกุสปาณิภิ สายํ ปาโต อุปฏฺฐานํ อาคจฺฉิสฺสนฺติมํ นรํ ฯ เตหิ นาเคหิ ปริวุโต รมิสฺสติ อยํ นโร |๑.๑๔| สฏฺฐี อสฺสสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา ฯ อาชานียา จ ^๓- ชาติยา สินฺธวา สีฆพาหนา |๑.๑๕| อารุฬฺหา คามณีเยภิ อินฺทิยาจาปธาริภิ ฯ ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ |๑.๑๖| สฏฺฐี รถสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สาลฉาทิตํ ฯ ^๒ ม. เหมกปฺปนวาสสา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @^๓ ม. ยุ. ว ฯ ทีปา อโถปิ เวยฺยคฺฆา สนฺนทฺธา อุสฺสิตทฺธชา |๑.๑๗| อารุฬฺหา คามณีเยภิ จาปหตฺเถหิ จมฺมิภิ ^๑- ฯ ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ |๑.๑๘| สฏฺฐี คามสหสฺสานิ ปริปุณฺณานิ สพฺพโส ฯ ปหูตธนธญฺญานิ สุสมิทฺธานิ สพฺพโส สทา ปาตุภวิสฺสนฺติ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑.๑๙| หตฺถี อสฺสา รถา ปตฺตี เสนา จ จตุรงฺคินี ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑.๒๐| อฏฺฐารเส กปฺปสเต เทวโลเก รมิสฺสติ สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ฯ |๑.๒๑| สตานํ ตีณิกฺขตฺตุํ จ เทวรชฺชํ กริสฺสติ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ^๒- ฯ |๑.๒๒| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑.๒๓| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต สพฺพาสเว ปริญฺญาย วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑.๒๔| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ อทฺทสํ โลกนายกํ เอตฺถนฺตรํ อุปาทาย คเวสึ อมตํปทํ ฯ |๑.๒๕| ลาภา มยฺหํ สุลทฺธํ เม ยมหํ ญามิ ^๓- สาสนํ ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วมฺมิภิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ^๒ ม. ยุ. อสงฺขิยํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @^๓ ม. ยุ. ญาสิ ฯ |๑.๒๖| นโม เต ปุริสาชญฺญ นโม เต ปุริสุตฺตม ญาณํ ปฏิกิตฺเตตฺวาน ^๑- ปตฺโตมฺหิ อมตํปทํ ฯ |๑.๒๗| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ สพฺพตฺถ สุขิโต โหมิ ผลมฺเม ญาณกิตฺตเน ฯ |๑.๒๘| อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ จริโม วตฺตตี ภโว นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑.๒๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑.๓๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑.๓๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ภทฺทาลิ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ภทฺทาลิตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ เอกฉตฺติยตฺเถราปทานํ (๔๑๒) [๒] |๒.๓๒| จนฺทภาคานทีตีเร อสฺสโม สุกโต มม สุสุทฺธปุฬินากิณฺโณ ปณฺณสาลา สุมาปิตา ฯ |๒.๓๓| อุตฺตานกูลา นทิกา สุปติตฺถา มโนรมา มจฺฉกจฺฉปสมฺปนฺนา สุํสุมารนิเสวิตา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ตว ณาณํ ปกิตฺเตตฺวา ฯ |๒.๓๔| อจฺฉา มยุรทีปี จ กรวิกา จ สาลิกา กุชฺชนฺติ สพฺพทา เอเต โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๕| โกกิลา มญฺชุภาณี จ หํสา จ มธุรสฺสรา อภิกุชฺชนฺติ เต ตตฺถ โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๖| สีหา พฺยคฺฆา วราหา จ พกา โกกตรจฺฉโย ^๑- คิริทุคฺคมฺหิ ^๒- นาเทนฺติ โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๗| เอณิมิคา จ สรภา เภรณฺฑา สูกรา พหู คิริทุคฺคมฺหิ นาเทนฺติ โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๘| อุทฺทาลกา จ จมฺปกา ปาฏลี สินฺทุวาริกา อธิมุตฺตา ^๓- อโสกา จ โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๙| องฺโกลา ยูถิกา เจว สตฺตปณฺณา ^๔- พิมฺพิชาลิกา กณิกา กณิการา จ ปุปฺผนฺติ มม อสฺสเม ^๕- ฯ |๒.๔๐| นาคา สาลา จ สลฬา ปุณฺฑรีเกตฺถ ปุปฺผิตา ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภนฺติ มม อสฺสเม ฯ |๒.๔๑| อสฏฺฐา ^๖- อสนา เจตฺถ มหานามา จ ปุปฺผิตา สาลา จ กงฺคุปุปฺผา จ โสภนฺติ มม อสฺสเม ฯ |๒.๔๒| อมฺพา ชมฺพู จ ติลกา นิปา ^๗- จ สาลกลฺยาณี ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๔๓| อโสกา จ กปิฏฺฐา จ ภคินิมาลา ^๘- จ ปุปฺผิตา ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อจฺฉโกกตรจฺฉกา ฯ ^๒ ยุ. คิริทุคฺคํปิ ฯ ^๓ ม. ยุ. อติมุตฺตา ฯ อิโต ปรํ @อีทิสเมว ฯ ^๔ ม. ยุ. สตฺตสี ฯ ^๕ ม. โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ ^๖ ม. ยุ. อชฺชุนา ฯ @^๗ ม. นิมฺพา ฯ ^๘ ม. คิริมาเลตฺถ ปุปฺผิตา ฯ ยุ. ภคินิมาเลตฺถ ฯ |๒.๔๔| กทมฺพา กทลี เจว อิสิมุคฺคา จ โรปิตา ธุวํ ผลานิ ธาเรนฺติ โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๔๕| หรีตกา อามลกา อมฺพา ชมฺพู วิเภทกา ^๑- โกลา ภลฺลาตกา เพลฺลา ^๒- ผลิโน มม อสฺสเม ฯ |๒.๔๖| อวิทูเร โปกฺขรณี สุปติตฺถา มโนรมา มนฺทาลเกหิ สญฺฉนฺนา ปทุมุปฺปลเกหิ จ ฯ |๒.๔๗| คพฺภํ คณฺหนฺติ ปทุมา อญฺเญ ปุปฺผนฺติ เกสริ โอปตฺตกณฺณิกา เจว ปุปฺผนฺติ มม อสฺสเม ฯ |๒.๔๘| ปาฐีนา ปาวุสา มจฺฉา วลชา ^๓- มุญฺชโรหิตา อจฺโฉทกมฺหิ วิจรํ โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๔๙| นยิตา อมฺพคนฺธิ จ อนุกุเล จ เกตกา ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๐| มธุภึเสหิ สวนฺติ ^๔- ขีรสปฺปิมุฬาลิภิ ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๑| ปุฬินา โสภนา ตตฺถ อากิณฺณา ชลเสวิตา โอปุปฺผา ^๕- ปุปฺผิตา เสตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๒| ชฏาภารภริตา จ อชินุตฺตรวาสิโน วากจีรธรา สพฺเพ โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๓| ยุคมตฺตมเปกฺขนฺตา นิปกา สนฺตวุตฺติโน กามเคเธ ^๖- อนเปกฺขา วสนฺติ มม อสฺสเม ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วิภีตกา ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ^๒ ม. พิลฺลา ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ @^๓ ม. พลชา ฯ ยุ ชลชา ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ^๔ ม. ยุ. มธุภิสมฺหา สวติ ฯ @^๕ ม. โอปุปฺผา--สนฺติ ฯ ยุ. โอวฏฺฏา--สนฺติ ฯ ^๖ ม. กามโภเค ฯ |๒.๕๔| ปรูฬฺหกจฺฉนขโลมา ปงฺกทนฺตา รชสฺสิรา รโชชลฺลธรา สพฺเพ วสนฺติ มม อสฺสเม ฯ |๒.๕๕| อภิญฺญาปารมิปฺปตฺตา อนฺตลิกฺเข จราว เต อุคฺคจฺฉนฺตา นภํ เอเต โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๖| เตหิ สิสฺเสหิ ปริวุโต วสามิ ปวเน ^๑- ตทา รตฺตินฺทิวํ น ชานามิ ฌานรติสมปฺปิโต ^๒- ฯ |๒.๕๗| ภควา ตมฺหิ สมเย อตฺถทสฺสี มหามุนิ ตมนฺธการํ นาเสนฺโต อุปฺปชฺชิ โลกนายโก ฯ |๒.๕๘| อถ อญฺญตโร สิสฺโส อาคญฺฉิ มม สนฺติเก มนฺเต อชฺเฌตุกาโม โส ฉฬงฺคํ นาม ลกฺขณํ ฯ |๒.๕๙| พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน อตฺถทสฺสี มหามุนิ จตุสจฺจํ ปกาเสนฺโต เทเสสิ อมตํปทํ ฯ |๒.๖๐| ตุฏฺฐหฏฺโฐ ปมุทิโต ธมฺมนฺตรคณาสโย ^๓- อสฺสมา อภินิกฺขมฺม อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๒.๖๑| พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ เอถ สพฺเพ คมิสฺสาม สมฺมาสมฺพุทฺธสนฺติเก ฯ |๒.๖๒| โอวาทปฏิการา เต สทฺธมฺเม ปารมึ คตา สาธูติ สมฺปฏิจฺฉึสุ อุตฺตมตฺถํ คเวสกา ฯ |๒.๖๓| ชฏาภารภริตา เต อชินุตฺตรวาสิโน อุตฺตมตฺถํ คเวสนฺตา นิกฺขมึสุ วนา ตทา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. วิปิเน ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ^๒ ม. ยุ. สทา ฌานสมปฺปิโต ฯ @^๓ ม. ยุ. ธมฺมนฺตรคตาสโย ฯ |๒.๖๔| ภควา ตมฺหิ สมเย อตฺถทสฺสี มหายโส จตุสจฺจํ ปกาเสนฺโต เทเสสิ อมตํปทํ ฯ |๒.๖๕| เสตจฺฉตฺตํ คเหตฺวาน พุทฺธเสฏฺฐสฺส ธารยึ เอกาหํ ธารยิตฺวาน พุทฺธเสฏฺฐํ อวนฺทิหํ ฯ |๒.๖๖| อตฺถทสฺสี ตุ ภควา โลกเชฏฺโฐ นราสโภ ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๒.๖๗| โย เม ฉตฺตมธาเรสิ ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต ฯ |๒.๖๘| อิมสฺส ชายมานสฺส เทวตฺเต อถ มานุเส ธาริสฺสนฺติ สทา ฉตฺตํ ฉตฺตทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๒.๖๙| สตฺตสตฺตติกปฺปานิ เทวโลเก รมิสฺสติ สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ฯ |๒.๗๐| สตฺตสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชํ กริสฺสติ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ |๒.๗๑| อฏฺฐารเส กปฺปสเต โคตโม สกฺยปุงฺคโว ตมนฺธการํ นาเสนฺโต อุปชฺชิสฺสติ จกฺขุมา ฯ |๒.๗๒| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต สพฺพาสเว ปริญฺญาย นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ |๒.๗๓| ยโต อหํ กมฺมมกํ ^๑- ฉตฺตํ พุทฺธสฺส ธารยึ เอตฺถนฺตเร น ชานามิ เสตจฺฉตฺตํ อธาริตํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. กมฺมกํ ตํ ฯ |๒.๗๔| อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ จริโม วตฺตเต ภโว ฉตฺตธารณมชฺชาสิ มตฺถเก ^๑- นิจฺจกาลิกํ ฯ |๒.๗๕| อโห เม สุกตํ กมฺมํ อตฺถทสฺสิสฺส ตาทิโน สพฺพาสวปริกฺขีโณ นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๒.๗๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒.๗๗| สฺวาคตํ ^๒- วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒.๗๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกฉตฺติโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกฉตฺติยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๑-๙. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=33&item=1&items=2&modeTY=2 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=33&item=1&items=2&modeTY=2&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=33&item=1&items=2&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=33&item=1&items=2&modeTY=2 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=1 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=5478 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=5478 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_33