ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 44 : PALI ROMAN Ja.A.10 mahanipat (2)

page480.

Maggamhi patita thantu yena maggena ehiti alarika ca suda ca nattanatakagayika panissara kumbhathuniyo muddika sokajjhayika ahayantu sabbavinayo bheriyo dindimani ca kharamukhani dhamantu nadantu ekapokkhara mudinga pandava samkha godha parivadentika dindimani ca hannantu kutumba dindimani cati. Tattha laja olokiya pupphati lajehi saddhim lajapancamakani pupphani okiranapupphani patiyadethati anapesi. Malagandhavilepana maggamhi vitanesu olambakamalani ceva gandhavilepanani ca. Agghiyani cati pupphagghiyani ca ratanagghiyani ca yena maggena mama putto ehiti tattha magge titthantu. Game gameti gamadvare gamadvare patitthite. Patita thantuti pipasitanam pivanatthaya patiyadita hutva suramerayakumbhadini titthantu. Macchasamyutati macchehi samyutta. Kangupitthati kangupitthamaya. Muddikati mandakagayika. Sokajjhayikati mayakara annepi va yekeci upannasokaharanasamattha sokajjhayikati vuccanti. Kharamukhaniti samuddika mahasamkha dakkhinavatta. Samkhati mutthisamkha nalikasamkhati dve samkha. Godha parivadentika dindimani kutumbani cati imani cattari turiyaneva. Evam raja maggalankaram vicaresi. Tada jujakopi pamanatikkantam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page481.

Bhunjitva jirapetum asakkonto tattheva kalamakasi. Atha raja tassa sarirakiccam karapetva nagare mahabherincarapetva yekeci tassa nataka imani te ganhantuti kinci tassa natakam apassitva sabbam dhanam puna attanoyeva kotthagare samharapesi. Atha raja sattameva divase sabba dvadasaakkhobhini senayo sannipatimsu. Raja mahantena parivarena jalikumaram magganayakam katva senam adaya nagara nikkhami. Tamattham pakasento sattha aha sa sena mahati asi uyyutta sivibahini jalina magganayena vankam payasi pabbatam koncam nadati matango kunjaro satthihayano kacchaya bajjhamanaya koncam nadati varano ajaniya hasissanti nemighoso ajayatha nabham rajo acchadehi uyyutta sivibahini sa sena mahati asi uyyutta hariharini jalina magganayena vankam payasi pabbatam te pavimsu braharannam bahusakham mahodakam puppharukkhehi sanchannam phalarukkhehi cubhayam tattha vindussara vaggu nanavanna bahu dija kujantamupakujanti utusampupphite dume te gantva dighamaddhanam ahorattanamaccayena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page482.

Padesantam upaganchum yattha vessantaro ahuti. Tattha mahatiti dvadasaakkhobhinisamkhata sena. Uyyuttati payata. Koncam nadatiti tada kalingaratthavasino brahmana attano ratthe deve vutthe tam mahanagam aharitva sanjayassa adamsu. So samikam vata passitum labhissamiti tuttho koncanadam akasi. Tam sandhayetam vuttam. Tattha kacchayati suvannakacchaya bajjhamanayapi tusitva koncam nadati. Hasissantiti mahasaddam akamsu. Harihariniti haritabbaharanasamattha. Pavimsuti pavisimsu. Bahusakhanti bahurukkhasakham. Dighamaddhananti satthiyojanamaggam. Upaganchunti yattha vessantaro ahosi tam padesam upagatati attho. Maharajapabbam nitthitam. Jalikumaropi mucalindasaratire khandhavaram nivasapetva catuddasatharasahassani agatamaggabhimukhaneva thapapetva tasmim tasmim padese sihabyagghadipikhaggadisu arakkham samvidahi. Hatthiadinam saddo maha ahosi. Atha mahasatto tam saddam sutva kinnu kho me paccamitta mama pitaram ghatetva mamatthaya agatati maranabhayabhito maddim adaya pabbatam aruyha senam olokesi. Tamattham pakasento sattha aha tesam sutvana nigghosam bhito vessantaro ahu pabbatam abhiruhitva bhito senam udikkhati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page483.

Ingha maddi nisamehi nigghoso yadiso vane ajaniya hasissanti dhajagganeva dissare ime nuna arannamhi migasamghani luddaka vagurahi parikkhitva sobbhe patetva tavade vikkosamana tippahi hanti nesam varam varam tatha mayam adusaka aranne avaruddhaka amittahatthatthagata passa dubbalaghatakanti. Tattha inghati codanatthe nipato. Nisamehiti sakasena va parasena vati olokehi upadarehi. Ime nuna arannamhiti adinam addhateyyagathanam evam atthasambandho veditabbo. Maddi yatha arannamhi migasamghani luddaka vagurahi parikkhipitva atha va sobbhe patetva tavadeva hanatha are dutthamigeti vikkosamana tippahi migamaranasattihi nesam miganam varam varam hanti hananti. Ime nuna tatheva amhe asabbhahi vacahi vikkosamana tippahi sattihi hanissanti mayanca adusaka aranne avaruddhaka rattha pabbajita vasama evam santepi. Amittahatthatthagatati amittanam hatthatthagata. Passa dubbalaghatakanti evam maranabhayena paridevi. Sa tassa vacanam sutva senam oloketva sakasenaya bhavitabbanti mahasattam assasenti imam gathamaha amitta nappasaheyyum aggiva udakannave tadeva tvam vicintehi api sotthi ito siyati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page484.

Tattha aggiva udakannaveti yatha tinukkadivasena uppanito aggi annavasamkhatani puthulagambhirani udakani nappasahati tapetum na sakkoti tatha paccamitta nappasaheyyum nabhibhavissanti. Tadevati yam pana sakkena tuyham varam datva maharaja nacirasseva te pita ehititi vuttam tadeva tvam vicintehi apica nama ito balanikayato amhakam sotthi siyati mahasattam assasesi. Atha mahasatto sokam tanum panuditva taya saddhim pabbata oruyha pannasaladvare nisidi itarapi attano pannasaladvare nisidi. Tamattham pakasento sattha aha tato vessantaro raja orohitvana pabbata nisidi pannasalayam dalham katvana manasanti. Tattha dalham katvana manasanti mayam pabbajita nama amhakam koci kim karissatiti thiram hadayam katva nisidi. Tasmim khane sanjayo devim amantetva bhadde phussati amhesu sabbesu ekato gatesu soko maha bhavissati pathamantava aham gacchami tato idani sokam vinodetva nisinna bhavissantiti sallakkhetva tvam mahantena parivarena gaccheyyasi atha thokam kalam vitinametva jali ca kanhajina ca pacchato agacchantuti vatva ratham vivattapetva agatamaggabhimukham katva tattha tattha arakkham samvidahitva alankatahatthikkhandhavaragato oruyha pustassa santikam agamasi. Tamattham pakasento sattha aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page485.

Nivattayitvana ratham vutthapetvana seniyo ekam aranne viharantam pita puttam upagami hatthikkhandhato oruyha ekamso panjalikato parikinno amaccehi puttam sincitumagami tatthaddasa kumaram so rammarupam samahitam nisinnam pannasalayam jhayantam akutobhayanti. Tattha vutthapetvana seniyoti arakkhanatthaya balanikaye vutthapetva. Ekamsoti ekamsam katautarasango. Sincitumagamiti rajje abhisincitum upagami. Rammarupanti ananjitamanditam tanca disvana ayantam pitaram puttagidadhinam vessantaro ca maddi ca paccugagantva avandisum maddi ca sirasa pade sasurassabhivadayi maddi ahanca te deva pade vandami te husa tesu tattha palisajja panina parimajjathati. Tattha pade vandami te husati deva aham te sunisa pade vandamiti evam vatava vandi. Tesu tatthati te ubhopi jane tasmim sakkadattiye assame. Palisajjati hadaye nipajjapetva sise paricumbitva mudukena panina parimajjatha pitthiyo nesam parimajji. Tato raja roditva paridevitva soke parinibbute tehi saddhim patisantharam karonto aha kacci vo kusalam putta kacci putta anamayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page486.

Kacci unchena yapetha kacci mulaphala bahu kacci damsa ca makasa appameva sirimsapa vane balamigakinne kacci himsa na vijjatiti. Pitu vacanam sutva mahasatto aha atthi no jivika deva sa ca yadisi kidisa kasira jivika homa unchacariyaya jivitam aniddhinam maharaja dametyassamva sarathi tyamha aniddhika danta asamiddhi dameti no api no kisani mamsani pitu matu adassana avaruddhanam maharaja aranne jivisokinanti. Tattha yadisi kidisati ya va sa va lamakati attho. Kasira jivika homati tata amhakam unchacariyaya jivitannama kidisam dukkha no jivika ahosi. Aniddhinanti maharaja aniddhi asamiddhinam daliddam purisam nama dameti sa ca aniddhi cheko sarathi assam viya dameti nibbisevanam karoti te mayam idha vasanta aniddhika danta nibbisevana kata asamiddhiyeva no dametiti. Dametha notipi patho damayittha noti attho. Jivisokinanti avigatasokanam aranne vasantanam kinnama amhakam sukhanti vadati. Evanca pana vatva puna puttanam pavuttim pacchanto aha yepi te sivisetthassa dayadappattamanasa jali kanhajina cubho brahmanassa vasanuga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page487.

Accayikassa luddassa yo ne gavova sumbhati te rajaputtiya putte yadi janatha samsatha pariyapunatha no khippam sappadatthamva manavanti. Tattha dayadappattamanasati maharaja ye te tava sivisetthassa dayadava appattamanasa asampunnamanoratha hutva brahmanassa vasanuga jata te dve kumara yo so brahmano gavo viyapi sumbhati te rajaputtiya putte yadi ditthavasena va sutavasena va janatha samsatha. Sappadatthamva manavanti visanimmadanatthaya sappadattham manavam tikicchanto viya khippam no pariyapunatha kathethati vadati. Raja aha ete kumara nikkita jali kanhajina cubho brahmanassa dhanam datva putta ma bhayi assasiti. Tattha nikkitati nikkayam datva gahita. Tam sutva mahasatto patiladdhassaso pitara saddhim patisantharam karonto aha kacci nu tata kusalam kacci tata anamayam kacci nu tata me matu cakkhu na parihayatiti. Tattha cakkhuti puttasokena rodantiya cakkhu na parihayatiti pucchi. Raja aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page488.

Kusalanceva me putta atho putta anamayam atho ca putta te matu cakkhu na parihayatiti. Mahasatto aha kacci arogam yoggante kacci vahati vahanam kacci phito khanapado kacci vutthi na chijjatiti. Tattha vutthiti devo. Raja aha atho arogam yoggamme atho vahati vahanam atho phito janapado atho vutthi na chijjatiti. Evam tesam sallapantananceva phussatipi kho devi idani te tayo sokam tanukam katva nisinna bhavissantiti sallakkhetva mahantena parivarena saddhim puttassa santikam agamasi. Tamattham pakasento sattha aha icceva mantayantanam mata nesam adissatha rajaputti giridvare pattika anupahana tanca disvana ayantim mataram puttagiddhinim vessantaro ca maddi ca paccuggantva avandisum maddi ca sirasa pade sassuya abhivadayi maddi ahanhi te ayye pade vandami husati. Tesam hi phussatim devim vanditva thitakale dve putta kumarakumarikahi parivuta agamimsu. Maddi ca tesam agamanamaggam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page489.

Olokentiyeva atthasi. Sa putte sotthina agacchante disva sakabhavena santharetum asakkonti tarunavaccha viya gavi paridevamana tato payasi. Tepi tam disva paridevanta tadabhimukhava dhavimsu. Tamattham pakasento sattha aha maddinca puttaka disva durato sotthimagata kandanta abhidhavimsu vaccha balava mataram maddi ca puttake disva durato sotthimagate varuniva pavedhenti thanadharabhisincathati. Tattha kandanta abhidhavimsuti kandanta abhidhavimsu. Varuniva pavedhentiti yakkhapavittha ikkhanika viya pavedhamana. Thanadharabhisincathati khiradhara dvihi thanehi abhisincatha. Sa kira mahantena saddena paridevitva kampamana visanni hutva dighato pathaviyam patati. Kumarapi vegenagantva mataram patva visannino hutva matu upariyeva patita. Tasmim khane tassa dvihi thanehi dve khiradhara nikkhamitva tesam mukheyeva pavisimsu. Sace kira ettako assaso nabhavissa dve kumara sukkhahadaya hutva anassimsu. Vessantaropi piyaputte disva sokam santharetum asakkonto visanni hutva tattheva patati. Matapitaropissa visannino hutva tattheva patimsu. Tatha mahasattassa sahajata satthisahassa amacca te disva visannino hutva tattheva patimsu. Tam karunnam passantesu tesu ekopi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page490.

Sakabhavena santharetum nasakkhi. Sakalam assamapadam yugantavatamadditam viya salavanam ahosi. Tasmim khane pabbata nadimsu mahapathavi kampi mahasamuddo samkhubhi sinerupabbataraja onami chakamavacaradevaloka ekakolahala ahesum. Atha sakko devaraja cha khattiya saparisa visannino jata tesu ekopi utthaya kassaci sarire udkam sincitum samattho nama natthi handadani nesam pokkharavassam vassapessamiti cintetva chakkhattiyasamagame pokkharavassam vassapesi. Tattha ye temitukama te tementi atemitukamanam upari ekavindumattampi na santhati padumapattato udakam viya vinivattitva gacchati. Iti pokkharapatte patitavassam viya tam pokkharavassam ahosi. Tada cha khattiya assasam patilabhimsu. Mahajano mahasattassa natisamagame pokkharavassam vassi mahapathavi kampiti acchiriyam pavedesi. Tamattham pakasento sattha aha samagatanam natinam mahaghoso ajayatha pabbata samanadimsu mahi akampita ahu vutthidharam pavattento devo pavassi tavade atha vessantaro raja natihi samagacchatha nattaro sunisa putto raja devi ca ekato yada samagata asum tadasi lomahamsanam panjalika tassa yacanti rodanta bherave vane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page491.

Vessantaranca maddinca sabbe rattha samagata tvam nosi issaro raja rajjam karetha no ubhoti. Tattha ghosoti karunnaghoso. Panjalikati sabbe nagara ceva negama ca janapada ca paggahitanjali hutva. Tassa yacantiti tassa padesu patitva roditva kanditva deva tvam no samiko issaro pita te idheva abhincitva nagaram netukamo hutva kulasantakam setacchattam paticchathati yacantiti. Chakkhattiyapabbam nitthitam. Tam sutva mahasatto pitara saddhim sallapanto imam gathamaha dhammena rajjam karentam rattha pabbajayittha mam tavanca janapada ceva negama ca samagatati. Tato raja attano dosam puttam khamapento aha dukkatanca hi no putta bhunahaccam katam maya yoham sivinam vacana pabbajesim adusakanti. Imam gatham vatva attano dukkhaharanattham puttam yacanto itaram gathamaha yena kenaci vannena pitu dukkham udabbahe matuya bhaginiyapi api panehi attanoti. Tattha udabbaheti hareyya. Api panehi attanoti tata puttena nama jivitam pariccajitvapi matapitunam sokadukkham haritabbam tasma mama dosam hadaye akatva mama vacanam karohi imam isilingam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page492.

Niharitva rajavesam ganha tatati imina kira tam adhippayenevamaha bodhisatto rajjam karetukamopi ettake pana vacane akathite garukannama na hoti tasma ranna saddhim kathesi. Raja mahasattam aradhesi. Mahasatto sadhuti sampaticchi. Athassa adhivasanam viditva sahajata satthisahassa amacca nahanakalo maharaja rajojallam pavahayati vadimsu. Athane mahasatto thokam adhivasethati vatva pannasalam pavisitva isibhandam omuncitva patisametva sankhavannam satakam nivasetva pannasalato nikkhamitva idam maya navamase addhamasanca samanadhammassa katatthanam paramikutam ganhanatena danam datva pathaviya kampitatthananti pannasalam tikkhattum padakkhinam katva pancangapatitthitena vanditva atthasi. Athassa kappakadayo kesamassukammadini karimsu. Tattheva nam sabbabharanabhusitam devarajamiva virajamanam rajje abhisincimsu. Tena vuttam tato vessantaro raja rajojallam pavahayi sabbam vattam cajetvana rajavesamadharayiti. Tattha pavahayiti haresi haretva ca pana rajavesam ganhiti attho. Athassa yaso maha ahosi. Tena olokitolokitatthanam kampi. Mukhamangalika mangalani ghosayimsu. Sabbaturiyani pagganhimsu. Mahasamuddakucchiyam meghatajjitanigghoso viya turiyanigghoso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page493.

Maha ahosi. Hatthiratanam alankaritva amacca upanayimsu. So khaggaratanam bandhitva hatthiratanam abhiruhi. Tavadeva nam sabbe sahajata satthisahassa amacca sabpalankarapatimandita parivarayimsu. Sabba kannayo maddimpi devim nahapetva alankaritva abhisincitva sise ca panassa abhisekodakam abhisinciyamana vessantaro abhipaletuti adini mangalani vadimsu. Tamattham pakasento sattha aha sisanahato sucivattho sabbalankarabhusito paccayam nagamaruyha khaggam bandhi parantapam tato satthisahassani yodhino carudassana sahajata parikarimsu nandayanta rathesabham tato maddim nahapesum sivikanna samagata vessantarotam paletu jali kanhajina cubho athopi tam maharaja sanjayo abhirakkhatuti. Tattha paccayam nagamaruyhati tam attano jatadivase upannam hatthinagam. Parantapanti amittatapanam. Pakarimsuti parivarayimsu. Nandayantati tosenta. Sivikannati siviranno pajapatiyo sannipatitva gandhodakena nahapesum. Jali kanhajina cubhoti ime te puttapi mataram rakkhantuti. Idanca paccayam laddha pubbe kilesamattano anandiyam paricarimsu rammaniye giribbaje

--------------------------------------------------------------------------------------------- page494.

Idanca paccayam laddha pubbe kilesamattano anandacitta sumana putte sangamma lakkhana idanca paccayam laddha pubbe kilesamattano anandacitta pitita saha puttehi lakkhanati. Tattha idanca paccayam laddhati bhikkhave vessantaro ca maddi ca idam paccayam idam patittham labhitva rajje patitthahitvati attho. Pubbeti ito pubbe attano vanavasam kilesam anussaritva anandiyam bherim acarimsu. Rammaniye giribbajeti rammaniye vankatagirikucchimhi vessantarassa ranno anati kancanalatavinaddham anandabherincarapetva anandachanam karimsu. Anandacitta sumanati lakkhanasampanna. Maddi putte sangamma papunitva citta sumana hutva ativiya nanditvati attho. Pititati pavattapitisomanassa hutva. Evam pitita hutva ca pana putte aha ekabhatta pure asim niccam thandilasayini iti metam vatam asi tumham kama hi puttaka tameva tam samiddhajja tumhe sangamma puttaka matujampi tam paletu pitujampi ca puttaka athopi tam maharaja sanjayo abhirakkhatu yamkincitthi katam punnam mayhanceva pitu ca te sabbena tena kusalena ajaro tvam amaro bhavati. Tattha tumham kama hi puttakati puttaka aham tumhe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page495.

Patthayamana pure tumhesu brahmanena nitesu ekabhattam bhunjitva bhumiyam sayim iti me tumhakam kama etam vatam asiti vadati. Samiddhajjati tameva vatam ajja samiddham. Matujampi tam paletu pitujampi ca puttakati puttaka matujatam somanassam pitujatam somanassampi paletu matapitunam santakam punnam tam paletuti attho. Tenevaha yamkincitthi katam punnanti. Phussatipi kho devi ito patthaya mama sunha imaneva vatthani nivasetu imani ca abharanani dharetuti suvannasamugge puretva pahini. Tamattham pakasento sattha aha kappasikanca koseyyam khomakodumbarani ca sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha tato khomanca kayuram angadam manimekhalam sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha tato khomanca kayuram giveyyam ratanamayam sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha unnatam mukhaphullanca nanaratte ca maniye sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha uggatthanam gingamakam mekhalam patipadukam sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha sutatanca suttavajjanca upanijjhaya seyyasi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page496.

Asobhatha rajaputti devakannava nandane sisanahata sucivattha sabbabharanabhusita asobhatha rajaputti tavatimsava acchara kadali vatacchupita jata cittalatavane dantavaranasampanna rajaputti asobhatha sakuni manusiniva jata cittappatta pati nigrodhapakkabimbotthi rajaputti asobhathati. Tattha khomanca kayuranti suvannamayam khajjuriphalasanthanam givapasadhanameva. Ratanamayanti aparampi ratanamayam giveyyam. Angadam manimekhalanti angadabharananca manimayamekhalanca. Unnatanti ekam pasadhanam. Mukhaphullanti nalatante tilakamalabharanam. Nanaratteti nanavanne. Maniyeti manimaye. Uggatthanam gingamakanti etanipi dve abharanani. Mekhalanti suvannarajatamayam mekhalam. Patipadukanti padapasadhanam. Suttanca suttavajjancati suttarulhanca asuttarulhanca pasadhanam. Paliyam pana suppanca suppavajjancatipi likhitam. Upanijjhaya seyyasiti etam suttarulhanca asuttarulham abharanam tam tam onatthanam oloketva alankaritva thita seyyasi uttamarupadhara maddi devi devakannava nandavane asobhatha. Vatacchupitati cittalatavane jata vatasamphutthasuvannakadali viya tam divasam sa vijimhamana asobhatha. Dantavaranasampannati bimbaphalasadisehi rattadantavaranehi samannagata. Sakuni manusiniva jata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page497.

Cittapatta patiti yatha manussasarirena jata manusini nama sakunipi cittappatta akase pattamana pakkhe pasaretva gacchanti sobhati evam sa rattaotthataya nigrodhabimbapakkasadisaottha asobhatha tassa ca nagamanesum nativuddhamva kunjaram sattikkhamam sarakkhamam isadantam urulhavam sa maddi nagamaruhi nativuddhamva kunjaram sattikkhamam sarakkhamam isadantam urulhavanti. Tattha tassa cati bhikkhave tassa ca maddiya sabbalankara patimanditam katva nativuddham tarunam majjhimavayam sattisarapaharakkhamam ekam tarunahatthim upanesum. Nagamaruhiti hatthipitthim abhiruhi. Iti te ubhopi mahantena yasena khandhavaram agamamsu. Sanjayarajapi dvadasahi akkhobhinihi saddhim masamattam pabbatakilanca vanakilanca kili. Mahasattassa tejena tava mahante aranne koci balamigo va pakkhi va na kinci sattam vihetheti. Tamattham pakasento sattha aha sabbamhi tam arannamhi yavantettha miga ahu vessantarassa tejena nannamannam vihethayum. Sabbamhi tam arannamhi yavantettha dija ahu vessantarassa tejena nannamannam vihethayum sabbamhi tam arannamhi yavantettha miga ahu ekajjham sannipatimsu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page498.

Vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane sabbamhi tam arannamhi yavantettha dija ahu ekajjham sannipatimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane sabbamhi tam annamhi yavantettha migaahu nassa manjuni kujimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane sabbamhi tam arannamhi yavantettha dija ahu nassa manjuni kujimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhaneti. Tattha yavantetthati yavanto ettha. Ekajjham sananipatimsuti ekasmim thane sannipatimsu. Sannipatitva ca pana ito patthaya idani amhakam annamannam lajja va samvaro va na bhavissatiti domanassappatta ahesum. Nassa manjuni kujimsuti mahasattassa viyogadukkhita madhuraravam na ravimsu. Sanjayanarindo dvadasahi akkhobhinihi saddhim masamattam pabbatakilanca vanakilanca kilitva senaguttam pakkosapetva tata ciram no aranne vutthamha kinate mama puttassa gamanamaggo alankatoti pucchitva ama deva kalo vo gamanayati vutte vessantarassa arocetva bherincarapetva senam adaya nikkhami. Vankatagirikucchito yava jetuttaranagara satthiyojanam alankatamaggam mahasatto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page499.

Mahantena parivarena patipajji. Tamattham pakasento sattha aha patiyatto rajamaggo vicitto pupphasanthato vasi vessantaro raja yattha yava jetuttara tato satthisahassani yodhino carudassana samanta parikarimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane orodha ca kumara ca vesiyana ca brahmana samanta parikarimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane hattharoha anikattha rathika pattikaraka samanta parikarimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane karotiya cammadhara lillihattha suvammika purato patipajjimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane samagata janapada negama ca samagata samanta parikarimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhaneti. Tattha patiyattoti visakhapunnamipujakale viya alankato. Vicittoti kadalipunnaghatadhajapatakadihi vicitto. Pupphasanthatoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page500.

Lajapancamakehi pupphehi santhato. Yatthati yasmim vankatapabbate vessantaro vasi tato patthaya yava jetuttaranagara nirantaram alankatapatiyatto ahosi. Karotiyati sisakarotikoti laddhanama sise patimukkakarotika yodha. Cammadharati kanthavaranacammadhara. Suvammikati vicitrahi jalikahi sutthuvammika. Purato patipajjimsuti evarupa mattahatthisupi agacchantesu anivattino surayodha ranno vessantarassa purato patipajjimsu. Raja satthiyojanamaggam dvihi masehi atikamma jetuttaranagaram patto alankatapatiyattanagaram pavisitva pasadam abhiruhi. Tamattham pakasento sattha aha te pavimsu puram rammam bahupakaratoranam upetam annapanehi naccagitehi cubhayam citta janapada asum negama ca samagata anuppatte kumaramhi sivinam ratvaddhane celukkhepo pavattettha agate dhanadayake nandippavesi nagare bandhamokkho aghosathati. Tattha bahupakaratonanti bahukehi uccehi pakarehi ca attalakehi toranehi ca samannagatam. Naccagitehi cubhayanti naccehi ca gitehi ca ubhayehi samangatam. Cittati tuttha somanassappatta. Agate dhanadayaketi mahajanassa dhanadayake mahasatte agate. Nandippavesiti vessantarassa maharajassa anati nagare

--------------------------------------------------------------------------------------------- page501.

Nandibherincari. Bandhamokkho aghosathati sabbasattanam bandhana mokkho ugghosito antamaso vilaram upadaya vessantaramaharaja sabbasatte bandhana visajjapesi. So nagaram pavitthadivaseyeva paccusakale cintesi sve vibhataya rattiya samagatabhavam sutva yacaka agamissanti tesaham kim dassamiti. Tasmim khane sakkassa bhavanam unhakaram dassesi. So avajjento tam karanam natva tavadeva rajanivesanassa purimavatthunca pacchimavatthunca katippamanam purento ghanamegho viya sattaratanavassam vassapesi. Sakalanagare januppamanam vassapesi. Punadivase mahasatto tesam tesam kulanam purimapacchimavatthusu vuttadhanam tesanneva hotuti dapetva avasesam aharapetva attano gehavatthusmim dhanena saddhim kotthagaresu okirapetva danamukhe patthapesi. Tamattham pakasento sattha aha jatarupamayam vassam devo pavassi tavade vessantare pavitthamhi sivinam ratthavaddhane tato vessantaro raja danam datvana khattiyo kayassa bheda sapanno saggam so uppajjathati. Tattha saggam so upapajjathati tato cuto dutiyacittena tusitapure upapajji. Sattha imam gathasahassapatimanditam mahavessantaradhammadesanam aharitva evam bhikkhave pubbepi mama natisamagame mahamegho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page502.

Pokkharavassam vassiyevati vatva jatakam samodhanesi. Tada jujako devadatto ahosi amittatapana cincamanavika cetaputto channo accutatapaso sariputto sakko anuruddho sanjayanarindo suddhodanamaharaja phussati devi mahamaya maddi devi rahulamata jalikumaro rahulo kanhajina upalavanna sesaparisa buddhaparisa vessantaro raja pana ahameva sammasambuddhoti. Nagarakandam nitthitam. Vessantarajatakavannana samatta.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 44 page 480-502. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=44&A=9997&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=44&A=9997&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=1045              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=6511              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=7624              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=7624              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]