พระไตรปิฏกเล่มที่ ๓๕ หน้าที่ ๔๑๓ ฉบับมหาจุฬาฯ

พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [๑๒. ฌานวิภังค์]

๒. อภิธรรมภาชนีย์ ๑. รูปาวจรกุศล

๒. อภิธรรมภาชนีย์ ๑. รูปาวจรกุศล ฌานจตุกกนัย [๖๒๓] ฌาน ๔ คือ ๑. ปฐมฌาน (ฌานที่ ๑) ๒. ทุติยฌาน (ฌานที่ ๒) ๓. ตติยฌาน (ฌานที่ ๓) ๔. จตุตถฌาน (ฌานที่ ๔) [๖๒๔] บรรดาฌาน ๔ นั้น ปฐมฌาน เป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้เจริญมรรคเพื่อเข้าถึงรูปภพ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุ ปฐมฌานที่มีปฐวีกสิณเป็นอารมณ์ อยู่ในสมัยใด ในสมัยนั้น ฌานมีองค์ ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข และเอกัคคตา ก็เกิดขึ้น นี้เรียกว่า ปฐมฌาน สภาวธรรม ที่เหลือชื่อว่าสัมปยุตด้วยฌาน (๑) ทุติยฌาน เป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้เจริญมรรคเพื่อเข้าถึงรูปภพ เพราะวิตกวิจารสงบระงับไป แล้ว ฯลฯ บรรลุทุติยฌานที่มีปฐวีกสิณเป็นอารมณ์ อยู่ในสมัยใด ในสมัยนั้น ฌาน มีองค์ ๓ คือ ปีติ สุข และเอกัคคตา ก็เกิดขึ้น นี้เรียกว่า ทุติยฌาน สภาวธรรม ที่เหลือชื่อว่าสัมปยุตด้วยฌาน (๒) ตติยฌาน เป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้เจริญมรรคเพื่อเข้าถึงรูปภพ เพราะปีติจางคลายไป ฯลฯ บรรลุตติยฌานที่มีปฐวีกสิณเป็นอารมณ์ อยู่ในสมัยใด ในสมัยนั้น ฌานมีองค์ ๒ คือ สุข และเอกัคคตา ก็เกิดขึ้น นี้เรียกว่า ตติยฌาน สภาวธรรมที่เหลือชื่อว่า สัมปยุตด้วยฌาน (๓) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๕ หน้า : ๔๑๓}

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับ มจร. เล่มที่ ๓๕ หน้าที่ ๔๑๓. https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_page.php?book=35&page=413&pages=1&edition=mcu ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_read.php?B=35&A=11690 https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_line.php?B=35&A=11690#p413 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ 35 :- https://84000.org/tipitaka/read/?index_35 https://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu35 https://84000.org/tipitaka/english/?index_35