ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๕ สุตฺต. ม. มชฺฌิมปณฺณาสกํ

                      พฺราหฺมณวคฺโค
                      ----------
                       พฺรหฺมายุสุตฺตํ
     [๕๘๔]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ  สมยํ  ภควา  วิเทเหสุ  จาริกํ
จรติ   มหตา   ภิกฺขุสงฺเฆน   สทฺธึ   ปญฺจมตฺเตหิ  ภิกฺขุสเตหิ  ฯ  เตน
โข   ปน   สมเยน   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ   มิถิลายํ  ปฏิวสติ  ชิณฺโณ
วุฑฺโฒ   มหลฺลโก   อทฺธคโต   วโยอนุปฺปตฺโต   วีสวสฺสสติโก   ชาติยา
ติณฺณํ     เวทานํ     ปารคู     สนิฆณฺฑุเกฏุภานํ     สากฺขรปฺปเภทานํ
อิติหาสปญฺจมานํ     ปทโก    เวยฺยากรโณ    โลกายตมหาปุริสลกฺขเณสุ
อนวโย   ฯ   อสฺโสสิ   โข   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ  สมโณ  ขลุ  โภ
โคตโม   สกฺยปุตฺโต   สกฺยกุลา   ปพฺพชิโต   วิเทเหสุ   จาริกํ   จรติ
มหตา   ภิกฺขุสงฺเฆน   สทฺธึ   ปญฺจมตฺเตหิ   ภิกฺขุสเตหิ   ตํ   โข  ปน
ภวนฺตํ    โคตมํ   เอวํกลฺยาโณ   กิตฺติสทฺโท   อพฺภุคฺคโต   อิติปิ   โส
ภควา    อรหํ   สมฺมาสมฺพุทฺโธ   วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน   สุคโต   โลกวิทู
อนุตฺตโร    ปุริสทมฺมสารถิ    สตฺถา    เทวมนุสฺสานํ   พุทฺโธ   ภควา
โส    อิมํ    โลกํ    สเทวกํ   สมารกํ   สพฺรหฺมกํ   สสฺสมณพฺราหฺมณึ
ปชํ   สเทวมนุสฺสํ   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา   ปเวเทติ   โส  ธมฺมํ
เทเสติ     อาทิกลฺยาณํ    มชฺเฌกลฺยาณํ    ปริโยสานกลฺยาณํ    สาตฺถํ
สพฺยญฺชนํ      เกวลปริปุณฺณํ      ปริสุทฺธํ     พฺรหฺมจริยํ     ปกาเสติ
สาธุ โข ปน ตถารูปานํ อรหตํ ทสฺสนํ โหตีติ ฯ
     [๕๘๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  พฺรหฺมายุสฺส พฺราหฺมณสฺส อุตฺตโร
นาม  มาณโว  อนฺเตวาสี  โหติ  ติณฺณํ  เวทานํ  ปารคู  สนิฆณฺฑุเกฏุภานํ
สากฺขรปฺปเภทานํ       อิติหาสปญฺจมานํ      ปทโก      เวยฺยากรโณ
โลกายตมหาปุริสลกฺขเณสุ     อนวโย    ฯ    อถ    โข    พฺรหฺมายุ
พฺราหฺมโณ   อุตฺตรํ   มาณวํ   อามนฺเตสิ   อยํ   ตาต   อุตฺตร  สมโณ
โคตโม   สกฺยปุตฺโต   สกฺยกุลา   ปพฺพชิโต   วิเทเหสุ   จาริกํ   จรติ
มหตา   ภิกฺขุสงฺเฆน   สทฺธึ   ปญฺจมตฺเตหิ   ภิกฺขุสเตหิ   ตํ   โข  ปน
ภวนฺตํ    โคตมํ   เอวํกลฺยาโณ   กิตฺติสทฺโท   อพฺภุคฺคโต   อิติปิ   โส
ภควา   อรหํ   สมฺมาสมฺพุทฺโธ   ฯเปฯ   สาธุ   โข   ปน  ตถารูปานํ
อรหตํ   ทสฺสนํ   โหตีติ   เอหิ   ตฺวํ   ตาต   อุตฺตร   เยน   สมโณ
โคตโม    เตนุปสงฺกม   อุปสงฺกมิตฺวา   สมณํ   โคตมํ   ชานาหิ   ยทิ
วา   ตํ   ภวนฺตํ   โคตมํ   ตถา   สนฺตํเยว   สทฺโท  อพฺภุคฺคโต  ยทิ
วา  โน  ตถา  ยทิ  วา  โส  ภวํ  โคตโม  ตาทิโส ยทิ วา น ตาทิโส
ตยา มยํ ตํ ภวนฺตํ โคตมํ เทเสสฺสามาติ ๑- ฯ
     {๕๘๕.๑}   ยถากถํ  ปนาหํ  โภ ตํ ภวนฺตํ โคตมํ ชานิสฺสามิ ยทิ วา
ตํ  ภวนฺตํ  โคตมํ  ตถา  สนฺตํเยว  สทฺโท  อพฺภุคฺคโต ยทิ  วา โน ตถา
ยทิ  วา  โส  ภวํ  โคตโม  ตาทิโส  ยทิ  วา  น ตาทิโสติ ฯ อาคตานิ
โข    ตาต   อุตฺตร   อมฺหากํ   มนฺเตสุ   ทฺวตฺตึส   มหาปุริสลกฺขณานิ
เยหิ     สมนฺนาคตสฺส     มหาปุริสสฺส     เทฺวว    คติโย    ภวนฺติ
@เชิงอรรถ:  ยุ. เวทิสฺสามาติ ฯ
อนญฺญา   สเจ   อคารํ    อชฺฌาวสติ  ราชา  โหติ  จกฺกวตฺติ  ธมฺมิโก
ธมฺมราชา      จาตุรนฺโต     วิชิตาวี     ชนปทตฺถา     วิริยปฺปตฺโต
สตฺตรตนสมนฺนาคโต    ตสฺสิมานิ    สตฺต   รตนานิ   ภวนฺติ   เสยฺยถีทํ
จกฺกรตนํ    หตฺถิรตนํ    อสฺสรตนํ    มณิรตนํ    อิตฺถีรตนํ   คหปติรตนํ
ปรินายกรตนเมว   สตฺตมํ   ปโรสหสฺสํ   โข   ปนสฺส   ปุตฺตา   ภวนฺติ
สูรา   วีรงฺครูปา    ปรเสนปฺปมทฺทนา   โส   อิมํ  ปฐวึ  สาครปริยนฺตํ
อทณฺเฑน    อสตฺเถน    ธมฺเมน    อภิวิชิย   อชฺฌาวสติ   สเจ   โข
ปน    อคารสฺมา   อนคาริยํ   ปพฺพชติ   อรหํ   โหติ   สมฺมาสมฺพุทฺโธ
โลเก   วิวฏจฺฉโท   อหํ  โข  ปน  ตาต  อุตฺตร  มนฺตานํ  กตฺตา  ๑-
ตฺวํ มนฺตานํ ปฏิคฺคเหตาติ ฯ
     [๕๘๖]   เอวํ  โภติ  โข  อุตฺตโร มาณโว พฺรหฺมายุสฺส พฺราหฺมณสฺส
ปฏิสฺสุตฺวา     อุฏฺฐายาสนา     พฺรหฺมายุํ    พฺราหฺมณํ    อภิวาเทตฺวา
ปทกฺขิณํ   กตฺวา   วิเทเหสุ   เยน   ภควา   เตน   จาริกํ   ปกฺกามิ
อนุปุพฺเพน      จาริกญฺจรมาโน      เยน     ภควา     เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา   ภควตา   สทฺธึ   สมฺโมทิ   สมฺโมทนียํ   กถํ   สาราณียํ
วีติสาเรตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข  อุตฺตโร
มาณโว     ภควโต     กาเย    ทฺวตฺตึส    ๒-    มหาปุริสลกฺขณานิ
สมฺมนฺเนสิ  ฯ   อทฺทสา  โข  อุตฺตโร  มาณโว  ภควโต  กาเย ทฺวตฺตึส
มหาปุริสลกฺขณานิ   เยภุยฺเยน   ฐเปตฺวา  เทฺว  ทฺวีสุ  มหาปุริสลกฺขเณสุ
@เชิงอรรถ:  สี. ทาตา ฯ    ยุ. ทฺวตฺตึเส ฯ
กงฺขติ   วิจิกิจฺฉติ   นาธิมุจฺจติ   น  สํปสีทติ  โกโสหิเต  จ  วตฺถคุเยฺห
ปหุตชิวฺหตาย จ ฯ
     [๕๘๗]   อถ   โข   ภควโต  เอตทโหสิ  ปสฺสติ  โข  เม  อยํ
อุตฺตโร   มาณโว   ทฺวตฺตึส   มหาปุริสลกฺขณานิ   เยภุยฺเยน   ฐเปตฺวา
เทฺว    ทฺวีสุ   มหาปุริสลกฺขเณสุ   กงฺขติ   วิจิกิจฺฉติ   นาธิมุจฺจติ   น
สํปสีทติ   โกโสหิเต   จ   วตฺถคุเยฺห   ปหุตชิวฺหตาย   จาติ   ฯ  อถ
โข  ภควา  ตถารูปํ  อิทฺธาภิสงฺขารํ  อภิสงฺขาเรสิ  ๑-  ยถา อทฺทส ๒-
อุตฺตโร  มาณโว  ภควา  ๓-  โกโสหิตํ  วตฺถคุยฺหํ  ฯ  อถ  โข  ภควา
ชิวฺหํ    นินฺนาเมตฺวา   อุโภปิ   กณฺณโสตานิ   อนุมสิ   ปฏิมสิ   อุโภปิ
นาสิกโสตานิ   อนุมสิ   ปฏิมสิ   เกวลกปฺปํ   ๔-  นลาฏมณฺฑลํ  ชิวฺหาย
ฉาเทสิ ๕- ฯ
     [๕๘๘]   อถ   โข  อุตฺตรสฺส  มาณวสฺส  เอตทโหสิ  สมนฺนาคโต
โข      สมโณ     โคตโม     ทฺวตฺตึสมหาปุริสลกฺขเณหิ     ยนฺนูนาหํ
สมณํ   โคตมํ   อนุพนฺเธยฺยํ   อิริยาปถมสฺส   ปสฺเสยฺยนฺติ  ฯ  อถ  โข
อุตฺตโร  มาณโว  สตฺต  มาสานิ  ภควนฺตํ  อนุพนฺธิ  ฉายาว  อนุปายินี ฯ
อถ  โข  อุตฺตโร  มาณโว  สตฺตนฺนํ  มาสานํ  อจฺจเยน  วิเทเหสุ  เยน
มิถิลา   เตน   จาริกํ   ปกฺกามิ   อนุปุพฺเพน   จาริกํ  จรมาโน  เยน
มิถิลา    เยน    พฺรหฺมายุ    พฺราหฺมโณ   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา
พฺรหฺมายุํ     พฺราหฺมณํ     อภิวาเทตฺวา     เอกมนฺตํ     นิสีทิ    ฯ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อภิสงฺขาสิ ฯ    ยุ. อทฺทสา ฯ    ยุ. ภควโต ฯ    ยุ. เกวลกมฺปิ ฯ
@ ยุ. ปจฺฉาเทสีติ ทิสฺสติ ฯ
เอกมนฺตํ    นิสินฺนํ    โข    อุตฺตรํ    มาณวํ   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ
เอตทโวจ   กจฺจิ   ตาต   อุตฺตร   ตํ  ภวนฺตํ  โคตมํ  ตถา  สนฺตํเยว
สทฺโท   อพฺภุคฺคโต   โน   อญฺญถา   กจฺจิ   ปน   โส   ภวํ  โคตโม
ตาทิโส โน อญฺญาทิโสติ ฯ
     [๕๘๙]   ยถา  ๑-  สนฺตํเยว  โภ  ตํ  ภวนฺตํ  โคตมํ ตถา สทฺโท
อพฺภุคฺคโต   โน   อญฺญถา   ตาทิโส   จ  โข  ๒-  โส  ภวํ  โคตโม
โน    อญฺญาทิโส    สมนฺนาคโต    จ    โภ    โส   ภวํ   โคตโม
ทฺวตฺตึสมหาปุริสลกฺขเณหิ
     {๕๘๙.๑}สุปติฏฺฐิตปาโท  โข  ปน  โส  ภวํ โคตโม อิทมฺปิ ตสฺส
โภโต    โคตมสฺส    มหาปุริสสฺส    มหาปุริสลกฺขณํ    ภวติ   เหฏฺฐา
โข   ปน   ตสฺส   โภโต   โคตมสฺส   ปาทตเลสุ   จกฺกานิ   ชาตานิ
สหสฺสารานิ     สเนมิกานิ     สนาภิกานิ     สพฺพาการปริปูรานิ    ฯ
อายตปณฺหิ   โข   ปน   โส   ภวํ   โคตโม   ทีฆงฺคุลี  โข  ปน  โส
ภวํ    โคตโม    มุทุตลุณหตฺถปาโท   โข   ปน   โส   ภวํ   โคตโม
ชาลหตฺถปาโท   โข   ปน   โส   ภวํ   โคตโม   อุสฺสงฺขปาโท   โข
ปน  โส  ภวํ  โคตโม  เอณิชงฺโฆ  โข  ปน  โส ภวํ โคตโม ฐิตโก โข
ปน   โส  ภวํ  โคตโม  อโนนมนฺโต  ๓-  อุโภหิ  ปาณิตเลหิ  ชนฺนุกานิ
ปริมสติ ปริมชฺชติ โกโสหิตวตฺถคุโยฺห โข ปน โส ภวํ โคตโม
     {๕๘๙.๒}   สุวณฺณวณฺโณ   โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม  กาญฺจน-
สนฺนิภตโจ   สุขุมจฺฉวี   โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม  สุขุมตฺตา  ฉวิยา
รโชชลฺลํ   กาเยน   อุปลิมฺปติ   ๔-   เอเกกโลโม   โข   ปน   โส
@เชิงอรรถ:  ยุ. ตถา ฯ     ยุ. โภ ฯ    ยุ. อโนณมนฺโต ฯ    ยุ. อุปลิปฺปติ ฯ
ภวํ   โคตโม   เอเกกานิ   โลมานิ  โลมกูเปสุ  ชาตานิ  อุทฺธคฺคโลโม
โข   ปน   โส   ภวํ   โคตโม   อุทฺธคฺคานิ  โลมานิ  ชาตานิ  นีลานิ
อญฺชนวณฺณานิ           กุณฺฑลาวฏฺฏานิ          ปทกฺขิณาวฏฺฏกชาตานิ
พฺรหฺมุชุคตฺโต   โข   ปน  โส  ภวํ  โคตโม  สตฺตุสฺสโท  โข  ปน  โส
ภวํ    โคตโม    สีหปุพฺพฑฺฒกาโย    โข   ปน   โส   ภวํ   โคตโม
จิตนฺตรํโส   โข   ปน   โส   ภวํ   โคตโม   นิโคฺรธปริมณฺฑโล   โข
ปน   โส   ภวํ   โคตโม   ยาวตกฺวสฺส   กาโย  ตาวตกฺวสฺส  พฺยาโม
ยาวตกฺวสฺส   พฺยาโม   ตาวตกฺวสฺส   กาโย   ฯ   สมวฏฺฏกฺขนฺโธ  โข
ปน โส ภวํ โคตโม
     {๕๘๙.๓}   รสตฺตสคฺคี   โข   ปน   โส   ภวํ  โคตโม  สีหหณุ
โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม  จตฺตาฬีสทนฺโต  โข  ปน  โส  ภวํ โคตโม
สมทนฺโต  โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม  อวิรฬทนฺโต  ๑-  โข  ปน  โส
ภวํ  โคตโม  สุสุกฺกทาโฐ  โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม  ปหุตชิโวฺห  โข
ปน   โส   ภวํ   โคตโม   พฺรหฺมสฺสโร   โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม
กรวิกภาณี   อภินีลเนตฺโต   ๒-  โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม  โคปขุโม
โข ปน โส ภวํ โคตโม
     {๕๘๙.๔}   อุณฺณา   โข   ปนสฺส   โภโต  โคตมสฺส  ภมุกนฺตเร
ชาตา   โอทาตา   มุทุตลสนฺนิภา   ๓-   อุณฺหิสสีโส   โข   ปน   โส
ภวํ    โคตโม    อิทมฺปิ    ตสฺส    โภโต    โคตมสฺส   มหาปุริสสฺส
มหาปุริสลกฺขณํ ภวติ ฯ
     {๕๘๙.๕}   อิเมหิ โข โส โภ ๔- ภวํ โคตโม ทฺวตฺตึสมหาปุริสลกฺขเณหิ
สมนฺนาคโต   ฯ  คจฺฉนฺโต  โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม  ทกฺขิเณน  ๕-
@เชิงอรรถ:  ยุ. อวิวรทนฺโต ฯ    ยุ. อหินีลเนตฺโต ฯ     ยุ. มุทุตูลสนฺนิภา ฯ
@ ยุ. โภติ นตฺถิ ฯ  ยุ. ทกฺขิเณเนว ฯ
ปาเทน   ปฐมํ   ปกฺกมติ   โส  นาติทูเร  ปาทํ  อุทฺธรติ  นาจฺจาสนฺเน
ปาทํ   นิกฺขปติ   ๑-   โส   นาติสีฆํ  คจฺฉติ  นาติสณิกํ  คจฺฉติ  น  จ
อทฺธเวน  ๒-  อทฺธวํ  สงฺฆฏฺเฏนฺโต  คจฺฉติ  น  จ  โคปฺผเกน  โคปฺผกํ
สงฺฆฏฺเฏนฺโต   คจฺฉติ   โส   คจฺฉนฺโต  น  สตฺถึ  อุนฺนาเมติ  น  สตฺถึ
โอนาเมติ   น   สตฺถึ   สนฺนาเมติ   น  สตฺถึ  วินาเมติ  คจฺฉโต  โข
ปน   ตสฺส   โภโต   โคตมสฺส  อารทฺธกาโยว  น  ๓-  อิญฺชติ  น  จ
กายพเลน คจฺฉติ
     {๕๘๙.๖}   อวโลเกนฺโต  โข  ปน  โส ภวํ โคตโม สพฺพกาเยเนว
อวโลเกติ    โส  น  อุทฺธํ  อุลฺโลเกติ  น   อโธ  โอโลเกติ  น  ๔-
วิกฺเขปมาโน    คจฺฉติ    ยุคมตฺตญฺจ   เปกฺขติ   ตโต   จสฺส   อุตฺตรึ
อนาวฏํ   ญาณทสฺสนํ   ภวติ   ฯ   โส   อนฺตรฆรํ  ปวิสนฺโต  น  กายํ
อุนฺนาเมติ  น  กายํ  โอนาเมติ  น  กายํ สนฺนาเมติ น กายํ วินาเมติ ฯ
โส   นาติทูเร   นาจฺจาสนฺเน   อาสนสฺส   ปริวตฺตติ   น  จ  ปาณินา
อาลมฺพิตฺวา อาสเน นิสีทติ น จ อาสนสฺมึ กายํ ปกฺขิปติ ฯ
     {๕๘๙.๗}   โส  อนฺตรฆเร นิสินฺโน สมาโน น หตฺถกุกฺกุจฺจํ อาปชฺชติ
น   ปาทกุกฺกุจฺจํ  อาปชฺชติ  น  จ  อทฺธเวน  ๒-  อทฺธวํ  อาโรเปตฺวา
นิสีทติ   น   โคปฺผเกน  โคปฺผกํ  อาโรเปตฺวา  นิสีทติ  น  จ  ปาณินา
หณุกํ   อุปทเหตฺวา   ๕-   นิสีทติ  ฯ  โส  อนฺตรฆเร  นิสินฺโน  [๖]-
สมาโน   น  ฉมฺภติ  น  กมฺปติ  น  เวธติ  น  ปริตสฺสติ  โส  อจฺฉมฺภี
อกมฺปี    อเวธี    อปริตสฺสี    วิคตโลมหํโส   วิเวกาวตฺโต   จ   ฯ
โส    ภวํ    โคตโม   อนฺตรฆเร   นิสินฺโน   โหติ   โส   ปตฺโตทกํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. นิกฺขิปติ ฯ    ยุ. อทฺทุเวน อทฺทุวํ ฯ    ยุ. นสทฺโท นตฺถิ ฯ
@ ยุ. น จ วิกฺเปกฺขมาโน ฯ    ยุ. อุปาทิยิตฺวา ฯ    ยุ. วสทฺโท ทิสฺสติ ฯ
ปฏิคฺคณฺหนฺโต   น   ปตฺตํ   อุนฺนาเมติ   น  ปตฺตํ  โอนาเมติ  น  ปตฺตํ
สนฺนาเมติ    น    ปตฺตํ    วินาเมติ    โส   ปตฺโตทกํ   ปฏิคฺคณฺหาติ
นาติโถกํ   นาติพหุํ   ฯ   โส   น   ขุลุขุลุการกํ   ปตฺตํ   โธวติ   น
สํปริวตฺตกํ    ปตฺตํ   โธวติ   น   ปตฺตํ   ภูมิยํ   นิกฺขิเปตฺวา   หตฺเถ
โธวติ  ฯ  หตฺเถสุ  โธเตสุ  ปตฺโต  โธโต  โหติ  ปตฺเต  โธเต หตฺถา
โธตา   โหนฺติ   ฯ   โส   ปตฺโตทกํ  ฉฑฺเฑติ  นาติทูเร  นาจฺจาสนฺเน
น จ วิจฺฉฑฺฑิยมาโน ฯ
     {๕๘๙.๘}   โส   โอทนํ  ปฏิคฺคณฺหนฺโต  น  ปตฺตํ  อุนฺนาเมติ  น
ปตฺตํ  โอนาเมติ  น  ปตฺตํ  สนฺนาเมติ  น  ปตฺตํ  วินาเมติ ฯ โส โอทนํ
ปฏิคฺคณฺหาติ   นาติโถกํ   นาติพหุํ   ฯ   พฺยญฺชนํ  [๑]-  ปน  โส  ภวํ
โคตโม    ปฏิคฺคณฺหาติ    ๒-    พฺยญฺชนมตฺตาย   อาหาเรติ   น   จ
พฺยญฺชเนน   อาโลปํ   อตินาเมติ   ฯ   ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ   โข  [๓]-  ภวํ
โคตโม   มุเข  อาโลปํ  สํปริวตฺเตตฺวา  อชฺโฌหรติ  ฯ  น  จสฺส  กาจิ
โอทนมิญฺชา   อสํภินฺนา   กายํ  ปวิสติ  ฯ  น  จสฺส  กาจิ  โอทนมิญฺชา
มุเข   อวสิฏฺฐา   โหติ   ฯ   อฑฺฒาย   ๔-   อาโลปํ  อุปนาเมติ  ฯ
รสปฏิสํเวที   โข  ปน  โส  ภวํ  โคตโม  อาหารํ  อาหาเรติ  โน  จ
รสราคปฏิสํเวที ฯ
     {๕๘๙.๙}   อฏฺฐงฺคสมนฺนาคตํ โข ปน โส ภวํ โคตโม อาหารํ อาหาเรติ
เนว   ทวาย  น  มทาย  น  มณฺฑนาย  น  วิภูสนาย  ยาวเทว  อิมสฺส
กายสฺส   ฐิติยา   ยาปนาย  วิหึสุปรติยา  ๕-  พฺรหฺมจริยานุคฺคหาย  อิติ
ปุราณญฺจ  เวทนํ  ปฏิหงฺขามิ  นวญฺจ  เวทนํ  น อุปฺปาเทสฺสามิ ยาตฺรา จ
@เชิงอรรถ:  เอตฺถนฺตเร โขสทฺโท ทิสฺสติ ฯ    ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ     ยุ. เอตฺถนฺตเร
@ปน โสติ ทิสฺสติ ฯ  ยุ. อถาปรํ ฯ  ยุ. วิหิสู... ฯ
เม   ภวิสฺสติ   อนวชฺชตา   จ   ผาสุวิหาโร   จาติ  ฯ  โส  ภุตฺตาวี
ปตฺโตทกํ   ปฏิคฺคณฺหนฺโต   น   ปตฺตํ   อุนฺนาเมติ  น  ปตฺตํ  โอนาเมติ
น  ปตฺตํ  สนฺนาเมติ  น  ปตฺตํ  วินาเมติ  ฯ  โส  ปตฺโตทกํ ปฏิคฺคณฺหาติ
นาติโถกํ  นาติพหุํ  ฯ  โส  น  ขุลุขุลุการกํ  ปตฺตํ  โธวติ  น สํปริวตฺตกํ
ปตฺตํ  โธวติ  น  ปตฺตํ  ภูมิยํ  นิกฺขิปิตฺวา หตฺเถ โธวติ ฯ หตฺเถสุ โธเตสุ
ปตฺโต  โธโต  โหติ  ปตฺเต  โธเต  หตฺถา โธตา โหนฺติ ฯ โส ปตฺโตทกํ
ฉฑฺเฑติ  นาติทูเร  นาจฺจาสนฺเน  น  จ  วิจฺฉฑฺฑิยมาโน  ฯ  โส ภุตฺตาวี
น   ปตฺตํ   ภูมิยํ   นิกฺขิปติ   นาติทูเร  นาจฺจาสนฺเน  น  จ  อนตฺถิโก
ปตฺเตน  โหติ  น  จ  อติเวลานุรกฺขี  ปตฺตสฺมึ  ฯ  โส  ภุตฺตาวี  มุหุตฺตํ
ตุณฺหี นิสีทติ ฯ น จ อนุโมทนสฺส กาลมตินาเมติ ฯ
     {๕๘๙.๑๐}   โส  ภุตฺตาวี  อนุโมทติ  น  ตํ  ภตฺตํ  ครหติ น อญฺญํ
ภตฺตํ  ปฏิกงฺขติ  ฯ  อญฺญทตฺถุํ  ๑-  ธมฺมิยา  กถาย  ตํ  ปริสํ สนฺทสฺเสติ
สมาทเปติ   สมุตฺเตเชติ  สมฺปหํเสติ  ฯ  โส  ตํ  ปริสํ  ธมฺมิยา  กถาย
สนฺทสฺเสตฺวา   สมาทเปตฺวา  สมุตฺเตเชตฺวา  สมฺปหํเสตฺวา  อุฏฺฐายาสนา
ปกฺกมติ  ฯ  โส  นาติสีฆํ  คจฺฉติ  นาติสณิกํ  คจฺฉติ  น  จ  มุญฺจิตุกาโม
คจฺฉติ   ฯ   น   จ  ตสฺส  โภโต  โคตมสฺส  กาเย  จีวรํ  อจฺจุกฺกฏฺฐํ
โหติ  น  จ  อจฺโจกฺกฏฺฐํ  น  จ  กายสฺมึ  อลฺลีนํ  น  จ  กายสฺมา ๒-
อปกฺกฏฺฐํ   ฯ   น   จ   ๓-   โภโต  โคตมสฺส  กายสฺมึ  ๔-  วาโต
จีวรํ  อสํวหติ  ๕-  ฯ  น  จ  ตสฺส  โภโต  โคตมสฺส  กาเย รโชชลฺลํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อญฺญทตฺถุ ฯ    ยุ. กายสฺมึ ฯ    ยุ. น จ ตสฺส ฯ    ยุ. กายมฺหา ฯ
@ ยุ. อปวหติ ฯ
ลิมฺปติ   ฯ   โส   อารามคโต   นิสีทติ   ปญฺญตฺเต   อาสเน   นิสชฺช
ปาเท  ปกฺขาเลติ  ฯ  น  จ  โส  ภวํ โคตโม ปาทมณฺฑนานุโยคมนุยุตฺโต
วิหรติ  ฯ  โส  ปาเท  ปกฺขาเลตฺวา  นิสีทติ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา อุชุํ กายํ
ปณิธาย   ปริมุขํ   สตึ   อุปฏฺฐเปตฺวา   ฯ  โส  เนว  อตฺตพฺยาพาธาย
เจเตติ   น   ปรพฺยาพาธาย  เจเตติ  น  อุภยพฺยาพาธาย  เจเตติ  ฯ
อตฺตหิตํ  ปรหิตํ  อุภยหิตํ  สพฺพโลกหิตเมว  โส  ภวํ  โคตโม  จินฺเตนฺโต
นิสินฺโน  โหติ  ฯ  โส  อารามคโต  ปริสติ  ๑- ธมฺมํ เทเสติ น ตํ ปริสํ
อุสฺสาเทติ   น   ตํ   ปริสํ   อปสาเทติ  อญฺญทตฺถุํ  ธมฺมิยา  กถาย  ตํ
ปริสํ สนฺทสฺเสติ สมาทเปติ สมุตฺเตเชติ สมฺปหํเสติ ฯ
     {๕๘๙.๑๑}   อฏฺฐงฺคสมนฺนาคโต   โข   ปนสฺส  โภโต  โคตมสฺส
มุขโต  โฆโส  นิจฺฉรติ  วิสฺสฏฺโฐ  จ  วิญฺเญยฺโย  จ  มญฺชุ  จ  สวนีโย
จ  วินฺทุ  จ  อวิสารี  จ  คมฺภีโร จ นินฺนาที จ ฯ ยถา ปริสํ โข ปน โส
ภวํ  โคตโม  สเรน  วิญฺญาเปติ น จสฺส พหิทฺธา ปริสาย โฆโส นิจฺฉรติ ฯ
เต   เตน   โภตา   โคตเมน  ธมฺมิยา  กถาย  สนฺทสฺสิตา  สมาทปิตา
สมุตฺเตชิตา   สมฺปหํสิตา   อุฏฺฐายาสนา   ปกฺกมนฺติ   อวโลกยมานาเยว
อวิชหนฺตาภาเวน   ๒-   อทฺทสาม   โข   มยํ  โภ  ตํ  ภวนฺตํ  โคตมํ
คจฺฉนฺตํ    อทฺทสาม   ฐิตํ   อทฺทสาม   อนฺตรฆรํ   ปวิสนฺตํ   อทฺทสาม
อนฺตรฆเร   นิสินฺนํ   ตุณฺหีภูตํ   อทฺทสาม  อนฺตรฆเร  ภุญฺชนฺตํ  อทฺทสาม
ภุตฺตาวึ   นิสินฺนํ   ตุณฺหีภูตํ   อทฺทสาม   ภุตฺตาวึ   อนุโมทนฺตํ  อทฺทสาม
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปริสตึ ฯ    ยุ. อวิชหตฺตาภาเวน ฯ
อารามํ    อาคจฺฉนฺตํ   ๑-   อทฺทสาม   อารามคตํ   นิสินฺนํ   ตุณฺหีภูตํ
อทฺทสาม   อารามคตํ   ปริสติ   ธมฺมํ   เทเสนฺตํ  เอทิโส  จ  เอทิโส
จ โส ภวํ โคตโม ตโต จ ภิยฺโยติ ฯ
     [๕๙๐]   เอวํ  วุตฺเต  พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ  อุฏฺฐายาสนา  เอกํสํ
อุตฺตราสงฺคํ   กริตฺวา   เยน   ภควา   เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา   ติกฺขตฺตุํ
อุทานํ อุทาเนสิ
     {๕๙๐.๑}   นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ...
     {๕๙๐.๒}   นโม  ตสฺส  ภควโต  อรหโต  สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสาติ  ๒-
อปฺเปวนาม   มยํ   กทาจิ   กรหจิ   เตน   โภตา   โคตเมน   สทฺธึ
สมาคจฺเฉยฺยาม อปฺเปวนาม สิยา โกจิเทว กถาสลฺลาโปติ ฯ
     [๕๙๑]   อถ  โข  ภควา  วิเทเหสุ  อนุปุพฺเพน  จาริกญฺจรมาโน
เยน มิถิลา ตทวสริ ฯ ตตฺร สุทํ ภควา มิถิลายํ วิหรติ มฆเทวมฺพวเน ๓- ฯ
อสฺโสสุํ   โข  มิถิเลยฺยกา  พฺราหฺมณคหปติกา  สมโณ  ขลุ  โภ  โคตโม
สกฺยปุตฺโต   สกฺยกุลา   ปพฺพชิโต   วิเทเหสุ   จาริกญฺจรมาโน   มหตา
ภิกฺขุสงฺเฆน    สทฺธึ    ปญฺจมตฺเตหิ    ภิกฺขุสเตหิ    มิถิลํ   อนุปฺปตฺโต
มิถิลายํ  วิหรติ  มฆเทวมฺพวเน  ตํ  โข  ปน  ภวนฺตํ โคตมํ เอวํกลฺยาโณ
กิตฺติสทฺโท    อพฺภุคฺคโต   อิติปิ   โส   ภควา   อรหํ   สมฺมาสมฺพุทฺโธ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน   สุคโต   โลกวิทู   อนุตฺตโร  ปุริสทมฺมสารถิ  สตฺถา
เทวมนุสฺสานํ  พุทฺโธ  ภควา  โส  อิมํ  โลกํ  สเวทกํ  สมารกํ สพฺรหฺมกํ
สสฺสมณพฺราหฺมณึ    ปชํ    สเทวมนุสฺสํ    สยํ    อภิญฺญา    สจฺฉิกตฺวา
@เชิงอรรถ:  ยุ. คจฺฉนฺตํ ฯ  ยุ. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ  ยุ. มขา... ฯ
ปเวเทติ     โส     ธมฺมํ    เทเสติ    อาทิกลฺยาณํ    มชฺเฌกลฺยาณํ
ปริโยสานกลฺยาณํ     สาตฺถํ     สพฺยญฺชนํ     เกวลปริปุณฺณํ    ปริสุทฺธํ
พฺรหฺมจริยํ ปกาเสติ สาธุ โข ปน ตถารูปานํ อรหตํ ทสฺสนํ โหตีติ ฯ
     {๕๙๑.๑}   อถ  โข  มิถิเลยฺยกา  พฺราหฺมณคหปติกา  เยน  ภควา
เตนุปสงฺกมึสุ    อุปสงฺกมิตฺวา    อปฺเปกจฺเจ    ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   อปฺเปกจฺเจ   ภควตา   สทฺธึ  สมฺโมทึสุ  สมฺโมทนียํ
กถํ  สาราณียํ  วีติสาเรตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทึสุ  อปฺเปกจฺเจ  เยน ภควา
เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ  อปฺเปกจฺเจ  ภควโต  สนฺติเก
นามโคตฺตํ    สาเวตฺวา    เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   อปฺเปกจฺเจ   ตุณฺหีภูตา
เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ
     [๕๙๒]   อสฺโสสิ   โข   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ   สมโณ   ขลุ
โภ   โคตโม  สกฺยปุตฺโต  สกฺยกุลา  ปพฺพชิโต  [๑]-   มิถิลายํ  วิหรติ
มฆเทวมฺพวเนติ    ฯ   อถ   โข   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ   สมฺพหุเลหิ
มาณวเกหิ   สทฺธึ   เยน   มฆเทวมฺพวนํ   เตนุปสงฺกมิ   ฯ   อถ  โข
พฺรหฺมายุโน    พฺราหฺมณสฺส    อวิทูเร    อมฺพวนสฺส    เอตทโหสิ   น
โข    เมตํ    ปฏิรูปํ   โยหํ   ปุพฺเพ   อปฺปฏิสํวิทิโต   สมณํ   โคตมํ
ทสฺสนาย    อุปสงฺกเมยฺยนฺติ    ฯ   อถ   โข   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ
อญฺญตรํ   มาณวกํ   อามนฺเตสิ   เอหิ   ตฺวํ   มาณวก   เยน   สมโณ
โคตโม    เตนุปสงฺกม   อุปสงฺกมิตฺวา   มม   วจเนน   สมณํ   โคตมํ
อปฺปาพาธํ   อปฺปาตงฺกํ   ลหุฏฺฐานํ   พลํ   ผาสุวิหารํ   ปุจฺฉ  พฺรหฺมายุ
@เชิงอรรถ:  ยุ. เอตฺถนฺตเร มิถิลํ อนุปฺปตฺโตติ ทิสฺสติ ฯ
โภ    โคตม    พฺราหฺมโณ   ภวนฺตํ   โคตมํ   อปฺปาพาธํ   อปฺปาตงฺกํ
ลหุฏฺฐานํ    พลํ    ผาสุวิหารํ   ปุจฺฉตีติ   เอวญฺจ   วเทหิ   พฺรหฺมายุ
โภ    โคตม    พฺราหฺมโณ    ชิณฺโณ    วุฑฺโฒ   มหลฺลโก   อทฺธคโต
วโยอนุปฺปตฺโต    วีสวสฺสสติโก    ชาติยา    ติณฺณํ    เวทานํ   ปารคู
สนิฆณฺฑุเกฏุภานํ      สากฺขรปฺปเภทานํ      อิติหาสปญฺจมานํ     ปทโก
เวยฺยากรโณ    โลกายตมหาปุริสลกฺขเณสุ    อนวโย    ยาวตา    โภ
พฺราหฺมณคหปติกา    มิถิลายํ   ปฏิวสนฺติ   พฺรหฺมายุ   เตสํ   พฺราหฺมโณ
อคฺคมกฺขายติ   ยทิทํ  โภเคหิ  พฺรหฺมายุ  เตสํ  พฺราหฺมโณ  อคฺคมกฺขายติ
ยทิทํ     มนฺเตหิ     พฺรหฺมายุ    เตสํ    พฺราหฺมโณ    อคฺคมกฺขายติ
ยทิทํ อายุนา เจว ยสสา จ โส โภโต โคตมสฺส ทสฺสนกาโมติ ฯ
     [๕๙๓]   เอวํ  โภติ  โข  โส  มาณวโก  พฺรหฺมายุสฺส พฺราหฺมณสฺส
ปฏิสฺสุตฺวา   เยน   ภควา   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา  ภควตา  สทฺธึ
สมฺโมทิ    สมฺโมทนียํ    กถํ    สาราณียํ    วีติสาเรตฺวา    เอกมนฺตํ
อฏฺฐาสิ   ฯ   เอกมนฺตํ  ฐิโต  โข  ๑-  มาณวโก  ภควนฺตํ  เอตทโวจ
พฺรหฺมายุ    โภ    โคตม    พฺราหฺมโณ   ภวนฺตํ   โคตมํ   อปฺปาพาธํ
อปฺปาตงฺกํ   ลหุฏฺฐานํ   พลํ   ผาสุวิหารํ  ปุจฺฉติ  พฺรหฺมายุ  โภ  โคตม
พฺราหฺมโณ    ชิณฺโณ    วุฑฺโฒ    มหลฺลโก   อทฺธคโต   วโยอนุปฺปตฺโต
วีสวสฺสสติโก    ชาติยา    ติณฺณํ    เวทานํ   ปารคู   สนิฆณฺฑุเกฏุภานํ
สากฺขรปฺปเภทานํ       อิติหาสปญฺจมานํ      ปทโก      เวยฺยากรโณ
@เชิงอรรถ:  ยุ. โส มาณโว ฯ
โลกายตมหาปุริสลกฺขเณสุ    อนวโย   ยาวตา   โภ   พฺราหฺมณคหปติกา
มิถิลายํ    ปฏิวสนฺติ    พฺรหฺมายุ    เตสํ    พฺราหฺมโณ   อคฺคมกฺขายติ
ยทิทํ     โภเคหิ     พฺรหฺมายุ    เตสํ    พฺราหฺมโณ    อคฺคมกฺขายติ
ยทิทํ     มนฺเตหิ     พฺรหฺมายุ    เตสํ    พฺราหฺมโณ    อคฺคมกฺขายติ
ยทิทํ  อายุนา  เจว  ยสสา  จ  โส  โภโต  โคตมสฺส  ทสฺสนกาโมติ ฯ
ยสฺสทานิ    มาณว    พฺรหฺมายุ    พฺราหฺมโณ    กาลํ    มญฺญตีติ   ฯ
อถ   โข   โส   มาณวโก   เยน   พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ  เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา     พฺรหฺมายุํ     พฺราหฺมณํ     เอตทโวจ    กตาวกาโส
โข ภวํ สมเณน โคตเมน ยสฺสทานิ ภวํ กาลํ มญฺญตีติ ฯ
     [๕๙๔]   อถ  โข  พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ ฯ
อทฺทสา     โข    สา    ปริสา    พฺรหฺมายุํ    พฺราหฺมณํ    ทูรโตว
อาคจฺฉนฺตํ    ทิสฺวา    โอรมตฺถ    โอกาสมกาสิ    ยถาตํ    ญาตสฺส
ยสสฺสิโน   ฯ   อถ   โข   พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ  ตํ  ปริสํ  เอตทโวจ
อลํ   โภ   นิสีทถ   ตุเมฺห   สเก  อาสเน  อิธาหํ  สมณสฺส  โคตมสฺส
สนฺติเก   นิสีทิสฺสามีติ   ฯ   อถ   โข   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ   เยน
ภควา     เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    ภควตา    สทฺธึ    สมฺโมทิ
สมฺโมทนียํ   กถํ  สาราณียํ  วีติสาเรตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทิ  ฯ  เอกมนฺตํ
นิสินฺโน    โข    พฺรหฺมายุ    พฺราหฺมโณ   ภควโต   กาเย   ทฺวตฺตึส
มหาปุริสลกฺขณานิ   สมฺมนฺเนสิ   ฯ   อทฺทสา  โข  พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ
ภควโต    กาเย   ทฺวตฺตึส   มหาปุริสลกฺขณานิ   เยภุยฺเยน   ฐเปตฺวา
เทฺว    ทฺวีสุ   มหาปุริสลกฺขเณสุ   กงฺขติ   วิจิกิจฺฉติ   นาธิมุจฺจติ   น
สํปสีทติ   โกโสหิเต   จ   วตฺถคุเยฺห   ปหุตชิวฺหตาย  จ  ฯ  อถ  โข
พฺรหฺมายุ พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ คาถาหิ อชฺฌภาสิ
         เย เม ทฺวตฺตึสาติ สุตา      มหาปุริสลกฺขณา
         ทุเว เตสํ น ปสฺสามิ         โภโต กายสฺมิ โคตม
         กจฺจิ โกโสหิตํ โภโต       วตฺถคุยฺหํ นรุตฺตม
         นารีสห นาม สวฺหยา ๑-  กจฺจิ ชิวฺหา นรสฺสิกา
         กจฺจิ ปหุตชิโวฺหสิ            ยถาตํ ชานิยามเส
         นินฺนามเยตํ ตนุกํ              กงฺขํ วินย โน อิเส
         ทิฏฺฐธมฺมหิตตฺถาย           สมฺปรายสุขาย จ
         กตาวกาสา ปุจฺฉาม         ยงฺกิญฺจิ อภิปตฺถิตนฺติ ฯ
     [๕๙๕]   อถ   โข   ภควโต  เอตทโหสิ  ปสฺสติ  โข  เม  อยํ
พฺรหฺมายุ     พฺราหฺมโณ     ทฺวตฺตึส    มหาปุริสลกฺขณานิ    เยภุยฺเยน
ฐเปตฺวา   เทฺว   ทฺวีสุ  มหาปุริสลกฺขเณสุ  กงฺขติ  วิจิกิจฺฉติ  นาธิมุจฺจติ
น  สํปสีทติ  โกโสหิเต  จ  วตฺถคุเยฺห  ปหุตชิวฺหตาย  จาติ  ฯ  อถ โข
ภควา   ตถารูปํ   อิทฺธาภิสงฺขารํ  อภิสงฺขาเรสิ  ยถา  อทฺทส  พฺรหฺมายุ
พฺราหฺมโณ   ภควโต   โกโสหิตํ   วตฺถคุยฺหํ  ฯ  อถ  โข  ภควา  ชิวฺหํ
นินฺนาเมตฺวา     อุโภปิ     กณฺณโสตานิ    อนุมสิ    ปฏิมสิ    อุโภปิ
@เชิงอรรถ:  ม. นารีสมานสวฺหยาติ ทิสฺสติ ฯ
นาสิกโสตานิ    อนุมสิ    ปฏิมสิ    เกวลกปฺปํ   นลาฏมณฺฑลํ   ชิวฺหาย
ฉาเทสิ    ฯ    อถ    โข   ภควา   พฺรหฺมายุํ   พฺราหฺมณํ   คาถาหิ
อชฺฌภาสิ
         เย เต ทฺวตฺตึสาติ สุตา      มหาปุริสลกฺขณา
         สพฺเพ เต มม กายสฺมึ       มา เต กงฺขาหุ พฺราหฺมณ
         อภิญฺเญยฺยํ อภิญฺญาตํ      ภาเวตพฺพญฺจ ภาวิตํ
         ปหาตพฺพํ ปหีนํ เม          ตสฺมา พุทฺโธสฺมิ พฺราหฺมณ
         ทิฏฺฐธมฺมหิตตฺถาย          สมฺปรายสุขาย จ
         กตาวกาโส ปุจฺฉสฺสุ       ยงฺกิญฺจิ อภิปตฺถิตนฺติ ฯ
     [๕๙๖]   อถ    โข    พฺรหฺมายุสฺส   พฺราหฺมณสฺส   เอตทโหสิ
กตาวกาโส   โขมฺหิ  สมเณน  โคตเมน  กึ  นุ  โข  อหํ  สมณํ  โคตมํ
ปุจฺเฉยฺยํ   ทิฏฺฐธมฺมิกํ   วา   อตฺถํ   สมฺปรายิกํ   วาติ   ฯ  อถ  โข
พฺรหฺมายุสฺส   พฺราหฺมณสฺส   เอตทโหสิ   กุสโล  โข  อหํ  ทิฏฺฐธมฺมิกานํ
อตฺถานํ   อญฺเญปิ   มํ   ทิฏฺฐธมฺมิกํ   อตฺถํ   ปุจฺฉนฺติ   ยนฺนูนาหํ  สมณํ
โคตมํ   สมฺปรายิกเมว   อตฺถํ   ปุจฺเฉยฺยนฺติ   ฯ   อถ  โข  พฺรหฺมายุ
พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ คาถาหิ อชฺฌภาสิ
         กถํ โข พฺราหฺมโณ โหติ     กถํ ภวติ เวทคู
         เตวิชฺโช โภ กถํ โหติ         โสตฺถิโย กินฺติ วุจฺจติ
         อรหํ โภ กถํ โหติ                กถํ ภวติ เกวลี
         มุนิ จ โภ กถํ โหติ               พุทฺโธ กินฺติ ปวุจฺจตีติ ฯ
     [๕๙๗]   อถ โข ภควา พฺรหฺมายุํ พฺราหฺมณํ คาถาหิ ปจฺจภาสิ
         ปุพฺเพนิวาสํ โย เวที            สคฺคาปายญฺจ ปสฺสติ
         อโถ ชาติกฺขยํ ปตฺโต          อภิญฺญาโวสิโต มุนิ
         จิตฺตํ วิสุทฺธํ ชานาติ            มุตฺตํ ราเคหิ สพฺพโส
         ปหีนชาติมรโณ                  พฺรหฺมจริยสฺส เกวลี
         ปารคู สพฺพธมฺมานํ            พุทฺโธ ตาทิ ปวุจฺจตีติ ฯ
     [๕๙๘]   เอวํ  วุตฺเต  พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ  อุฏฺฐายาสนา  เอกํสํ
อุตฺตราสงฺคํ   กริตฺวา   ภควโต   ปาเทสุ   สิรสา   นิปติตฺวา  ภควโต
ปาทานิ   มุเขน   จ   ปริจุมฺพติ   ปาณีหิ   ๑-   ปริสมฺพาหติ  นามญฺจ
สาเวติ    พฺรหฺมายฺวาหํ    โภ    โคตม    พฺราหฺมโณ   พฺรหฺมายฺวาหํ
โภ   โคตม   พฺราหฺมโณติ  ฯ  อถ  โข  สา  ปริสา  อจฺฉริยพฺภูตชาตา
อโหสิ   อจฺฉริยํ   วต   โภ   อพฺภูตํ   วต   โภ  สมณสฺส  มหิทฺธิกตา
มหานุภาวตา     ยตฺร     หิ     นามายํ     พฺรหฺมายุ    พฺราหฺมโณ
ญาโต   ยสสฺสี   เอวรูปํ   ปรมํ   นิปจฺจการํ   กริสฺสตีติ  ฯ  อถ  โข
ภควา    พฺรหฺมายุํ    พฺราหฺมณํ   เอตทโวจ   อลํ   พฺราหฺมณ   อุฏฺฐห
นิสีท   ตฺวํ   สเก   อาสเน   ยโต   เต   มยิ   จิตฺตํ  ปสนฺนนฺติ  ฯ
อถ โข พฺรหฺมายุ พฺราหฺมโณ อุฏฺฐหิตฺวา สเก อาสเน นิสีทิ ฯ
     [๕๙๙]   อถ    โข    ภควา    พฺรหฺมายุสฺส    พฺราหฺมณสฺส
อนุปุพฺพิกถํ    กเถสิ   เสยฺยถีทํ   ทานกถํ   สีลกถํ   สคฺคกถํ   กามานํ
อาทีนวํ   โอการํ   สงฺกิเลสํ   เนกฺขมฺเม  อานิสํสํ  ปกาเสสิ  ฯ  ยทา
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปาณีหิ จ ฯ
ภควา     อญฺญาสิ     พฺรหฺมายุํ     พฺราหฺมณํ    กลฺลจิตฺตํ    มุทุจิตฺตํ
วินีวรณจิตฺตํ     อุทคฺคจิตฺตํ     ปสนฺนจิตฺตํ     อถ     ยา    พุทฺธานํ
สามุกฺกํสิกา   ธมฺมเทสนา  ตํ  ปกาเสสิ  ทุกฺขํ  สมุทยํ  นิโรธํ  มคฺคํ  ฯ
เสยฺยถาปิ    นาม    สุทฺธํ    วตฺถํ    อปคตกาฬกํ   สมฺมเทว   รชนํ
ปฏิคฺคเณฺหยฺย     เอวเมว     พฺรหฺมายุสฺส    พฺราหฺมณสฺส    ตสฺมึเยว
อาสเน    วิรชํ    วีตมลํ   ธมฺมจกฺขุํ   อุทปาทิ   ยงฺกิญฺจิ   สมุทยธมฺมํ
สพฺพนฺตํ นิโรธธมฺมนฺติ ฯ
     [๖๐๐]   อถ   โข  พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ  ทิฏฺฐธมฺโม  ปตฺตธมฺโม
วิทิตธมฺโม       ปริโยคาฬฺหธมฺโม      ติณฺณวิจิกิจฺโฉ      วิคตกถํกโถ
เวสารชฺชปฺปตฺโต   อปรปฺปจฺจโย   สตฺถุ   สาสเน   ภควนฺตํ  เอตทโวจ
อภิกฺกนฺตํ    โภ   โคตม   อภิกฺกนฺตํ   โภ   โคตม   เสยฺยถาปิ   โภ
โคตม   นิกฺกุชฺชิตํ   วา  อุกฺกุชฺเชยฺย  ปฏิจฺฉนฺนํ  วา  วิวเรยฺย  มูฬฺหสฺส
วา  มคฺคํ  อาจิกฺเขยฺย  อนฺธกาเร  วา  เตลปชฺโชตํ ธาเรยฺย จกฺขุมนฺโต
รูปานิ    ทกฺขนฺตีติ    เอวเมว    โภตา   โคตเมน   อเนกปริยาเยน
ธมฺโม   ปกาสิโต   เอสาหํ   ภวนฺตํ   โคตมํ   สรณํ  คจฺฉามิ  ธมฺมญฺจ
ภิกฺขุสงฺฆญฺจ    อุปาสกํ    มํ    ภวํ    โคตโม   ธาเรตุ   อชฺชตคฺเค
ปาณุเปตํ   สรณงฺคตํ   อธิวาเสตุ   จ   เม   ภวํ  โคตโม  สฺวาตนาย
ภตฺตํ สทฺธึ ภิกฺขุสงฺเฆนาติ ฯ อธิวาเสติ ๑- ภควา ตุณฺหีภาเวน ฯ
     [๖๐๑]   อถ   โข    พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ  ภควโต  อธิวาสนํ
วิทิตฺวา    อุฏฺฐายาสนา    ภควนฺตํ    อภิวาเทตฺวา   ปทกฺขิณํ   กตฺวา
@เชิงอรรถ:  ยุ. อธิวาเสสิ ฯ
ปกฺกามิ    ฯ    อถ   โข   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ   ตสฺสา   รตฺติยา
อจฺจเยน   สเก   นิเวสเน   ปณีตํ   ขาทนียํ  โภชนียํ  ปฏิยาทาเปตฺวา
ภควโต   กาลํ   อาโรจาเปสิ   กาโล   โข  ๑-  โภ  โคตม  นิฏฺฐิตํ
ภตฺตนฺติ ฯ
     {๖๐๑.๑}   อถ    โข    ภควา    ปุพฺพณฺหสมยํ   นิวาเสตฺวา
ปตฺตจีวรมาทาย     เยน     พฺรหฺมายุสฺส     พฺราหฺมณสฺส     นิเวสนํ
เตนุปสงฺกมิ     อุปสงฺกมิตฺวา    ปญฺญตฺเต    อาสเน    นิสีทิ    สทฺธึ
ภิกฺขุสงฺเฆน   ฯ   อถ   โข  พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ  สตฺตาหํ  พุทฺธปฺปมุขํ
ภิกฺขุสงฺฆํ    ปณีเตน    ขาทนีเยน    โภชนีเยน   สหตฺถา   สนฺตปฺเปสิ
สมฺปวาเรสิ  ฯ  อถ  โข  ภควา  ตสฺส  สตฺตาหสฺส  อจฺจเยน  วิเทเหสุ
จาริกํ ปกฺกามิ ฯ
     [๖๐๒]   อถ  โข  พฺรหฺมายุ  พฺราหฺมโณ  อจิรปกฺกนฺตสฺส  ภควโต
กาลมกาสิ   ฯ   อถ  โข  สมฺพหุลา  ภิกฺขู  เยน  ภควา  เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา   ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ  นิสีทึสุ  ฯ  เอกมนฺตํ
นิสินฺนา   โข   ๒-   เต  ภิกฺขู  ภควนฺตํ  เอตทโวจุํ  พฺรหฺมายุ  ภนฺเต
พฺราหฺมโณ กาลกโต ตสฺส กา คติ โก อภิสมฺปราโยติ ฯ
     [๖๐๓]   ปณฺฑิโต   ภิกฺขเว   พฺรหฺมายุ   พฺราหฺมโณ   ปจฺจปาทิ
ธมฺมํ  สานุธมฺมํ  ๓-  เนว  มํ  ๔- ธมฺมาธิกรณํ วิเหเสสิ พฺรหฺมายุ [๕]-
พฺราหฺมโณ     ปญฺจนฺนํ     โอรมฺภาคิยานํ     สญฺโญชนานํ    ปริกฺขยา
โอปปาติโก โหติ ตตฺถปรินิพฺพายี อนาวตฺติธมฺโม ตสฺมา โลกาติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. โขสทฺโท นตฺถิ ฯ    ยุ. ปจฺจปานิธมฺมสฺสานุธมฺมํ ฯ    ม. น จ มนฺติ
@ทิสฺสติ ฯ  ยุ. นว. มํ ฯ    เอตฺถนฺตเร ภิกฺขเวติ ทิสฺสติ ฯ
     อิทมโวจ    ภควา    อตฺตมนา   เต   ภิกฺขู   ภควโต   ภาสิตํ
อภินนฺทุนฺติ ฯ
                 พฺรหฺมายุสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ปฐมํ ฯ
                    --------------


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๕๒๘-๕๔๗. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=10804&w=&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=10804&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=13&item=584&items=20              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=13&siri=41              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=584              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=6593              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=6593              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ https://84000.org/tipitaka/read/?index_13 https://84000.org/tipitaka/english/?index_13

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]