อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๓)

หน้าที่ ๑๗๒.
ปวารณายเมว ปวารณา กาตพฺพา ฯ สามคฺคีปวารณํ กโรนฺเตหิ จ
ปฐมปวารณํ ฐเปตฺวา ปาฏิปทโต ปฏฺฐาย ยาว กตฺติกจาตุมฺมาสิ-
ปุณฺณมา เอตฺถนฺตเร กาตพฺพา ตโต ปจฺฉา วา ปุเร วา
น วฏฺฏติ ฯ
     {๒๓๔} เทฺววาจิกํ ปวาเรตุนฺติ เอตฺถ ญตฺตึ ฐเปนฺเตนาปิ ยทิ
สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ เทฺววาจิกํ ปวาเรยฺยาติ วตฺตพฺพํ
เอกวาจิเก เอกวาจิกํ ปวาเรยฺยาติ ฯ สมานวสฺสิเกปิ สมานวสฺสิกํ
ปวาเรยฺยาติ วตฺตพฺพํ เอตฺถ จ พหูปิ สมานวสฺสา เอกโต
ปวาเรตุํ ลภนฺติ ฯ
     {๒๓๖} ภาสิตาย ลปิตาย อปริโยสิตายาติ เอตฺถ สพฺพสงฺคาหิกญฺจ
ปุคฺคลิกญฺจาติ ทุพฺพิธํ ปวารณาฏฺฐปนํ ฯ ตตฺถ สพฺพสงฺคาหิเก
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ ฯเปฯ สงฺโฆ เตวาจิกํ ปวาเร อิติ
สุการโต ยาว เรกาโร ตาว ภาสิตา ลปิตา อปริโยสิตาว
โหติ ปวารณา เอตฺถนฺตเร เอกปเทปิ ฐเปนฺเตน ฐปิตา โหติ
ปวารณา ฯ ยกาเร ปน ปตฺเต ปริโยสิตา โหติ ตสฺมา ตโต
ปฏฺฐาย ฐเปนฺเตน อฏฺฐปิตา โหติ ฯ ปุคฺคลิกฏฺฐปเน ปน สงฺฆํ
ภนฺเต ปวาเรมิ ฯเปฯ ทุติยมฺปิ... ตติยมฺปิ ภนฺเต สงฺฆํ ปวาเรมิ
ทิฏฺเฐน วา สุเตน วา ปริสงฺกาย วา ฯเปฯ ปสฺสนฺโต ปฏีติ
สงฺการโต ยาว อยํ สพฺพปจฺฉิโม ฏิกาโร ตาว ภาสิตา
ลปิตา อปริโยสิตาว โหติ ปวารณา เอตฺถนฺตเร เอกปเทปิ
ฐเปนฺเตน ฐปิตา โหติ ปวารณา ฯ กริสฺสามีติ วุตฺเต ปน
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๗๓.
ปริโยสิตาว โหติ ยสฺมา กริสฺสามีติ วุตฺเต ปน ปริโยสิตาว
โหติ ตสฺมา กริสฺสามีติ เอกสฺมึ ปเท ปตฺเต ฐปิตาปิ อฏฺฐปิตาว
โหติ ฯ เอส นโย เทฺววาจิกเอกวาจิกสมานวสฺสิกาสุ ฯ
เอตาสุปิ หิ ปวารณาสุ สงฺการโต ฏิการาวสานํเยว ฐปนกฺ
เขตฺตนฺติ ฯ {๒๓๗} อนุยุญฺชิยมาโนติ อนุโยคํ กตฺวา กิมฺหิ นํ ฐเปสีติ
ปรโต วุตฺตนเยน ปุจฺฉิยมาโน ฯ โอมทฺทิตฺวาติ เอตานิ อลํ
ภิกฺขุ มา ภณฺฑนนฺติอาทีนิ วจนานิ วตฺวา ฯ วจโนมทฺทนา หิ
อิธ โอมทฺทนาติ อธิปฺเปตา ฯ อนุทฺธํสิตํ ปฏิชานาตีติ อมูลเกน
ปาราชิเกน อนุทฺธํสิโต อยํ มยาติ เอวํ ปฏิชานาติ ฯ
ยถาธมฺมนฺติ สงฺฆาทิเสเสน อนุทฺธํสเน ปาจิตฺติยํ อิตเรหิ ทุกฺกฏํ ฯ
นาเสตฺวาติ ลิงฺคนาสนาย นาเสตฺวา ฯ {๒๓๘} สาสฺส ยถาธมฺมํ ปฏิกตาติ
เอตฺตกเมว วตฺวา ปวาเรถาติ วตฺตพฺโพ อสุกา นาม อาปตฺตีติ
อิทมฺปน น วตฺตพฺพํ เอตญฺหิ กลหสฺส มุขํ โหติ ฯ
     {๒๓๙} อิทํ วตฺถุํ ปญฺญายติ น ปุคฺคโลติ เอตฺถ โจรา กิร
อรญฺญวิหาเร โปกฺขรณิโต มจฺเฉ คเหตฺวา ปจิตฺวา ขาทิตฺวา
อคมํสุ ฯ โส ตํ วิปฺปการํ ทิสฺวา ภิกฺขุสฺส อิมินา กมฺเมน
ภวิตพฺพนฺติ สลฺลกฺเขตฺวา เอวมาห ฯ วตฺถุํ ฐเปตฺวา สงฺโฆ
ปวาเรยฺยาติ ยทา ตํ ปุคฺคลํ ชานิสฺสาม ตทา ตํ โจเทสฺสาม
อิทานิ ปน สงฺโฆ ปวาเรตูติ อยเมตฺถ อตฺโถ ฯ อิทาเนว นํ
วเทหีติ สเจ อิมินา วตฺถุนา กญฺจิ ปุคฺคลํ ปริสงฺกสิ อิทาเนว
นํ อปทิสาหีติ อตฺโถ ฯ สเจ อปทิสติ ตํ ปุคฺคลํ อนวิชฺชิตฺวา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๗๔.
ปวาเรตพฺพํ โน เจ อปทิสติ อุปปริกฺขิตฺวา ชานิสฺสามาติ
ปวาเรตพฺพํ ฯ อยํ ปุคฺคโล ปญฺญายติ น วตฺถุนฺติ เอตฺถ เอโก
ภิกฺขุ มาลาคนฺธวิเลปเนหิ เจติยํ วา ปูเชสิ อริฏฺฐํ วา ปิวิ
ตสฺส ตทนุรูโป สรีรคนฺโธ โหติ โส ตํ คนฺธํ สนฺธาย อิมสฺส
ภิกฺขุโน คนฺโธติ วตฺถุํ ปกาเสนฺโต เอวมาห ฯ ปุคฺคลํ ฐเปตฺวา
สงฺโฆ ปวาเรยฺยาติ เอตํ ปุคฺคลํ ฐเปตฺวา สงฺโฆ ปวาเรตูติ ฯ
อิทาเนว นํ วเทหีติ ยํ ตฺวํ ปุคฺคลํ ฐปาเปสิ ตสฺส ปุคฺคลสฺส
อิทาเนว โทสํ วเทหิ ฯ สเจ อยมสฺส โทโสติ วทติ ตํ ปุคฺคลํ
โสเธตฺวา ปวาเรตพฺพํ อถ จ นาหํ ชานามีติ วทติ อุปปริกฺขิตฺวา
ชานิสฺสามาติ ปวาเรตพฺพํ ฯ อิทํ วตฺถุญฺจ ปุคฺคโล จ ปญฺญายตีติ
ปุริมนเยเนว โจเรหิ มจฺเฉ คเหตฺวา ปจิตฺวา ปริภุตฺตฏฺฐานญฺจ
คนฺธาทีหิ นฺหานฏฺฐานญฺจ ทิสฺวา ปพฺพชิตสฺเสทํ กมฺมนฺติ มญฺญมาโน
โส เอวมาห ฯ อิทาเนว นํ วเทหีติ อิทาเนว เตน
วตฺถุนา ปริสงฺกิตปุคฺคลํ วเทหิ ฯ อิทมฺปน อุภยํ ทิสฺวา ทิฏฺฐกาลโต
ปฏฺฐาย วินิจฺฉินิตฺวาว ปวาเรตพฺพํ ฯ กลฺลํ วจนายาติ กลฺลโจทนาย
โจเทตุํ วฏฺฏตีติ อตฺโถ ฯ กสฺมา ฯ ปวารณโต ปุพฺเพ อวินิจฺฉิตตฺตา
ปจฺฉา จ ทิสฺวา โจทิตตฺตาติ ฯ อุกฺโกฏนกํ ปาจิตฺติยนฺติ อิทญฺหิ
อุภยํ ปุพฺเพ ปวารณาย ทิสฺวา วินิจฺฉินิตฺวาว ภิกฺขู ปวาเรนฺติ
ตสฺมา ปุน ตํ อุกฺโกเฏนฺตสฺส อาปตฺติ ฯ
     {๒๔๐} เทฺว ตโย อุโปสเถ จาตุทฺทสิเก กาตุนฺติ เอตฺถ จตุตฺถปญฺจมา
เทฺว จาตุทฺทสิกา ตติโย ปน ปกติยาปิ จาตุทฺทสิโกเยวาติ ตสฺมา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๗๕.
ตติยจตุตฺถา วา ตติยจตุตฺถปญฺจมา วา เทฺว ตโย จาตุทฺทสิกา
กาตพฺพา ฯ อถ จตุตฺเถ กเต เต สุณนฺติ ปญฺจโม จาตุทฺทสิโก
กาตพฺโพ ฯ เอวมฺปิ เทฺว จาตุทฺทสิกา โหนฺติ ฯ เอวํ กโรนฺตา
ภณฺฑนการกานํ เตรเส วา จาตุทฺทเส วา อิเม ปณฺณรสีปวารณํ
ปวาเรสฺสนฺติ ฯ เอวํ ปวาเรนฺเตหิ จ พหิสีมาย สามเณเร ฐเปตฺวา
เต อาคจฺฉนฺตีติ สุตฺวา ลหุํ ลหุํ สนฺนิปติตฺวา ปวาเรตพฺพํ ฯ
เอตมตฺถํ ทสฺเสตุํ เต เจ ภิกฺขเว ฯเปฯ ตถา กโรนฺตูติ
วุตฺตํ ฯ อสํวิหิตาติ อสํวิทหิตา อาคมนชานนตฺถาย อกตสํวิทหนา
อวิญฺญาตาว หุตฺวาติ อตฺโถ ฯ เตสํ วิกฺขิตฺวาติ กิลนฺตตฺถ มุหุตฺตํ
วิสฺสมถาติอาทินา นเยน สมฺโมหํ กตฺวาติ อตฺโถ ฯ โน เจ
ลเภถาติ โน จ พหิสีมํ คนฺตุํ ลเภยฺยุํ ภณฺฑนการกานํ สามเณเรหิ
เจว ทหรภิกฺขูหิ จ นิรนฺตรํ อนุพทฺธาว โหนฺติ ฯ อาคเม
ชุณฺเหติ ยํ สนฺธาย อาคเม ชุณฺเห ปวาเรยฺยามาติ ญตฺตึ ฐเปสุํ
ตสฺมึ อาคเม ชุณฺเห ฯ โกมุทิยา จาตุมฺมาสินิยา อกามา
ปวาเรตพฺพนฺติ อวสฺสํ ปวาเรตพฺพํ น หิ ตํ อติกฺกมิตฺวา
ปวาเรตุํ ลพฺภติ ฯ เตหิ เจ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ ปวาริยมาเนติ เอวํ
จาตุมฺมาสินิยา ปวาริยมาเน ฯ
     {๒๔๑} อญฺญตโร ผาสุวิหาโรติ ตรุณสมโถ วา ตรุณวิปสฺสนา
วา ฯ ปริพาหิรา ภวิสฺสามาติ อนิพทฺธรตฺติฏฺฐานทิวาฏฺฐานาทิเภเทน
ภาวนานุโยคํ สมฺปาเทตุํ อสกฺโกนฺตา พาหิรา ภวิสฺสาม ฯ สพฺเพเหว
เอกชฺฌํ สนฺนิปติตพฺพนฺติ อิมินา ฉนฺททานํ ปฏิกฺขิปติ ฯ ภินฺนสฺส
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๗๖.
หิ สงฺฆสฺส สมคฺคกรณกาเล ติณวตฺถารกสมเถ อิมสฺมิญฺจ ปวารณ-
สงฺคเหติ อิเมสุ ตีสุ ฐาเนสุ ฉนฺทํ ทาตุํ น วฏฺฏติ ฯ ปวารณ-
สงฺคโห จ นามายํ วิสฺสฏฺฐกมฺมฏฺฐานานํ ถามคตสมถวิปสฺสนานํ
โสตาปนฺนาทีนญฺจ น ทาตพฺโพ ฯ ตรุณสมถวิปสฺสนาลาภิโน ปน
สพฺเพ วา โหนฺตุ อุปฑฺฒา วา เอกปุคฺคโล วา เอกสฺสปิ วเสน
ทาตพฺโพเยว ฯ ทินฺเน ปวารณสงฺคเห อนฺโตวสฺสํ ปริหาโรว โหติ
อาคนฺตุกา เตสํ เสนาสนํ คเหตุํ น ลภนฺติ เตหิปิ ฉินฺนวสฺเสหิ
น ภวิตพฺพํ ปวาเรตฺวา ปน อนฺตราปิ จาริกํ ปกฺกมิตุํ ลภนฺตีติ
ทสฺสนตฺถํ เตหิ เจ ภิกฺขเวติอาทิมาห ฯ เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานเมวาติ ฯ
               ปวารณากฺขนฺธกวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ
                      -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๑๗๒-๑๗๖.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=3&A=3545&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=3545&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=224
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=6282
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=6386
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=6386
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_4