บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒๙

หน้าที่ ๑๒๓.

สมฺพนฺโธ:- ยํ วุตฺตํ "ส เว ตาทิสโก ภิกฺขุ, เปจฺจ ทุกฺขํ นิคจฺฉา"ติ, ตตฺร สิยา ตุมฺหากํ "สกฺกา ปนายํ ตถา กาตุํ, ยถา เปจฺจ ทุกฺขํ น นิคจฺเฉยฺยา"ติ. น สกฺกา. กสฺมา? ยสฺมา คูถกูโป ฯเปฯ สงฺคโณติ. [๒๘๓-๔] ยโต ปฏิกจฺเจว ยํ เอวรูปํ ชานาถ, ภิกฺขโว เคหนิสฺสิตํ, ยํ เอวรูปํ ปญฺจกามคุณนิสฺสิตํ ชาเนยฺยาถ อภูตคุณปตฺถนาการปฺปวตฺตาย ปาปิกาย อิจฺฉาย สมนฺนาคตตฺตา ปาปิจฺฉํ, กามวิตกฺกาทีหิ สมนฺนาคตตฺตา ปาปสงฺกปฺปํ, กายิกวีติกฺกมาทินา เวฬุทานาทิเภเทน จ ปาปาจาเรน สมนฺนาคตตฺตา ปาปาจารํ, เวสิยาทิปาปโคจรโต ปาปโคจรํ, สพฺเพ สมคฺคา หุตฺวาน อภินิพฺพชฺชิยาถ นํ. ตตฺถ อภินิพฺพชฺชิยาถาติ ^๑- วิวชฺเชยฺยาถ มา ภเชยฺยาถ, มา จสฺส อภินิพฺพชฺชน- มตฺเตเนว อปฺโปสฺสุกฺกตํ อาปชฺเชยฺยาถ, อปิจ โข ปน กรณฺฑํว ^๒- นิทฺธมถ, กสมฺพุํ ^๓- อวกสฺสถ ^๔- ตํ กจวรภูตํ ปุคฺคลํ กจวรมิว อนเปกฺขา นิทฺธมถ, กสมฺพุภูตญฺจ ^๕- นํ ขตฺติยาทีนํ มชฺเฌ ปวิฏฺ ปภินฺนปคฺฆริตกุฏฺ จณฺฑาลํ วิย อวกสฺสถ, หตฺเถ วา สีเส วา คเหตฺวา นิกฺกฑฺฒถ. เสยฺยถาปิ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ตํ ปุคฺคลํ ปาปธมฺมํ พาหาย คเหตฺวา พหิทฺวารโกฏฺกา นิกฺขาเมตฺวา สูจิฆฏิกํ อทาสิ, เอวํ นํ อวกสฺสถาติ ทสฺเสติ. กึการณา? สํฆาราโม นาม สีลวนฺตานํ กโต, น ทุสฺสีลานํ. [๒๘๕-๖] ยโต เอตเทว ตโต ปลาเป วาเหถ, อสฺสมเณ สมณมานิเน, ยถา หิ ปลาปา อนฺโต ตณฺฑุลรหิตาปิ พหิ ถุเสหิ วีหิ วิย ทิสฺสนฺติ, เอวํ ปาปภิกฺขู อนฺโต สีลาทิวิรหิตาปิ พหิ กาสาวาทิปริกฺขาเรน ภิกฺขู วิย ทิสฺสนฺติ. ตสฺมา "ปลาปา"ติ วุจฺจนฺติ. เต ปลาเป วาเหถ โอผุนาถ ^๖- วิธมถ @เชิงอรรถ: ^๑ สี.,อิ. อภินิพฺพิชฺชยาถาติ @ ^๒ ฉ.,อิ. การณฺฑวํ ^๓ อิ. กสมฺพุญฺจ ^๔ ฉ. อปกสฺสถ, เอวมุปริปิ @ ^๕ ฉ.ม.,อิ. กสฏภูตญฺจ ^๖ ฉ.ม.,อิ. โอปุนาถ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๔.

ปรมตฺถโต อสฺสมเณ เวสมตฺเตน ^๑- สมณมานิเน. เอวํ นิทฺธมิตฺวาน ฯเปฯ ปฏิสฺสตา. ตตฺถ กปฺปยโวฺหติ กปฺเปถ, กโรถาติ วุตฺตํ โหติ. ปติสฺสตาติ อญฺมญฺ สคารวา สปฺปติสฺสา. ตโต สมคฺคา นิปกา, ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสถาติ อเถวํ ตุเมฺห สุทฺธา สุทฺเธหิ สํวาสํ กปฺเปนฺตา, ทิฏฺิสีลสามญฺตาย สมคฺคา, อนุปุพฺเพน ปริปากคตาย ปญฺาย นิปกา, สพฺพสฺเสวิมสฺส วฏฺฏทุกฺขาทิโน ทุกฺขสฺส อนฺตํ กริสฺสถาติ อรหตฺตนิกูเฏเนว เทสนํ นิฏฺเปสิ. เทสนาปริโยสาเน เต ปญฺจสตา เกวฏฺฏปุตฺตา สํเวคมาปชฺชิตฺวา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยํ ปตฺถยมานา ภควโต สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว ทุกฺขสฺสนฺตํ กตฺวา ภควตา สทฺธึ อาเนญฺชวิหารสมาปตฺติธมฺมปริโภเคน เอกปริโภคา อเหสุํ. สา จ เตสํ เอวํ ภควตา สทฺธึ เอกปริโภคตา ^๒- อุทาเน วุตฺตยโสชสุตฺตวเสเนว เวทิตพฺพาติ. ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทกฏฺกถาย สุตฺตนิปาตฏฺกถาย กปิลสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้า ๑๒๓-๑๒๔. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=29&A=2763&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=2763&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=321 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=7895 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=7879 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=7879 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25