ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๓ ภาษาบาลีอักษรไทย ธ.อ.๖ อตฺต-โกธวคฺค

หน้าที่ ๑๒๖.

สทิสํ ทุกฺขํ นาม อตฺถิ, นิพฺพานสุขสทิสํ สุขํปิ นตฺถิเยวาติ วตฺวา อิมํ คาถมาห "นตฺถิ ราคสโม อคฺคิ, นตฺถิ โทสสโม กลิ, นตฺถิ ขนฺธสมา ทุกฺขา, นตฺถิ สนฺติปรํ สุขนฺติ. ตตฺถ "นตฺถิ ราคสโมติ: ธูมํ วา ชาลํ วา องฺคารํ วา อทสฺเสตฺวา อนฺโตเยว ฌาเปตฺวา ภสฺมมุฏฺฐึ กาตุํ สมตฺโถ ราเคน สโม อญฺโญ อคฺคิ นาม นตฺถิ. กลีติ. โทเสน สโม อปราโธปิ นตฺถิ. ขนฺธสมาติ: ขนฺเธหิ สมา. ยถา ปริหริยมานา ขนฺธา ทุกฺขา, เอวํ อญฺโญ ทุกฺโข ๑- นาม นตฺถิ. สนฺติปรํ สุขนฺติ: นิพฺพานโต อุตฺตรึ อญฺญํ สุขํปิ นตฺถิ. อญฺญํ หิ สุขํ สุขเมว, นิพฺพานํ ปน ปรมสุขนฺติ อตฺโถ. เทสนาวสาเน กุมาริกา จ กุมารโก จ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหึสุ. ตสฺมึ ขเณ ภควา เตสํ อญฺญมญฺญํ ทสฺสนาการํ อกาสีติ. อญฺญตรกุลทาริกาวตฺถุ. --------------- @เชิงอรรถ: ๑. สี. ม. ยุ. อญฺญํ ทุกฺขํ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๗.

๕. อญฺญตรอุปาสกวตฺถุ. (๑๖๑) "ชิฆจฺฉาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา อาฬวิยํ วิหรนฺโต เอกํ อุปาสกํ อารพฺภ กเถสิ. เอกสฺมึ หิ ทิวเส สตฺถา เชตวเน คนฺธกุฏิยํ นิสินฺโนว ปจฺจูสกาเล โลกํ โวโลเกนฺโต อาฬวิยํ เอกํ ทุคฺคตมนุสฺสํ ทิสฺวา ตสฺส อุปนิสฺสยสมฺปตฺตึ ญตฺวา ปญฺจสตภิกฺขุปริวาโร อาฬวึ อคมาสิ. อาฬวีวาสิโน สตฺถารํ นิมนฺเตสุํ. โสปิ ทุคฺคตมนุสฺโส "สตฺถา อาคโตติ สุตฺวา "สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ โสสฺสามีติ มนํ อกาสิ. ตํทิวสเมว จสฺส เอโก โคโณ ปลายิ. โส "กึ นุ โข โคณํ ปริเยสิสฺสามิ อุทาหุ ธมฺมํ สุณามีติ จินฺเตตฺวา "โคณํ ปริเยสิตฺวา โคคณํ ปเวเสตฺวา ปจฺฉา ธมฺมํ โสสฺสามีติ ปาโตว เคหา นิกฺขมิ. อาฬวีวาสิโนปิ พุทฺธปฺปมุขํ ภิกฺขุสงฺฆํ นิสีทาเปตฺวา ปริวิสิตฺวา อนุโมทนตฺถาย ปตฺตํ คณฺหึสุ. สตฺถา "ยํ นิสฺสาย อหํ ตึสโยชนมคฺคํ อาคโต, โส โคณํ ปริเยสิตุํ อรญฺญํ ปวิฏฺโฐ; ตสฺมึ อาคเตเยว ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ ตุณฺหี อโหสิ. โสปิ มนุสฺโส ทิวา โคณํ ทิสฺวา โคคเณ ปกฺขิปิตฺวา "สเจปิ อญฺญํ นตฺถิ, สตฺถุ วนฺทนมตฺตํปิ กริสฺสามีติ ชิฆจฺฉาย ปีฬิโตปิ เคหํ คมนาย มนํ อกตฺวา เวเคน สตฺถุ สนฺติกํ อาคนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ. สตฺถา ตสฺส ฐิตกาเล ทานเวยฺยาวฏิกํ อาห "อตฺถิ กิญฺจิ ภิกฺขุสงฺฆสฺส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๘.

อติริตฺตนฺติ. "ภนฺเต สพฺพํ อตฺถีติ. "เตนหิ อิมํ ปริวิสาติ. โส สตฺถารา วุตฺตฏฺฐาเนเยว นํ นิสีทาเปตฺวา ยาคุขาทนียโภชนีเยหิ สกฺกจฺจํ ปริวิสิ. โส ภุตฺตภตฺโต มุขํ วิกฺขาเลสิ. ฐเปตฺวา กิร อิมํ ฐานํ ตีสุ ปิฏเกสุ อญฺญตฺถ ตถาคตสฺส ภตฺตวิจารณํ นาม นตฺถิ: ตสฺส ปสฺสทฺธทรถสฺส จิตฺตํ เอกคฺคํ อโหสิ. อถสฺส สตฺถา อนุปุพฺพีกถํ กเถตฺวา สจฺจานิ ปกาเสสิ. โส เทสนาวสาเน โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ. สตฺถาปิ อนุโมทนํ กตฺวา อุฏฺฐายาสนา ปกฺกามิ. มหาชโน สตฺถารํ อนุคนฺตฺวา นิวตฺติ. ภิกฺขู สตฺถารา สทฺธึ คจฺฉนฺตาเยว อุชฺฌายึสุ "ปสฺสถาวุโส สตฺถุ กมฺมํ, อญฺเญสุ ทิวเสสุ เอวรูปํ นตฺถิ, อชฺช ปเนกํ มนุสฺสํ นิสฺสาย ยาคุอาทีนิ วิจาเรตฺวา ทาเปสีติ. สตฺถา นิวตฺติตฺวา ฐิตโกว "กึ ภิกฺขเว กเถถาติ ปุจฺฉิตฺวา ตมตฺถํ สุตฺวา "อาม ภิกฺขเว, `อหํ ตึสโยชนกนฺตารํ อาคจฺฉนฺโต ตสฺส อุปาสกสฺส อุปนิสฺสยํ ทิสฺวา อาคโต, โส อติวิย ชิฆจฺฉิโต, ปาโตว อุฏฺฐาย ๑- โคณํ ปริเยสนฺโต อรญฺเญ วิจริ, ชิฆจฺฉาทุกฺเขน ธมฺเม เทสิยมาเนปิ ปฏิวิชฺฌิตุํ น สกฺขิสฺสตีติ จินฺเตตฺวา เอวํ อกาสึ; ภิกฺขเว ชิฆจฺฉาโรคสทิโส หิ โรโค นาม นตฺถีติ วตฺวา อิมํ คาถมาห "ชิฆจฺฉา ปรมา โรคา, สงฺขารา ปรมา ทุกฺขา, เอตํ ญตฺวา ยถาภูตํ นิพฺพานํ ปรมํ สุขนฺติ. @เชิงอรรถ: ๑. สี. ม. ยุ. ปฏฺฐาย.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๙.

ตตฺถ "ชิฆจฺฉา ปรมา โรคาติ: ยสฺมา อญฺโญ โรโค สกึ ติกิจฺฉิโต วินสฺสติ วา ตทงฺควเสน วา ปหียติ, ชิฆจฺฉา ปน นิจฺจกาลํ ติกิจฺฉิตพฺพาเยวาติ เสสโรคานํ อยํ ปรมา นาม. สงฺขาราติ: ปญฺจกฺขนฺธา. เอตํ ญตฺวาติ: "ชิฆจฺฉาย สโม โรโค นตฺถิ, ขนฺธปริหรณสมํ ทุกฺขํ นาม นตฺถีติ เอตมตฺถํ ยถาภูตํ ญตฺวา ปณฺฑิโต นิพฺพานํ สจฺฉิกโรติ. นิพฺพานํ ปรมํ สุขนฺติ: ตํ หิ สพฺพสุขานํ ปรมํ อุตฺตมํ สุขนฺติ อตฺโถ. เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณึสูติ. อญฺญตรอุปาสกวตฺถุ. ------------- ๖. ปเสนทิโกสลวตฺถุ. (๑๖๒) "อาโรคฺยปรมา ลาภาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ราชานํ ปเสนทิโกสลํ อารพฺภ กเถสิ. เอกสฺมึ หิ สมเย ราชา ตณฺฑุลโทณสฺส โอทนํ ตทุปิเยน ๑- สูปพฺยญฺชเนน ภุญฺชติ. โส เอกทิวสํ ภุตฺตปาตราโส ภตฺตสมฺมทํ อวิโนเทตฺวา ว สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา กิลนฺตรูโป อิโต จิโต จ สมฺปริวตฺตนฺโต นิทฺทาย อภิภุยฺยมาโนปิ อุชุกํ นิปชฺชิตุํ อสกฺโกนฺโต เอกมนฺตํ นิสีทิ. อถ นํ สตฺถา อาห "กึ มหาราช @เชิงอรรถ: ๑. สี. ตทนุจฺฉวิเกน.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๐.

อวิสฺสมิตฺวา ว อาคโตสีติ. "อาม ภนฺเต, ภุตฺตกาลโต ปฏฺฐาย เม มหาทุกฺขํ โหตีติ. อถ นํ สตฺถา "มหาราช อติพหุโภชนํ เอวํ ทุกฺขํ โหตีติ วตฺวา "มิทฺธี ยทา โหติ มหคฺฆโส จ นิทฺทายิตา สมฺปริวตฺตสายี, มหาวราโหว นิวาปปุฏฺโฐ ปุนปฺปุนํ คพฺภมุเปติ มนฺโทติ อิมาย คาถาย โอวทิตฺวา "มหาราช โภชนํ นาม มตฺตาย ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ, มตฺตโภชิโน หิ สุขํ โหตีติ อุตฺตรึ โอวทนฺโต อิมํ คาถมาห "มนุชสฺส สทา สตีมโต มตฺตํ ชานโต ลทฺธโภชเน ตนุกสฺส ภวนฺติ เวทนา สณิกํ ชีรติ อายุ ปาลยนฺติ. ราชา คาถํ อุคฺคณฺหิตุํ นาสกฺขิ, สมีเป ฐิตํ ปน ภาคิเนยฺยํ สุทสฺสนํ นาม "อิมํ คาถํ อุคฺคณฺห ตาตาติ อาห. โส ตํ คาถํ อุคฺคณฺหิตฺวา "กึ กโรมิ ภนฺเตติ สตฺถารํ ปุจฺฉิ. อถ นํ สตฺถา อาห "รญฺโญ ภุญฺชนฺตสฺส โอสานปิณฺฑกาเล อิมํ คาถํ วเทยฺยาสิ, ราชา อตฺถํ สลฺลกฺเขตฺวา ตํ ปิณฺฑํ ฉฑฺเฑสฺสติ, ตสฺมึ ปิณฺเฑ สิตฺถคณนาย รญฺโญ ภตฺตปจนกาเล ตตฺตเก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๑.

ตณฺฑุเล หราเปยฺยาสีติ. ๑- โส "สาธุ ภนฺเตติ สายํปิ ปาโตปิ รญฺโญ ภุญฺชนฺตสฺส โอสานปิณฺฑกาเล ตํ คาถํ อุทาหริตฺวา เตน ฉฑฺฑิตปิณฺเฑ สิตฺถคณนาย ตณฺฑุเล หาเรสิ. ราชาปิสฺส คาถํ สุตฺวา สหสฺสํ สหสฺสํ ทาเปสิ. โส อปเรน สมเยน นาฬิโกทนปรมตาย สณฺฐหิตฺวา สุขปฺปตฺโต ตนุสรีโร อโหสิ. อเถกทิวสํ สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา อาห "ภนฺเต อิทานิ เม สุขํ ชาตํ, มิคํปิ อสฺสํปิ อนุพนฺธิตฺวา คณฺหนสมตฺโถ ชาโตมฺหิ, ปุพฺเพ เม ภาคิเนยฺเยน สทฺธึ ยุทฺธเมว โหติ; อิทานิ เม วชิรกุมารึ นาม ธีตรํ ภาคิเนยฺยสฺส ทตฺวา โส คาโม ตสฺสาเยว นหานมูลกํ กตฺวา ทินฺโน, เตน สทฺธึ วิคฺคโห วูปสนฺโต, อิมินาปิ เม การเณน สุขเมว ชาตํ, กุสราชสนฺตกํ มณิรตนํปิ โน เคเห ปุริมทิวเส นฏฺฐํ: ตํปิ อิทานิ หตฺถปถํ อาคตํ, อิมินาปิ เม การเณน สุขเมว ชาตํ, ตุมฺหากํ สาวเกหิ สทฺธึ วิสฺสาสํ อิจฺฉนฺเตน ญาติธีตาปิ โว เคเห กตา, อิมินาปิ เม การเณน สุขเมว ชาตนฺติ. สตฺถา "อาโรคฺยา นาม มหาราช ปรมา ลาภา, ยถาลทฺเธน สนฺตุฏฺฐิภาวสทิสํปิ ธนํ, วิสฺสาสสทิโส จ ญาติ นาม, นิพฺพานสทิสํ ปรมํ สุขํ นาม นตฺถีติ วตฺวา อิมํ คาถมาห "อาโรคฺยปรมา ลาภา สนฺตุฏฺฐิปรมํ ธนํ วิสฺสาสปรมา ญาตี นิพฺพานํ ปรมํ ๒- สุขนฺติ. @เชิงอรรถ: ๑. สี. ม. ยุ. หเรยฺยาสิ. ๒. สี. ม. นิพฺพานปรมํ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๒.

ตตฺถ อาโรคฺยปรมาติ: อาโรคภาวปรมา, โรคิโน หิ วิชฺชมานาปิ ลาภา อลาภาเยว, ตสฺมา อโรคสฺส สพฺพลาภา อาคตา ว โหนฺติ; เตน วุตฺตํ "อาโรคฺยปรมา ลาภาติ. สนฺตุฏฺฐิปรมํ ธนนฺติ: คิหิโน วา ปพฺพชิตสฺส วา ยํ อตฺตนา ลทฺธํ อตฺตโน สนฺตกํ เตเนว ตุสฺสนภาโว สนฺตุฏฺฐิ นาม, โส เสสธเนหิ ปรมํ ธนํ. วิสฺสาสปรมา ญาตีติ: มาตา วา โหตุ ปิตา วา, เยน สทฺธึ วิสฺสาโส นตฺถิ, โส อญฺญาตโก ว; เยน ปน สทฺธึ วิสฺสาโส อตฺถิ, โส อสมฺพทฺโธปิ ปรโม อุตฺตโม ญาติ; เตน วุตฺตํ "วิสฺสาสปรมา ญาตีติ. นิพฺพานสทิสํ ปน สุขํ นาม นตฺถิ, เตนาห "นิพฺพานํ ปรมํ สุขนฺติ. เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณึสูติ. ปเสนทิโกสลวตฺถุ. ------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๓.

๗. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ. (๑๖๓) "ปวิเวกรสนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เวสาลิยํ วิหรนฺโต อญฺญตรํ ภิกฺขุํ ๑- อารพฺภ กเถสิ. สตฺถารา หิ "ภิกฺขเว อหํ อิโต จตูหิ มาเสหิ ปรินิพฺพายิสฺสามีติ วุตฺเต, สตฺถุ สนฺติเก สตฺต ภิกฺขุสตานิ สนฺตาสํ อาปชฺชึสุ. ขีณาสวานํ ธมฺมสํเวโค อุปฺปชฺชิ. ปุถุชฺชนา อสฺสูนิ สนฺธาเรตุํ นาสกฺขึสุ. ภิกฺขู วคฺควคฺคา หุตฺวา "กึ นุ โข กริสฺสามาติ มนฺเตตฺวา วิจรนฺติ. อเถโก ติสฺสตฺเถโร นาม ภิกฺขุ "สตฺถา กิร จาตุมฺมาสจฺจเยน ปรินิพฺพายิสฺสติ, อหญฺจมฺหิ อวีตราโค, สตฺถริ ธรมาเนเยว มยา อรหตฺตํ คณฺหิตุํ วฏฺฏตีติ จตูสุ อิริยาปเถสุ เอกโก ว วิหาสิ. ภิกฺขูนํ สนฺติเก คมนํ วา เยนเกนจิ สทฺธึ กถาสลฺลาโป วา นตฺถิ. อถ นํ ภิกฺขู อาหํสุ "อาวุโส ติสฺส กสฺมา เอวํ กโรสีติ. โส เตสํ กถํ น สุณาติ. เต ตํ ปวตฺตึ สตฺถุ อาโรเจตฺวา "ภนฺเต ตุมฺเหสุ ติสฺสตฺเถรสฺส สิเนโห นตฺถีติ อาหํสุ. สตฺถา ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา "กสฺมา ติสฺส เอวํ อกาสีติ ปุจฺฉิตฺวา, เตน อตฺตโน อธิปฺปาเย อาโรจิเต, `สาธุ ติสฺสาติ สาธุการํ ทตฺวา "ภิกฺขเว มยิ สิเนหา ๒- ติสฺสสทิสา ว โหนฺตุ; คนฺธมาลาทีหิ ปูชํ กโรนฺตาปิ เนว มํ ปูเชนฺติ, ธมฺมานุธมฺมํ ปฏิปชฺชมานาเยว ปน มํ ปูเชนฺตีติ วตฺวา อิมํ คาถมาห @เชิงอรรถ: ๑. ติสฺสตฺเถรนฺติ ยุตฺตตรํ. ๒. สสิเนหาติ ยุตฺตตรํ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๔.

"ปวิเวกรสํ ปิตฺวา รสํ อุปสมสฺส จ นิทฺทโร โหติ นิปฺปาโป ธมฺมปีติรสํ ปิวนฺติ. ตตฺถ "ปวิเวกรสนฺติ: ปวิเวกโต อุปฺปนฺนํ รสํ, เอกีภาวสุขนฺติ อตฺโถ. ปิตฺวาติ: ทุกฺขปริญฺญาทีนิ กโรนฺโต อารมฺมณโต สจฺฉิกิริยาวเสน ปิวิตฺวา. รสํ อุปสมสฺส จาติ: กิเลสูปสมสฺส นิพฺพานสฺส จ รสํ ปิวิตฺวา. นิทฺทโร โหตีติ: เตน อุภยรสปาเนน ขีณาสโว ภิกฺขุ อพฺภนฺตเร ราคทรถาทีนํ อภาเวน นิทฺทโร เจว นิปฺปาโป จ โหติ. รสํ ปิวนฺติ: นววิธโลกุตฺตรธมฺมวเสน อุปฺปนฺนํ ปีติรสํ ปิวนฺโตปิ นิทฺทโร เจว นิปฺปาโป จ โหตีติ อตฺโถ. เทสนาวสาเน ติสฺสตฺเถโร อรหตฺตํ ปาปุณิ. มหาชนสฺสาปิ สาตฺถิกา เทสนา อโหสีติ. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ. --------- ๘. สกฺกวตฺถุ. (๑๖๔) "สาหุ ทสฺสนนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เวฬุวคามเก วิหรนฺโต สกฺกํ อารพฺภ กเถสิ. ตถาคตสฺส หิ อายุสงฺขาเร วิสฺสฏฺเฐ โลหิตปฺปกฺขนฺทิกาพาธสฺส อุปฺปนฺนภาวํ ญตฺวา สกฺโก เทวราชา "มยา สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา คิลานุปฏฺฐานํ กาตุํ วฏฺฏตีติ จินฺเตตฺวา ติคาวุตปฺปมาณํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๕.

อตฺตภาวํ วิชหิตฺวา สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา หตฺเถหิ ปาเท ปริมชฺชิ. อถ นํ สตฺถา อาห "โก เอโสติ. "อหํ ภนฺเต สกฺโกติ. "กสฺมา อาคโตสีติ. "ตุมฺเห คิลาเน อุปฏฺฐหิตุํ ภนฺเตติ. "สกฺก เทวานํ มนุสฺสคนฺโธ โยชนสตโต ปฏฺฐาย คเล พทฺธกุณปํ วิย โหติ, คจฺฉ ตฺวํ, อตฺถิ เม คิลานุปฏฺฐาโก ภิกฺขูติ. "ภนฺเต อหํปิ จตุราสีติโยชนสหสฺสมตฺถเก ฐิโต ตุมฺหากํ สีลคนฺธํ ฆายิตฺวา อาคโต, อหเมว อุปฏฺฐหิสฺสามีติ สตฺถุ สรีรวลญฺชนภาชนํ อญฺญสฺส หตฺเถนาปิ ผุสิตุํ อทตฺวา สีเสเยว ฐเปตฺวา นีหรนฺโต มุขสงฺโกจนมตฺตํปิ น อกาสิ, คนฺธภาชนํ ปริหรนฺโต วิย อโหสิ, เอวํ สตฺถารํ ปฏิชคฺคิตฺวา สตฺถุ ผาสุกกาเลเยว อคมาสิ. ภิกฺขู กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ "อโห สตฺถริ สกฺกสฺส สิเนโห, เอวรูปํ นาม ทิพฺพสมฺปตฺตึ ปหาย มุขสงฺโกจนมตฺตํปิ อกตฺวา คนฺธภาชนํ นีหรนฺโต วิย สตฺถุ สรีรวลญฺชนภาชนํ สีเสน นีหรนฺโต อุปฏฺฐานมกาสีติ. สตฺถา เตสํ กถํ สุตฺวา "กึ วเทถ ภิกฺขเวติ ปุจฺฉิตฺวา, "อิทํ นาม ภนฺเตติ วุตฺเต, "อนจฺฉริยํ ภิกฺขเว เอตํ, ยํ สกฺโก เทวราชา มยิ สิเนหํ กโรติ; อยํ หิ สกฺโก เทวราชา มํ นิสฺสาย ชรสกฺกภาวํ วิชหิตฺวา ธมฺมเทสนํ สุตฺวา โสตาปนฺโน หุตฺวา ตรุณสกฺกภาวํ ปตฺโต; อหํ หิสฺส มรณภยตชฺชิตสฺส ปญฺจสิขคนฺธพฺพเทวปุตฺตํ ปุรโต กตฺวา อาคตกาเล อินฺทสาลคุหายํ เทวปริสาย มชฺเฌ นิสินฺนสฺส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๖.

"ปุจฺฉ วาสว มํ ปญฺหํ, ยงฺกิญฺจิ มนสิจฺฉสิ, ตสฺส ตสฺเสว ปญฺหสฺส อหํ อนฺตํ กโรมิ เตติ ๑- วตฺวา ตสฺส กงฺขํ วิโนเทนฺโต ธมฺมํ เทเสสึ, เทสนาวสาเน จุทฺทสนฺนํ ปาณโกฏีนํ ธมฺมาภิสมโย อโหสิ, สกฺโกปิ ยถานิสินฺโนว โสตาปตฺติผลํ ปตฺวา ตรุณสกฺโก ชาโต; เอวมสฺสาหํ พหูปกาโร, ตสฺส มยิ สิเนโห นาม อนจฺฉริโย; ภิกฺขเว อริยานํ หิ ทสฺสนํปิ สุขํ, เตหิ สทฺธึ เอกฏฺฐาเน สนฺนิวาโสปิ สุโข, พาเลหิ ปน สพฺพเมตํ ทุกฺขนฺติ วตฺวา อิมา คาถา อภาสิ "สาหุ ทสฺสนมริยานํ สนฺนิวาโส สทา สุโข, อทสฺสเนน พาลานํ นิจฺจเมว สุขี สิยา, พาลสงฺคตจารี หิ ทีฆมทฺธาน โสจติ, ทุกฺโข พาเลหิ สํวาโส อมิตฺเตเนว สพฺพทา. ธีโร จ สุขสํวาโส ญาตีนํว สมาคโม, [ตสฺมา หิ] ธีรญฺจ ปญฺญญฺจ พหุสฺสุตญฺจ โธรยฺหสีลํ วตวนฺตมริยํ ตํ ตาทิสํ สปฺปุริสํ สุเมธํ ภเชถ นกฺขตฺตปถํว จนฺทิมาติ. ตตฺถ "สาหูติ: สาธุ สุนฺทรํ ภทฺทกํ. สนฺนิวาโสติ: น เกวลํ เตสํ ทสฺสนเมว, เตหิ ปน สทฺธึ เอกฏฺฐาเน นิสีทนาทิภาโวปิ เตสํ @เชิงอรรถ: ๑. ที. มหา. ๑๐/๓๑๐.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๗.

วตฺตปฺปฏิวตฺตํ กาตุํ ลภนภาโวปิ สาธุเยว. พาลสงฺคตจารี หีติ: โย หิ พาเลน สหจารี. ทีฆมทฺธานนฺติ: โส พาลสหาเยน "เอหิ, สนฺธิจฺเฉทาทีนิ กโรมาติ วุจฺจมาโน เตน สทฺธึ เอกจฺฉนฺโท หุตฺวา ตานิ กโรนฺโต หตฺถจฺเฉทาทีนิ ปตฺวา ทีฆมทฺธานํ โสจติ. สพฺพทาติ: ยถา อสิหตฺเถน วา อมิตฺเตน อาสีวิสาทีหิ วา สทฺธึ เอกโต วาโส นาม นิจฺจํ ทุกฺโข, ตเถว พาเลหิ สทฺธินฺติ อตฺโถ. ธีโร จ สุขสํวาโสติ: เอตฺถ สุโข สํวาโส เอเตนาติ สุขสํวาโส, ปณฺฑิเตน สทฺธึ เอกฏฺฐาเน วาโส สุโขติ อตฺโถ. กถํ? ญาตีนํว สมาคโมติ: ยถา ปิยญาตีนํ สมาคโม สุโข; เอวํ สุโข. ตสฺมาติ: ยสฺมา พาเลน สทฺธึ สํวาโส ทุกฺโข, ปณฺฑิเตน สทฺธึ สุโข; ตสฺมา หิ ธิติสมฺปนฺนํ ธีรญฺจ โลกิยโลกุตฺตรปฺปญฺญาสมฺปนฺนํ ปญฺญญฺจ อาคมาธิคมสมฺปนฺนํ พหุสฺสุตญฺจ อรหตฺตปาปนสงฺขาตาย ธุรวหนสีลตาย โธรยฺหสีลํ สีลวเตน เจว ธูตงฺควเตน จ วตวนฺตํ กิเลเสหิ อารกตาย อริยํ ตํ ตถารูปํ สปฺปุริสํ โสภนปญฺญํ, ยถา นิมฺมลํ นกฺขตฺตปถสงฺขาตํ อากาสํ จนฺทิมา ภชติ; เอวํ ภเชถ ปยิรุปาเสถาติ อตฺโถ. เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณึสูติ. สกฺกวตฺถุ. สุขวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตา. ปณฺณรสโม วคฺโค. ------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๓ หน้า ๑๒๖-๑๓๗. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=23&A=2525&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=23&A=2525&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=25              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=799              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=792              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=792              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]