อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

หน้าที่ ๒๗๗.
    #[๙๐๒]  สฺวาหนฺติ โส ตทา ฉตฺตมาณวภูโต อหํ. อิธ อิมสฺมึ มคฺคปฺปเทเส,
อิธ อิมสฺมึ วา ๑- ตว สาสเน. เตนาห "ตถาคตสฺส ธมฺเม"ติ. ปญฺจ
สิกฺขาติ ปญฺจ สีลานิ. กริตฺวาติ อาทิยิตฺวา, อธิฏฺฐายาติ อตฺโถ. เทฺวปถนฺติ
ทฺวินฺนํ คามสีมานํ เวมชฺฌภูตํ ปถํ, สีมนฺตริกปถนฺติ อตฺโถ. เตติ เต โจรา.
ตตฺถาติ ตตฺถ สีมนฺตริกมคฺเค. โภคเหตูติ อามิสกิญฺจิกฺขนิมิตฺตํ.
    #[๙๐๓]  ตโต ยถาวุตฺตกุสลโต, ปรํ อุปริ, อญฺญํ กุสลํ น วิชฺชติ น
อุปลพฺภติ, ยมหํ อนุสฺสเรยฺยนฺติ อตฺโถ. กามกามีติ ยถิจฺฉิตกามคุณสมงฺคี.
    #[๙๐๔]  ขณมุหุตฺตสญฺญมสฺสาติ ขณมุหุตฺตมตฺตํ ๒- ปวตฺตสีลสฺส. อนุธมฺมปฺ-
ปฏิปตฺติยาติ ยถาธิคตสฺส ผลสฺส อนุรูปธมฺมํ ปฏิปชฺชมานสฺส ภควา ปสฺส, ตุยฺหํ
โอวาทธมฺมสฺส วา อนุรูปาย ธมฺมปฏิปตฺติยา วุตฺตนิยาเมเนว สรณคมนสฺส
สีลสมาทานสฺส จาติ อตฺโถ. ชลมิว ยสสาติ อิทฺธิยา ปริวารสมฺปตฺติยา จ
ชลนฺตํ วิย. สเมกฺขมานาติ ปสฺสนฺตา. พหุกาติ พหโว. ปิหยนฺตีติ "กถํ นุ
โข มยมฺปิ ๓- เอทิสา ภเวยฺยามา"ติ ปตฺเถนฺติ. หีนกมฺมาติ ๔- มม สมฺปตฺติโต
นิหีนโภคา.
    #[๙๐๕]  กติปยายาติ อปฺปิกาย. เยติ เย ภิกฺขู เจว อุปาสกาทโย จ.
จสทฺโท พฺยติเรเก. เตติ ตว. สตตนฺติ ทิวเส ทิวเส.
    #[๙๐๖]  วิปุลนฺติ อุฬารผลํ วิปุลานุภาวํ. ตถาคตสฺส ธมฺเมติ ตถาคตสฺส
สาสเน โอวาเท ฐตฺวา กตนฺติ โยชนา. เอวํ อนุทฺเทสิกวเสน วุตฺตเมวตฺถํ
อตฺตุทฺเทสิกวเสน ทสฺเสนฺโต "ปสฺสา"ติอาทิมาห. ตตฺถ ปสฺสาติ ภควนฺตํ วทติ,
อตฺตานเมว วา อญฺญํ วิย จ กตฺวา วทติ.
@เชิงอรรถ: ๑ สี.,อิ. อิธ วา อิมสฺมึ  ๒ สี.,อิ. ขณํ มหุตฺตํ  ๓ ฉ.ม. มยํ  ๔ สี. หีนกามาติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๗๘.
    #[๙๐๗]  กิมิทํ กุสลํ กิมาจเรมาติ กุสลํ นาเมตํ กึสภาวํ กีทิสํ, กถํ
วา ตํ อาจเรยฺยาม. อิจฺเจเก หิ สเมจฺจ มนฺตยนฺตีติ เอวเมเก สเมจฺจ
สมาคนฺตฺวา ปฐวึ ปริวตฺเตนฺตา วิย สิเนรุํ อุกฺขิปนฺตา วิย จ สุทุกฺกรํ กตฺวา
มนฺตยนฺติ วิจาเรนฺติ, มยํ ปน อกิจฺเฉเนว ปุนปิ กุสลํ อาจเรยฺยามาติ อธิปฺปาโย.
เตเนวาห "มยนฺ"ติอาทิ.
    #[๙๐๘]  พหุกาโรติ พหูปกาโร มหาอุปกาโร วา. อนุกมฺปโกติ
การุณิโก. มกาโร ปทสนฺธิกโร. อิตีติ เอวํ, ภควโต อตฺตนิ ปฏิปนฺนาการํ
สนฺธาย วทติ. เม สตีติ มยิ สติ วิชฺชมาเน, โจเรหิ อวธิเต เอวาติ อตฺโถ.
ทิวา ทิวสฺสาติ ทิวสสฺสปิ ทิวา, กาลสฺเสวาติ อตฺโถ. สฺวาหนฺติ โส ฉตฺตมาณวภูโต
อหํ. สจฺจนามนฺติ "ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ"ติอาทินาเมหิ อวิตถนามํ
ภูตตฺถนามํ. อนุกมฺปสฺสูติ อนุคฺคณฺหาหิ. ปุนปีติ ภิยฺโยปิ สุเณมุ, ตว ธมฺมํ
สุเณยฺยามาติ อตฺโถ.
     เอวํ เทวปุตฺโต สพฺพเมตํ กตญฺญุตาภาเว ฐตฺวา สตฺถุ ๑- ปยิรุปาสเนน จ
ธมฺมสฺสวเนน จ ๒- อติตฺติเมว ทีเปนฺโต วทติ. ภควา เทวปุตฺตสฺส  จ ตตฺถ
สนฺนิปติตปริสาย จ อชฺฌาสยํ โอโลเกตฺวา อนุปุพฺพิกถํ กเถสิ. อถ เนสํ กลฺลจิตฺตตํ
ญตฺวา สามุกฺกํสิกํ ธมฺมเทสนํ ปกาเสสิ, เทสนาปริโยสาเน เทวปุตฺโต เจว
มาตาปิตโร จสฺส โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหึสุ, มหโต จ มหาชนกายสฺส ธมฺมาภิสมโย
อโหสิ.
    #[๙๐๙]  ปฐมผเล ปติฏฺฐิโต เทวปุตฺโต อุปริมคฺเค อตฺตโน ครุจิตฺตีการํ
ตทธิคมสฺส จ มหานิสํสตํ วิภาเวนฺโต "เย จิธ ปชหนฺติ กามราคนฺ"ติ
ปริโยสานคาถมาห. ตสฺสตฺโถ:- เย อิธ อิมสฺมึ สาสเน ฐิตา ปชหนฺติ อนวเสสโต
@เชิงอรรถ: ๑ สุฏฺฐุ  ๒ ฉ.ม. ปยิรุปาสเน จ ธมฺมสฺสวเน จ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๗๙.
สมุจฺฉินฺทนฺติ กามราคํ, น จ เต ปุน อุเปนฺติ คพฺภเสยฺยํ โอรมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ
สมุจฺฉินฺนตฺตา. เย จ ปน ปหาย โมหํ สพฺพโส สมุคฺฆาเตตฺวา ภวราคานุสยญฺจ
ปชหนฺติ, เต ปุน อุเปนฺติ คพฺภเสยฺยนฺติ วตฺตพฺพเมว นตฺถิ. กสฺมา? ปรินิพฺพานคตา
หิ สีติภูตา, เต หิ อุตฺตมปุริสา อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา ปรินิพฺพานํ
คตา เอวํ อิเธว สพฺพเวทยิตานํ สพฺพปริฬาหานํ พฺยนฺติภาเวน สีติภูตา.
     อิติ เทวปุตฺโต อตฺตโน อริยโสตสมาปนฺนภาวํ ปเวเทนฺโต อนุปาทิเสสาย
นิพฺพานธาตุยา เทสนาย กูฏํ คเหตฺวา ภควนฺตํ วนฺทิตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา
ภิกฺขุสํฆสฺส อปจิตึ ทสฺเสตฺวา มาตาปิตโร อาปุจฺฉิตฺวา เทวโลกเมว คโต. สตฺถาปิ
อุฏฺฐายาสนา คโต สทฺธึ ภิกฺขุสํเฆน, มาณวสฺส ปน มาตาปิตโร พฺราหฺมโณ
จ โปกฺขรสาติ สพฺโพ จ มหาชโน ภควนฺตํ อนุคนฺตฺวา นิวตฺติ. ภควา เชตวนํ
คนฺตฺวา สนฺนิปติตาย ปริสาย อิมํ วิมานํ วิตฺถารโต กเถสิ, สา เทสนา
มหาชนสฺส สาตฺถิกา อโหสีติ.
                    ฉตฺตมาณวกวิมานวณฺณนา  นิฏฺฐิตา.
                       ------------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๒๗๗-๒๗๙.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=30&A=5845&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=5845&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=53
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1903
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1894
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1894
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26