บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๕

หน้าที่ ๒๑๓.

อตฺตานํ ผุสิตุํ น เทติ. สเจ นํ สา ผุสติ, กนฺทติ โรทติ. อถ นํ อยฺยโก ปฏิชคฺคิ. ^๑- ตํ อปรภาเค วุฑฺฒิปฺปตฺตํ อยฺยโก อาห "ตาต กสฺมา ตฺวํ มาตุ หตฺเถน อตฺตานํ ผุสิตุํ น เทสิ. สเจปิ สา ตํ ผุสติ, มหาสทฺเทน โรทสิ กนฺทสี"ติ อยฺยเกน ปุฏฺโฐ "อยฺยก ^๒- เอสา มยฺหํ น มาตา, ปจฺจามิตฺตา เอสา"ติ ตํ ปวุตฺตึ สพฺพํ อาโรเจสิ. โส ตํ อาลิงฺคิตฺวา โรทิตฺวา "เอหิ ตาต, กึ อมฺหากํ อีทิเส ฐาเน นิวาสกิจฺจนฺ"ติ ตํ อาทาย นิกฺขมิตฺวา เอกํ วิหารํ คนฺตฺวา ปพฺพชิตฺวา อุโภปิ ตตฺถ วสนฺตา อรหตฺตํ ปาปุณึสุ. มหาสาวชฺโชติ โลกวชฺชวเสนปิ วิปากวชฺชวเสนปีติ ทฺวีหิ การเณหิ มหาสาวชฺโช. กถํ? โทเสนปิ ^๓- หิ ทุฏฺโฐ หุตฺวา มาตริปิ อปรชฺฌติ, ปิตริปิ ภาติกภคินิอาทีสุปิ ปพฺพชิเตสุปิ. โส คตคตฏฺฐาเนสุ "อยํ ปุคฺคโล มาตาปิตูสุปิ อปรชฺฌติ, ภาติกภคินิอาทีสุปิ, ปพฺพชิเตสุปี"ติ มหตึ ครหํ ลภติ. เอวํ ตาว โลกวชฺชวเสน มหาสาวชฺโช. โทสวเสน ปน กเตน อนนฺตริยกมฺเมน ^๔- กปฺปํ นิรเย ปจฺจติ. เอวํ วิปากวชฺชวเสน มหาสาวชฺโชติ. ขิปฺปวิราคีติ ขิปฺปํ วิรชฺฌติ. โทเสน หิ ทุฏฺโฐ มาตาปิตูสุปิ เจติเยปิ โพธิมฺหิปิ ปพฺพชิเตสุปิ อปรชฺฌิตฺวา "มยฺหํ ขมถา"ต อจฺจยํ เทเสติ. ตสฺส สห ขมาปเนน ^๕- ตํ กมฺมํ ปากติกเมว โหติ. โมโหปิ ทฺวีเหว การเณหิ มหาสาวชฺโช. กถํ? ^๖- โมเหน หิ มูโฬฺห หุตฺวา มาตาปิตูสุปิ เจติเยปิ โพธิมฺหิปิ ปพฺพชิเตสุปิ อปรชฺฌิตฺวา คตคตฏฺฐาเน ครหํ ลภติ. เอวํ ตาว โลกวชฺชวเสน มหาสาวชฺโช. โมหวเสน ปน กเตน อนนฺตริยกมฺเมน กปฺปํ นิรเย ปจฺจตีติ. ^๗- เอวํ วิปากวชฺชวเสนปิ มหาสาวชฺโช. ทนฺธวิราคีติ สณิกํ วิรชฺชติ. โมเหน มูเฬฺหน หิ กตกมฺมํ สณิกํ มุจฺจติ. ยถา หิ อจฺฉจมฺมํ สตกฺขตฺตุํปิ โธวิยมานํ น ปณฺฑรํ โหติ, เอวเมว โมเหน มูเฬฺหน กตกมฺมํ สีฆํ น มุจฺจติ, สณิกเมว มุจฺจตีติ. เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวาติ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ. อยฺยโกว ปฏิชคฺคติ ^๒ ฉ.ม.,อิ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ @^๓ ฉ.ม.,อิ. โทเสน ^๔ ฉ.ม.,อิ. อานนฺตริยกมฺเมน.เอวมุปริปิ @^๕ ม.ขมเนน ^๖ ฉ.ม.,อิ. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ ^๗ ฉ.ม.ปจฺจติ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๒๑๓. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=4922&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=4922&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=508 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=5268 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=5379 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=5379 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20