ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๙ ภาษาบาลีอักษรไทย สุตฺต.อ.๒ (ปรมตฺถ.๒)

หน้าที่ ๒๘๑.

[๕๖๓] เตน จ สมเยน ภควโต ทกฺขิณปสฺเส อายสฺมา สาริปุตฺโต นิสินฺโน โหติ สุวณฺณปุญฺโช วิย สิริยา โสภมาโน, ตํ ทสฺเสนฺโต ภควา "มยา ปวตฺติตนฺ"ติ คาถมาห. ตตฺถ อนุชาโต ตถาคตนฺติ ตถาคตเหตุ อนุชาโต, ตถาคเตน เหตุนา ชาโตติ อตฺโถ. [๕๖๔] เอวํ "โก นุ เสนาปตี"ติ ปญฺหํ พฺยากริตฺวา ยํ เสโล อาห "สมฺพุทฺโธ ปฏิชานาสี"ติ, ตตฺร นํ นิกฺกงฺขํ กาตุกาโม "นาหํ ปฏิญฺญามตฺเตเนว ปฏิชานามิ, อปิจาหํ อิมินา การเณน พุทฺโธ"ติ ญาเปตุํ "อภิญฺเญยฺยนฺ"ติ คาถมาห. ตตฺถ อภิญฺเญยฺยนฺติ วิชฺชา จ วิมุตฺติ จ. มคฺคสจฺจสมุทยสจฺจานิ ปน ภาเวตพฺพปหาตพฺพานิ, เหตุวจเนน ปน ผลสิทฺธิโต เตสํ ผลานิ นิโรธสจฺจทุกฺขสจฺจานิปิ วุตฺตาเนว ภวนฺติ, ยโต สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ ปริญฺเญยฺยํ ปริญฺญาตนฺติ เอวเมตฺถ ๑- วุตฺตเมว โหติ. เอวํ จตุสจฺจภาวนาผลญฺจ วิชฺชาวิมุตฺติญฺจ ๒- ทสฺเสนฺโต "โพธิตพฺพํ ๓- พุชฺฌิตฺวา พุทฺโธ ชาโตมฺหี"ติ วุตฺเตน เหตุนา พุทฺธตฺตํ สาเธติ. ๔- [๕๖๕-๗] เอวํ นิปฺปริยาเยน อตฺตานํ ปาตุกตฺวา อตฺตนิ กงฺขาวิตรณตฺถํ พฺราหฺมณํ อภิตฺถรยมาโน "วินยสฺสู"ติ คาถาตฺตยมาห. ตตฺถ สลฺลกตฺโตติ ราคสลฺลาทิสตฺตสลฺลกตฺตโน. พฺรหฺมภูโตติ เสฏฺฐภูโต. อติตุโลติ ตุลํ อตีโต อุปมํ อตีโต, นิรูปโมติ อตฺโถ. มารเสนปฺปมทฺทโนติ "กามา เต ปฐมา เสนา"ติอาทิกาย ๕- "ปเร จ อวชานาตี"ติ ๕- เอวํ วุตฺตาย มารปริสสงฺขาตาย มารเสนาย ปมทฺทโน. สพฺพามิตฺเตติ ขนฺธกิเลสาภิสงฺขารมจฺจุเทวปุตฺตมาราทิเก สพฺพปจฺจตฺถิเก. วสีกตฺวาติ อตฺตโน วเส วตฺเตตฺวา. อกุโตภโยติ กุโตจิ อภโย. @เชิงอรรถ: ฉ.ม.,อิ. เอวมฺเปตฺถ ก. จตุสจฺจภาวนํ จตุสจฺจภาวนผลํ จ วิชฺชา จ วิมุตฺตึ จ @ ฉ.ม. พุชฺฌิตพฺพํ ก. สาเวติ @ ขุ.สุ. ๒๕/๔๓๙/๔๑๖, ขุ.มหา. ๒๙/๑๓๔/๑๑๑, ขุ.จูฬ. ๓๐/๒๘๙/๑๔๔ (สฺยา)

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๒.

[๕๖๘-๗๐] เอวํ วุตฺเต เสโล พฺราหฺมโณ ตาวเทว ภควติ สญฺชาตปฺปสาโท ปพฺพชฺชาเปกฺโข หุตฺวา "อิมํ โภนฺโต"ติ ๑- คาถาตฺตยมาห ยถาตํ ปริปากคตาย อุปนิสฺสยสมฺปตฺติยา สมฺมา โอวทิยมาโน. ๒- ตตฺถ กณฺหาภิชาติโกติ จณฺฑาลาทินีจกุลชาติโก. ๓- [๕๗๑] ตโต เตปิ มาณวกา ตเถว ปพฺพชฺชาเปกฺขา หุตฺวา "เอวํ เจ ๔- รุจฺจติ โภโต"ติ คาถมาหํสุ ยถาตํ เตเนว ๕- สทฺธึ กตาธิการา กุลปุตฺตา. [๕๗๒] อถ เสโล เตสุ มาณวเกสุ ตุฏฺฐจิตฺโต เต ทสฺเสนฺโต ปพฺพชฺชํ ยาจมาโน "พฺราหฺมณา"ติ คาถมาห. [๕๗๓] ตโต ภควา ยสฺมา เสโล อตีเต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต สาสเน เตสํเยว ติณฺณํ ปุริสสตานํ คณเสฏฺโฐ หุตฺวา เตหิ สทฺธึ ปริเวณํ การาเปตฺวา ทานาทีนิ ปุญฺญานิ จ กตฺวา กเมน เทวมนุสฺสสมฺปตฺตึ อนุภวมาโน ปจฺฉิเม ภเว เตสํเยว อาจริโย หุตฺวา นิพฺพตฺโต, ตญฺจ เนสํ กมฺมํ วิมุตฺติปริปากาย ปริปกฺกํ เอหิภิกฺขุภาวสฺส จ อุปนิสฺสยภูตํ, ตสฺมา เต สพฺเพว เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพาเชนฺโต "สฺวากฺขาตนฺ"ติ คาถมาห. ตตฺถ สนฺทิฏฺฐิกนฺติ ปจฺจกฺขํ. อกาลิกนฺติ มคฺคานนฺตรผลุปฺปตฺติโต น กาลนฺตเร ปตฺตพฺพผลํ. ยตฺถาติ ยนฺนิมิตฺตา. มคฺคพฺรหฺมจริยนิมิตฺตา หิ ปพฺพชฺชา อปฺปมตฺตสฺส สติวิปฺปวาสวิรหิตสฺส ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขโต อโมฆา โหติ. เตนาห "สฺวากฺขาตํ ฯเปฯ สิกฺขโต"ติ. เอวญฺจ วตฺวา "เอถ ภิกฺขโว"ติ ภควา อโวจ, เต สพฺเพ ปตฺตจีวรธรา หุตฺวา อากาเสนาคมฺม ภควนฺตํ อภิวาเทสุํ, เอวมิมํ เตสํ เอหิภิกฺขุภาวํ สนฺธาย สงฺคีติการกา ๖- "อลตฺถ โข เสโล ฯเปฯ อุปสมฺปทนฺ"ติ อาหํสุ. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. ภวนฺโตติ ฉ.ม. โจทิยมาโน ฉ.ม....กุเล ชาโต @ ฉ.ม.,อิ. เอตญฺเจ ฉ.ม. เตน ฉ.ม. สงฺคีติการา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๓.

ภุตฺตาวินฺติ ภุตฺตวนฺตํ. โอนีตปตฺตปาณินฺติ ปตฺตโต โอนีตปาณึ, อปนีตหตฺถนฺติ วุตฺตํ โหติ. ตตฺถ "อุปคนฺตฺวา"ติ ปาฐเสโส ทฏฺฐพฺโพ. อิตรถา หิ ภควนฺตํ นิสีทีติ น ยุชฺชติ. [๕๗๔] อคฺคิหุตฺตํ มุขาติ ๑- ภควา เกณิยสฺส จิตฺตานุกูลวเสน อนุโมทนฺโต เอวมาห. ตตฺถ อคฺคิปริจริยํ วินา พฺราหฺมณานํ ยญฺญาภาวโต "อคฺคิหุตฺตํ มุขา ยญฺญา"ติ วุตฺตํ. อคฺคิหุตฺตเสฏฺฐา อคฺคิหุตฺตปธานาติ อตฺโถ. เวเท สชฺฌายนฺเตหิ ปฐมํ สชฺฌายิตพฺพโต ๒- สาวิตฺตี "ฉนฺทโส มุขนฺ"ติ วุตฺตา. มนุสฺสานํ เสฏฺฐโต ราชา "มุขนฺ"ติ วุตฺโต. นทีนํ อาธารโต ปฏิสรณโต จ สาคโร "มุขนฺ"ติ วุตฺโต. จนฺทโยควเสน "อชฺช กตฺติกา อชฺช โรหิณี"ติ สญฺชานนโต ๓- อาโลกกรณโต โสมภาวโต จ "นกฺขตฺตานํ มุขํ จนฺโท"ติ วุตฺโต. ตปนฺตานํ อคฺคตฺตา อาทิจฺโจ "ตปตํ มุขนฺ"ติ วุตฺโต. ทกฺขิเณยฺยานํ ปน อคฺคตฺตา วิเสเสน ตสฺมึ สมเย พุทฺธปฺปมุขํ สํฆํ สนฺธาย "ปุญฺญมากงฺขมานานํ, สํโฆ เว ยชตํ มุขนฺ"ติ วุตฺโต. เตน สํโฆ ปุญฺญสฺส อายมุขนฺติ ทสฺเสติ. [๕๗๖] ยนฺตํ สรณนฺติ อญฺญพฺยากรณภาวมาห. ตสฺสตฺโถ:- ปญฺจหิ จกขูหิ จกฺขุมา ภควา ยสฺมา มยํ อิโต อฏฺฐเม ทิวเส ตํ สรณํ อคมมฺห, ๔- ตสฺมา สตฺตรตฺเตน ตว สาสเน อนุตฺตเรน ทมเถน ทนฺตมฺห, อโห เต สรณสฺส อานุภาโวติ. [๕๗๗-๘] ตโต ปรํ ภควนฺตํ ทฺวีหิ คาถาหิ ถุนิตฺวา ตติยาย วนฺทนํ ยาจติ:- @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อคฺคิหุตฺตมุขาติ สี. อชฺฌายนฺเตหิ ปฐมํ อชฺเฌตพฺพโต @ ก. ปญฺญาณโต ก. อาคตมฺหา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๔.

[๕๗๙] "ภิกฺขโว ติสตา อิเม ติฏฺฐนฺติ ปญฺชลีกตา ปาเท วีร ปสาเรหิ นาคา วนฺทนฺตุ สตฺถุโน"ติ ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทกฏฺฐกถาย สุตฺตนิปาตฏฺฐกถาย เสลสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้า ๒๘๑-๒๘๔. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=29&A=6336&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=6336&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=373              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=9007              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=9075              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=9075              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]