บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๓

หน้าที่ ๔๐.

ยํ โข โวติ ยํ โข ตุมฺหากํ. จกฺขุนา โข อาวุโส โลกสฺมึ โลกสญฺี โหติ โลกมานีติ จกฺขุํ หิ โลเก อปฺปหีนทิฏฺิปุถุชฺชโน สตฺตโลกวเสน โลโกติ สญฺชานาติ เจว มญฺติ จ, ตถา จกฺกวาฬโลกวเสน. น หิ อญฺตฺร จกฺขฺวาทีหิ ทฺวาทสอายตเนหิ ตสฺส สา สญฺา วา มาโน วา อุปฺปชฺชติ. เตน วุตฺตํ "จกฺขุนา โข อาวุโส โลกสฺมึ โลกสญฺี โหติ โลกมานี"ติ. อิมสฺส จ โลกสฺส คมเนน อนฺโต นาม าตุํ วา ทฏฺุํ วา ปตฺตุํ วา น สกฺกา. ลุชฺชนฏฺเน ปน ตสฺเสว จกฺขฺวาทิเภทสฺส โลกสฺส นิพฺพานสงฺขาตํ อนฺตํ อปฺปตฺวา วฏฺฏทุกฺขสฺส อนฺตกิริยา นาม นตฺถีติ เวทิตพฺพา. เอวํ ปญฺหํ วิสฺสชฺเชตฺวา อิทานิ "สาวเกน ปโญฺห กถิโตติ มา นิกฺกงฺขา อหุวตฺถ, อยํ ภควา สพฺพญฺุตาณตุลํ คเหตฺวา นิสินฺโน, อิจฺฉมานา ตเมว อุปสงฺกมิตฺวา นิกฺกงฺขา โหถา"ติ อุยฺโยเชนฺโต อากงฺขมานา ปนาติอาทิมาห. อิเมหิ อากาเรหีติ อิเมหิ การเณหิ จกฺกวาฬโลกสฺส อนฺตาภาวการเณหิ เจว สงฺขารโลกสฺส อนฺตาปตฺติการเณหิ จ. อิเมหิ ปเทหีติ อิเมหิ อกฺขรสมฺปิณฺฑเนหิ. พฺยญฺชเนหีติ ปาฏิเยกฺกอกฺขเรหิ. ปณฺฑิโตติ ปณฺฑิจฺเจน สมนฺนาคโต. จตูหิ การเณหิ ปณฺฑิโต ธาตุกุสโล อายตนกุสโล ปจฺจยาการกุสโล การณาการณกุสโลติ. มหาปญฺโติ มหนฺเต อตฺเถ มหนฺเต ธมฺเม มหนฺตา นิรุตฺติโย มหนฺตานิ ปฏิภานานิ ปริคฺคณฺหณสมตฺถตาย มหาปญฺาย สมนฺนาคโต. ยถา ตํ อานนฺเทนาติ ยถา อานนฺเทน พฺยากตํ, ตํ สนฺธาย วุตฺตํ. ยถา อานนฺเทน ตํ พฺยากตํ, อหมฺปิ ตํ เอวเมว พฺยากเรยฺยนฺติ อตฺโถ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๔๐. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=848&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=848&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=169 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=2411 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=2339 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=2339 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_18