พระไตรปิฏกเล่มที่ ๓๕ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๒ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
วิภังคปกรณ์
หน้าที่ ๖๑๒-๖๑๓.

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [๑๗. ขุททกวัตถุวิภังค์]
                                                                 ๘. อัฏฐกนิทเทส
เพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อทำให้แจ้ง
ธรรมที่ยังไม่ได้ทำให้แจ้ง นี้ชื่อว่ากุสีตวัตถุข้อที่ ๗
	๘. ภิกษุหายไข้แล้วแต่หายยังไม่นาน เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราหายไข้แล้ว
แต่หายยังไม่นาน กายของเรานั้นยังอ่อนเพลีย ไม่ควรแก่การงาน เอาละ
เรานอนดีกว่า เธอจึงนอน ไม่เริ่มความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อ
บรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้ทำให้แจ้ง นี้ชื่อว่า
กุสีตวัตถุข้อที่ ๘
	เหล่านี้ชื่อว่ากุสีตวัตถุ ๘
	[๙๕๔] จิตกระทบในโลกธรรม ๘ เป็นไฉน
	จิตกระทบในโลกธรรม ๘ คือ
		๑. ความยินดีในลาภ             	๒. ความยินร้ายในความเสื่อมลาภ
		๓. ความยินดีในยศ               	๔. ความยินร้ายในความเสื่อมยศ
		๕. ความยินดีในการสรรเสริญ  	๖. ความยินร้ายในการนินทา
		๗. ความยินดีในสุข                	๘. ความยินร้ายในทุกข์
	เหล่านี้ชื่อว่าจิตกระทบในโลกธรรม ๘ เหล่านี้
	[๙๕๕] อนริยโวหาร ๘ เป็นไฉน
	อนริยโวหาร ๘ คือ
		๑. เมื่อไม่เห็น พูดว่าเห็น   	๒. เมื่อไม่ได้ยิน  พูดว่าได้ยิน
		๓. เมื่อไม่รู้ พูดว่ารู้            	๔. เมื่อไม่เข้าใจ พูดว่าเข้าใจ
		๕. เมื่อเห็น พูดว่าไม่เห็น   	๖. เมื่อได้ยิน พูดว่าไม่ได้ยิน
		๗. เมื่อรู้ พูดว่าไม่รู้            	๘. เมื่อเข้าใจ พูดว่าไม่เข้าใจ
	เหล่านี้ชื่อว่าอนริยโวหาร ๘
	[๙๕๖] มิจฉัตตะ ๘ เป็นไฉน
	มิจฉัตตะ ๘ คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๕ หน้า : ๖๑๒}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [๑๗. ขุททกวัตถุวิภังค์]
                                                                 ๘. อัฏฐกนิทเทส
		๑. มิจฉาทิฏฐิ (เห็นผิด)         	๒. มิจฉาสังกัปปะ (ดำริผิด)
		๓. มิจฉาวาจา (เจรจาผิด)       	๔. มิจฉากัมมันตะ (การงานผิด)
		๕. มิจฉาอาชีวะ (เลี้ยงชีพผิด)  	๖. มิจฉาวายามะ (พยายามผิด)
		๗. มิจฉาสติ (ระลึกผิด)           	๘. มิจฉาสมาธิ (ตั้งจิตมั่นผิด)
	เหล่านี้ชื่อว่ามิจฉัตตะ ๘
	[๙๕๗] บุรุษโทษ ๘ เป็นไฉน
	บุรุษโทษ ๘ คือ
	๑. ภิกษุในธรรมวินัยนี้โจทภิกษุด้วยอาบัติ ภิกษุผู้ถูกโจทด้วยอาบัตินั้นแก้ตัว
	    โดยการอ้างว่าไม่มีสติอย่างนี้ว่า เราระลึกไม่ได้ เราระลึกไม่ได้ นี้ชื่อว่า
	    บุรุษโทษข้อที่ ๑
	๒. ภิกษุโจทภิกษุด้วยอาบัติ ภิกษุผู้ถูกโจทด้วยอาบัตินั้นโต้ตอบผู้โจทว่า
	    การพูดกับท่านผู้โง่เขลา ไม่ฉลาดจะมีประโยชน์อะไร แม้ท่านก็ยังเข้าใจ
	    ผมว่าควรว่ากล่าว นี้ชื่อว่าบุรุษโทษข้อที่ ๒
	๓. ภิกษุโจทภิกษุด้วยอาบัติ ภิกษุผู้ถูกโจทด้วยอาบัตินั้นกลับปรับอาบัติแก่ภิกษุ
	    ผู้โจทนั่นว่า ถึงท่านก็ต้องอาบัติชื่อนี้ ท่านจงแสดงอาบัตินั้นเสียก่อน นี้
	    ชื่อว่าบุรษโทษข้อที่ ๓
	๔. ภิกษุโจทภิกษุด้วยอาบัติ ภิกษุผู้ถูกโจทด้วยอาบัตินั้นยกเหตุอื่นๆ มาพูด
	    กลบเกลื่อน พูดชักให้เขวไปนอกเรื่อง เคือง แสดงความโกรธ เคืองและ
	    อาการไม่พอใจ นี้ชื่อว่าบุรุษโทษข้อที่ ๔
	๕. ภิกษุโจทภิกษุด้วยอาบัติ ภิกษุผู้ถูกโจทด้วยอาบัตินั้นโบกมือปฏิเสธในท่าม
	    กลางสงฆ์ นี้ชื่อว่าบุรุษโทษข้อที่ ๕
	๖. ภิกษุโจทภิกษุด้วยอาบัติ ภิกษุผู้ถูกโจทด้วยอาบัตินั้นนิ่งเฉยเสียด้วยคิดว่า
	    เราไม่ต้องอาบัติเลย แต่ความจริงเราต้องอาบัติ แกล้งสงฆ์ให้ลำบาก นี้
	    ชื่อว่าบุรุษโทษข้อที่ ๖
	๗. ภิกษุโจทภิกษุด้วยอาบัติ ภิกษุผู้ถูกโจทด้วยอาบัตินั้น ไม่เอื้อเฟื้อสงฆ์ ไม่
	    เอื้อเฟื้อโจท หลีกไปตามชอบใจ ทั้งที่ยังมีอาบัติติดตัวอยู่ นี้ชื่อว่าบุรุษ
	    โทษข้อที่ ๗
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๕ หน้า : ๖๑๓}

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับ มจร. เล่มที่ ๓๕ หน้าที่ ๖๑๒-๖๑๓.
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_page.php?book=35&page=612&pages=2&edition=mcu
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_read.php?B=35&A=17358
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_line.php?B=35&A=17358#p612
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ 35 :-
https://84000.org/tipitaka/read/?index_35
https://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu35
https://84000.org/tipitaka/english/?index_35