บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๕

๖ สกุณชาตกํ ยนฺนิสฺสิตาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ทฑฺฒปณฺณสาลํ ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ เอโก กิร ภิกฺขุ สตฺถุ สนฺติเก กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา เชตวนโต นิกฺขมฺม โกสเลสุ เอกํ ปจฺจนฺตคามํ อุปนิสฺสาย เอกสฺมึ อรญฺญเสนาสเน วสติ ฯ อถสฺส ปฐมมาเสเยว ปณฺณสาลา ฑยฺหิตฺถ ฯ โส ปณฺณสาลา เม ทฑฺฒา ทุกฺขํ วสิสฺสามีติ มนุสฺสานํ อาจิกฺขิ ฯ มนุสฺสา อิทานิ โน เขตฺตํ ปริสุกฺขํ เกทาเร ปาเยตฺวา กริสฺสาม ตสฺมึ ปายิเต พีชํ วปิตฺวา พีเช วปิเต วตึ กตฺวา วติยา กตาย นิฑฺฑายิตฺวา ลายิตฺวา มทฺทิตฺวาติ เอวํ ตนฺตํ กมฺมํ อปทิสนฺตาเยว เตมาสํ วีตินาเมสุํ ฯ โส ภิกฺขุ เตมาสํ อพฺโภกาเส ทุกฺขํ วสนฺโต กมฺมฏฺฐานํ วฑฺเฒตฺวา วิเสสํ นิพฺพตฺเตตุํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๒.

นาสกฺขิ ปวาเรตฺวา ปน สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ สตฺถา เตน สทฺธึ ปฏิสนฺถารํ กตฺวา กึ ภิกฺขุ สุเขน วสฺสํ วุตฺโถสิ กมฺมฏฺฐานนฺเต มตฺถกํ ปตฺตนฺติ ปุจฺฉิ ฯ โส ตํ ปวุตฺตึ อาจิกฺขิตฺวา เสนาสนสปฺปายสฺส เม อภาเวน กมฺมฏฺฐานํ มตฺถกํ น ปตฺตนฺติ อาห ฯ สตฺถา ปุพฺเพ ภิกฺขุ ติรจฺฉานคตาปิ อตฺตโน สปฺปายาสปฺปายํ ชานึสุ ตฺวํ กสฺมา น อญฺญาสีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต สกุณโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา สกุณสงฺฆปริวุโต อรญฺญายตเน สาขาวิฏปสมฺปนฺนํ มหารุกฺขํ นิสฺสาย วสติ ฯ อเถกทิวสํ ตสฺส รุกฺขสฺส สาขาสุ อญฺญมญฺญํ ฆํสนฺตีสุ จุณฺณํ ปตติ ธูโม อุฏฺฐาติ ฯ ตํ ทิสฺวา โพธิสตฺโต จินฺเตสิ อิมา เทฺว สาขา เอวํ ฆํสมานา อคฺคึ วิสฺสชฺเชสฺสนฺติ โส ปติตฺวา ปุราณปณฺณานิ คณฺหิสฺสติ ตโต ปฏฺฐาย อิมํปิ รุกฺขํ ฌาเปสฺสติ น สกฺกา อิธ อมฺเหหิ วสิตุํ อิโต ปลายิตฺวา อญฺญตฺถ คนฺตุํ วฏฺฏตีติ ฯ โส สกุณสงฺฆสฺส อิมํ คาถมาห ยนฺนิสฺสิตา ชคติรุหํ วิหงฺคมา สฺวายํ อคฺคึ ปมุญฺจติ ทิสา ภชถ วงฺกงฺคา ชาตํ สรณโต ภยนฺติ ฯ ตตฺถ ชคติรุหนฺติ ชคติ วุจฺจติ ปฐวี ตตฺถ ชาตตฺตา รุกฺโข ชคติรุโหติ วุจฺจติ ฯ วิหงฺคมาติ วิหํ วุจฺจติ อากาสํ ตตฺถ คมนโต ปกฺขี วิหงฺคมาติ วุจฺจนฺติ ฯ ทิสา ภชถาติ อิมํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๓.

รุกฺขํ มุญฺจิตฺวา อิโต ปลายนฺตา จตสฺโส ทิสา ภชถ ฯ วงฺกงฺคาติ สกุเณ อาลปติ ฯ เต หิ อุชุคฺคํ คลํ กทาจิ วงฺกํ กโรนฺติ ตสฺมา วงฺกงฺคาติ วุจฺจนฺติ ฯ วงฺกา วา เนสํ อุโภสุ ปสฺเสสุ ปกฺขา ชาตาติปิ วงฺกงฺคา ฯ ชาตํ สรณโต ภยนฺติ อมฺหากํ อวสฺสยรุกฺขโตเยว ภยํ นิพฺพตฺตํ เอถ อญฺญตฺถ คจฺฉามาติ ฯ โพธิสตฺตสฺส วจนกรา ปณฺฑิตา สกุณา เตน สทฺธึ เอกปฺปหาเรเนว อุปฺปติตฺวา อญฺญตฺถ คตา ฯ เย ปน อปณฺฑิตา เต เอวเมวํ อาหํสุ เอส พินฺทุมตฺเต อุทเก กุมฺภีเล ปสฺสตีติ ฯ ตสฺส วจนํ อคเหตฺวา ตตฺเถว วสึสุ ฯ ตโต นจิรสฺเสว โพธิสตฺเตน จินฺติตากาเรเนว อคฺคิ นิพฺพตฺติตฺวา ตํ รุกฺขํ อคฺคเหสิ ฯ ธูเมสุ จ ชาลาสุ จ อุฏฺฐิตาสุ ธูมนฺธา สกุณา อญฺญตฺถ คนฺตุํ นาสกฺขึสุ อคฺคิมฺหิ ปติตฺวา วินาสํ ปาปุณึสุ ฯ สตฺถา เอวํ ภิกฺขุ ปุพฺเพ ติรจฺฉานคตาปิ รุกฺขคฺเค วสนฺตา อตฺตโน สปฺปายาสปฺปายํ ชานึสุ ตฺวํ กสฺมา น อญฺญาสีติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน โส ภิกฺขุ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ สตฺถาปิ อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา โพธิสตฺตสฺส วจนกรา สกุณา พุทฺธปริสา อเหสุํ ปณฺฑิตสกุโณ ปน อหเมวาติ ฯ สกุณชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ ------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้า ๓๒๑-๓๒๓. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=35&A=6617&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=35&A=6617&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=36 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=241 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=238 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=238 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27