ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๔๙ ภาษาบาลีอักษรไทย อป.อ.๑ (วิสุทฺธ.๑)

หน้าที่ ๒๘๑.

สินฺธุวาทิคงฺคาตฺยาทิกํ ปุริมํ นามปญฺญตฺติโวหารํ ชหนฺติ ฉฑฺเฑนฺติ สาคโรเตว สาคโร อิติ เอว ญายติ ปากฏา ภวติ ยถา. ตเถว ตถา เอว อิเม จตุพฺพณฺณา ขตฺติยพฺราหฺมณเวสฺสสุทฺทสงฺขาตา จตฺตาโร กุลา ตวนฺติเก ตว อนฺติเก สมีเป ปพฺพชิตฺวา ปตฺตกาสายจีวรธาริโน ปริจรนฺตา ปุริมํ นามํ ขตฺติยาทินามเธยฺยํ ปญฺญตฺติโวหารํ ชหนฺติ จชนฺติ, พุทฺธปุตฺตาติ พุทฺธสฺส โอรสาติ ฌายเร ปากฏา ภเวยฺยุํ. [๓๒๐-๔] จนฺโท จนฺทมณฺฑโล อพฺภา มหิกา รโช ธุโม ราหูติ ปญฺจหิ อุปกฺกิเลเสหิ วิรหิตตฺตา วิมโล วิคตมโล นิมฺมโล อากาสธาตุยา อากาสคพฺเภ คจฺฉํ คจฺฉนฺโต สพฺเพ ตารกสมูเห อาภาย มทฺทมาโน โลเก อติโรจติ ททฺทลฺลติ ยถา. ตเถว ตถา เอว ตฺวํ ฯเปฯ. [๓๒๕-๗] อุทเก ชาตา อุทเก สํวฑฺฒา กุมุทา มนฺทาลกา จ พหู สงฺขาติกฺกนฺตา โตเยน อุทเกน กทฺทมกลเลน จ อุปลิมฺปนฺติ อลฺลียนฺติ ยถา, ตเถว พหุกา สตฺตา อปริมาณา สตฺตา โลเก ชาตา สํวฑฺฒา ราเคน จ โทเสน จ อฏฺฏิตา พนฺธิตา วิรูหเร วิรุหนฺติ. กทฺทเม กุมุทํ ยถา วิรุหติ สญฺชายติ. เกสรีติ ปทุมํ. [๓๒๙-๓๐] รมฺมเก มาเสติ กตฺติกมาเส "โกมุทิยา จาตุมาสินิยา"ติ วุตฺตตฺตา. วาริชา ปทุมปุปฺผาทโย พหู ปุปฺผา ปุปฺผนฺติ วิกสนฺติ, ตํ มาสํ ตํ กตฺติกมาสํ นาติวตฺตนฺติ วาริชาติ สมฺพนฺโธ. สมโย ปุปฺผนาย โสติ โส กตฺติกมาโส ปุปฺผนาย วิกสนาย สมโย กาโลติ อตฺโถ. ยถา ปุปฺผนฺติ ตเถว ตฺวํ สกฺยปุตฺต ปุปฺผิโต วิกสิโต อสิ. ปุปฺผิโต เต วิมุตฺติยาติ เต ตุยฺหํ สิสฺสา กตสมฺภารา ภิกฺขู วิมุตฺติยา อรหตฺตผลญาเณน ปุปฺผิโต วิกสิโต. ยถา วาริชํ ปทุมํ ปุปฺผนสมยํ นาติกฺกมติ, ตถา เต สาสนํ โอวาทานุสาสนึ นาติวตฺตนฺติ นาติกฺกมนฺตีติ อตฺโถ. [๓๓๓-๔] ยถาปิ เสโล หิมวาติ หิมวา นาม เสลมยปพฺพโต. สพฺพปาณินํ สพฺเพสํ พฺยาธิตานํ สตฺตานํ โอสโธ โอสธวนฺโต สพฺพนาคานํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๒.

สพฺพอสุรานํ สพฺพเทวานญฺจ อาลโย อคารภูโต ยถา, ตเถว ตฺวํ มหาวีร สพฺพปาณินํ ชราพฺยาธิมรณาทีหิ ปโมจนโต โอสโธ วิย. ยถา โส หิมวา นาคาทีนํ อาลโย, ตถา, ตเถว ตฺวํ มหาวีร สพฺพปาณินํ ชราพฺยาธิมรณาทีหิ ปโมจนโต โอสโธ วิย. ยถา โส หิมวา นาคาทีนํ อาลโย, ตถา เตวิชฺชาย จ ฉฬภิญฺญาย จ อิทฺธิยา จ ปารมึ ปริโยสานํ คตา ปตฺตา ตุวํ นิสฺสาย วสนฺตีติ สมฺพนฺโธ. เหฏฺฐา วา อุปริ วา อุปมาอุปเมยฺยวเสน คาถานํ สมฺพนฺธนยา สุวิญฺเญยฺยาว. [๓๔๒] อาสยานุสยํ ญตฺวาติ เอตฺถ อาสโยติ อชฺฌาสโย จริยา, อนุสโยติ ถามคตกิเลโส. "อยํ ราคจริโต อยํ โทสจริโต อยํ โมหจริโต"ติอาทินา อาสยญฺจ อนุสยํ กิเลสปวตฺติญฺจ ชานิตฺวาติ อตฺโถ. อินฺทฺริยานํ พลาพลนฺติ สทฺธินฺทฺริยาทีนํ ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ ติกฺขินฺทฺริโย มุทินฺทฺริโย สฺวากาโร ทฺวากาโร สุวิญฺญาปโย ทุวิญฺญาปโยติ เอวํ พลาพลํ ชานิตฺวา. ภพฺพาภพฺเพ วิทิตฺวานาติ "มยา เทสิตํ ธมฺมํ ปฏิวิชฺฌิตุํ อยํ ปุคฺคโล ภพฺโพ สมตฺโถ อยํ ปุคฺคโล อภพฺโพ"ติ วิทิตฺวา ปจฺจกฺขํ กตฺวา ภนฺเต สพฺพญฺญุ ตฺวํ จาตุทฺทีปิกมหาเมโฆ วิย ธมฺมเทสนาสีหนาเทน อภีตนาเทน คชฺชสิ สกลํ จกฺกวาฬํ เอกนินฺนาทํ กโรสิ. [๓๔๓-๔] จกฺกวาฬปริยนฺตาติ สมนฺตา จกฺกวาฬคพฺภํ ปูเรตฺวา ปริสา นิสินฺนา ภเวยฺย. เต เอวํ นิสินฺนา นานาทิฏฺฐี อเนกทสฺสนคาหิโน วิวทมาโน เทฺวฬฺหกชาโต วิวทนฺติ, ตํ เตสํ วิมติจฺเฉทนาย ทุพุทฺธิฉินฺทนตฺถาย สพฺเพสํ สตฺตานํ จิตฺตมญฺญาย จิตฺตาจารํ ญตฺวา โอปมฺมกุสโล อุปมาอุปเมยฺเยสุ ทกฺโข ตฺวํ มุนิ เอกํ ปญฺหํ กเถนฺโตว เอเกเนว ปญฺหกถเนน สกลจกฺกวาฬคพฺเภ นิสินฺนานํ ปาณีนํ วิมตึ สํสยํ ฉินฺทสิ นิกฺกงฺขํ กโรตีติ อตฺโถ. [๓๔๕] อุปทิสสทิเสเหวาติ เอตฺถ อุทกสฺส อุปริ ทิสฺสนฺติ ปากฏา โหนฺตีติ อุปทิสา, เสวาลา. อุปทิเสหิ สทิสา อุปทิสสทิสา, มนุสฺสา. ยถา หิ อุปทิสา เสวาลา อุทกํ อทิสฺสมานํ กตฺวา ตสฺสุปริ ปตฺถริตฺวา ฐิตาโหนฺติ, ตถา วสุธา ปฐวี เตหิ อุปทิสสทิเสหิ เอว มนุสฺเสหิ นิรนฺตรํ ปตฺถริตฺวา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๓.

ฐิเตหิ ปูริตา ภเวยฺย. เต สพฺเพว ปฐวึ ปูเรตฺวา ฐิตา มนุสฺสา ปญฺชลิกา สิรสิ อญฺชลึ ปคฺคหิตา กิตฺตยุํ โลกนายกํ โลกนายกสฺส พุทฺธสฺส คุณํ กเถยฺยุํ. [๓๔๖] เต สพฺเพ เทวมนุสฺสา กปฺปํ วา สกลํ กปฺปํ กิตฺตยนฺตา คุณํ กเถนฺตาปิ นานาวณฺเณหิ นานปฺปกาเรหิ คุเณหิ กิตฺตยุํ. ตถาปิ เต สพฺเพ ปริเมตุํ คุณปมาณํ กเถตุํ น ปปฺเปยฺยุํ น สมฺปาปุเณยฺยุํ น สกฺกุเณยฺยุํ. อปฺปเมยฺโย ตถาคโต สมฺมาสมฺพุทฺโธ อปริเมยฺโย คุณาติเรโก. เอเตน คุณมหนฺตตํ ทีเปติ. [๓๔๗] สเกน ถาเมน อตฺตโน พเลน เหฏฺฐา อุปมาอุปเมยฺยวเสน ชิโน ชิตกิเลโส พุทฺโธ มยา กิตฺติโต โถมิโต ยถา อโหสิ, เอวเมว สพฺเพ เทวมนุสฺสา กปฺปโกฏีปิ ๑- กปฺปโกฏิสเตปิ กิตฺเตนฺตา ปกิตฺตยุํ กเถยฺยุนฺติ อตฺโถ. [๓๔๘] ปุนปิ คุณานํ อปฺปมาณตํ ทีเปตุํ สเจ หิ โกจิ เทโว วาติอาทิมาห. ปูริตํ ปริกฑฺเฒยฺยาติ มหาสมุทฺเท ปูริตอุทกํ สมนฺตโต อากฑฺเฒยฺย. โส ปุคฺคโล วิฆาตํ ทุกฺขเมว ลเภยฺย ปาปุเณยฺยาติ อตฺโถ. [๓๕๐] วตฺเตมิ ชินสาสนนฺติ ชิเนน ภาสิตํ สกลํ ปิฏกตฺตยํ. วตฺเตมิ ปวตฺเตมิ รกฺขามีติ อตฺโถ. ธมฺมเสนาปตีติ ธมฺเมน ปญฺญาย ภควโต จตุปริสสงฺขาตาย ปริสาย ปติ ปธาโนติ ธมฺมเสนาปติ. สกฺยปุตฺตสฺส ภควโต สาสเน อชฺช อิมสฺมึ วตฺตมานกาเล จกฺกวตฺติรญฺโญ เชฏฺฐปุตฺโต วิย สกลํ พุทฺธสาสนํ ปาเลมีติ อตฺโถ. [๓๕๒-๓] อตฺตโน สํสารปริพฺภมํ ทสฺเสนฺโต โย โกจิ มนุโช ภารนฺติอาทิมาห. โย โกจิ มนุโช มานุโส ภารํ สีสภารํ มตฺถเก สีเส ฐเปตฺวา ธาเรยฺย วเหยฺย, สทา สพฺพกาลํ โส มนุโช เตน ภาเรน ทุกฺขิโต ปีฬิโต อภิภูโต อสฺส ภเวยฺย. ภาโร ภริตภาโร ภริโต อตีว ภาริโต. ตถา เตน ปกาเรน อหํ ราคคฺคิโทสคฺคิโมหคฺคิสงฺขาเตหิ ตีหิ อคฺคีหิ ฑยฺหมาโน คิรึ อุทฺธริโต ยถา มหาเมรุปพฺพตํ อุทฺธริตฺวา อุกฺขิปิตฺวา สีเส ฐปิโต ภวภาเรน ภวสํสารุปฺปตฺติภาเรน ภริโต ทุกฺขิโต ภเวสุ สํสรึ ปริพฺภมินฺติ สมฺพนฺโธ. @เชิงอรรถ: สี. กปฺปโกฏึ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๔.

[๓๕๔] โอโรปิโต จ เม ภาโรติ อิทานิ ปพฺพชิตกาลโต ปฏฺฐาย โส ภวภาโร มยา โอโรปิโต นิกฺขิตฺโต. ภวา อุคฺฆาฏิตา มยาติ สพฺเพ นว ภวา มยา วิทฺธํสิตา. สกฺยปุตฺตสฺส ภควโต สาสเน ยํ กรณียํ กตฺตพฺพํ มคฺคปฏิปาฏิยา กิเลสวิทฺธํสนกมฺมํ อตฺถิ, ตํ สพฺพํ มยา กตนฺติ อตฺโถ. [๓๕๕] ปุน อตฺตโน วิเสสํ ทสฺเสนฺโต ยาวตา พุทฺธเขตฺตมฺหีติอาทิมาห. ตตฺถ ยาวตา ยตฺตเก ทสสหสฺสจกฺกวาฬสงฺขาเต พุทฺธเขตฺเต สกฺยปุงฺควํ สกฺยกุลเชฏฺฐกํ ภควนฺตํ ฐเปตฺวา อวเสสสตฺเตสุ โกจิปิ ปญฺญาย เม มยา สโม นตฺถีติ ทีเปติ. เตนาห "อหํ อคฺโคมฺหิ ปญฺญาย, สทิโส เม น วิชฺชตี"ติ. [๓๕๖] ปุน อตฺตโน อานุภาวํ ปกาเสนฺโต สมาธิมฺหีตฺยาทิมาห. ตํ สุวิญฺเญยฺยเมว. [๓๖๐] ฌานวิโมกฺขานขิปฺปปฏิลาภีติ ปฐมชฺฌานาทีนํ ฌานานํ โลกโต วิมุจฺจนโต "วิโมกฺขนฺ"ติ สงฺขํ คตานํ อฏฺฐนฺนํ โลกุตฺตรวิโมกฺขานญฺจ ขิปฺปลาภี สีฆํ ปาปุณาตีติ อตฺโถ. [๓๖๒] เอวํ มหานุภาวสฺสาปิ อตฺตโน สพฺรหฺมจารีสุ คารวพหุมานตํ ปกาเสนฺโต อุทฺธตวิโสวาติอาทิมาห. ๑- ตตฺถ อุทฺธตวิโส อุปฺปาฏิตโฆรวิโส สปฺโป อิว ฉินฺนวิสาโณว ฉินฺทิตสิงฺโค อุสโภ อิว อหํ อิทานิ นิกฺขิตฺตมานทปฺโปว ฉฑฺฑิตโคตฺตมทาทิมานทปฺโปว คณํ สํฆสฺส สนฺติกํ ครุคารเวน อาทรพหุมาเนน อุเปมิ อุปคจฺฉามิ. [๓๖๓] อิทานิ อตฺตโน ปญฺญาย มหตฺตตํ ปกาเสนฺโต ยทิ รูปินีติอาทิมาห. เอวรูปา เม มหตี ปญฺญา อรูปินี สมานา ยทิ รูปินี ภเวยฺย, ตทา เม มม ปญฺญา วสุปตีนํ ปฐวิสฺสรานํ ราชูนํ สเมยฺย สมา ภเวยฺยาติ อธิปฺปาโย. เอวํ อตฺตโน ปญฺญาย มหตฺตภาวํ ทสฺเสตฺวา ตโต ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาเณน ปุพฺเพ กมฺมํ สริตฺวา อโนมทสฺสิสฺสาติอาทิมาห. ตตฺถ อโนมทสฺสิสฺส ภควโต มยา กตาย ญาณโถมนาย ผลํ เอตํ มม ปญฺญามหตฺตนฺติ อตฺโถ. @เชิงอรรถ: ปาฬิ. อุทฺธฏทาโฒว.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๕.

[๓๖๔] ปวตฺติตํ ธมฺมจกฺกนฺติ เอตฺถ จกฺกสทฺโท ปนายํ "จตุจกฺกยานนฺ"ติอาทีสุ วาหเน วตฺตติ. "ปวตฺติเต จ ปน ภควตา ธมฺมจกฺเก"ติอาทีสุ ๑- เทสนายํ. "จกฺกํ วตฺตย สพฺพปาณินนฺ"ติอาทีสุ ๒- ทานมยปุญฺญกิริยายํ. "จกฺกํ วตฺเตติ อโหรตฺตนฺ"ติอาทีสุ อิริยาปเถ. "อิจฺฉาหตสฺส โปสสฺส, จกฺกํ ภมติ มตฺถเก"ติอาทีสุ ๓- ขุรจกฺเก. "ราชา จกฺกวตฺตี จกฺกานุภาเวน วตฺตนโก"ติอาทีสุ ๔- รตนจกฺเก. อิธ ปนายํ เทสนายํ. ตาทินา ตาทิคุณสมนฺนาคเตน สกฺยปุตฺเตน โคตมสมฺพุทฺเธน ปวตฺติตํ เทสิตํ ปิฏกตฺตยสงฺขาตํ ธมฺมจกฺกํ อหํ สมฺมา อวิปรีเตน อนุวตฺเตมิ อนุคนฺตฺวา วตฺเตมิ, เทเสมิ เทสนํ กโรมิ. อิทํ อนุวตฺตนํ เทสิตสฺส อนุคนฺตฺวา ปจฺฉา เทสนํ ปุริมพุทฺธานํ กตาย ญาณโถมนาย ผลนฺติ สมฺพนฺโธ. [๓๖๕] ตโต สปฺปุริสูปนิสฺสยโยนิโสมนสิการาทิปุญฺญผลํ ทสฺเสนฺโต มา เม กทาจิ ปาปิจฺโฉติอาทิมาห. ตตฺถ ปาปิจฺโฉ ลามกาย อิจฺฉาย สมนฺนาคโต ปาปจารี ปุคฺคโล จ ฐานนิสชฺชาทีสุ วตฺตปฏิวตฺตกรเณ กุสีโต จ ฌานสมาธิมคฺคภาวนาทีสุ หีนวีริโย จ คนฺถธุรวิปสฺสนาธุรวิรหิตตฺตา อปฺปสฺสุโต จ อาจริยุปชฺฌายาทีสุ อาจารวิรหิตตฺตา อนาจาโร จ ปุคฺคโล กทาจิ กาเล กตฺถจิ ฐาเน เม มยา สห สเมโต สมาคโต มา อหุ มา ภวตูติ สมฺพนฺโธ. [๓๖๖] พหุสฺสุโตติ ปริยตฺติปฏิเวธวเสน ทุวิโธ พหุสฺสุโต จ ปุคฺคโล. เมธาวีติ เมธาย ปญฺญาย สมนฺนาคโต จ. สีเลสุ สุสมาหิโตติ จตุปาริสุทฺธิสีลมคฺคสมฺปยุตฺตสีลอฏฺฐงฺคุโปสถสีลาทีสุ สุฏฺฐุ อาหิโต ฐปิตจิตฺโต จ. เจโตสมถานุยุตฺโตติ จิตฺตสฺส เอกีภาวมนุยุตฺโต จ ปุคฺคโล. อปิ มุทฺธนิ ติฏฺฐตุ เอวรูโป ปุคฺคโล มยฺหํ มุทฺธนิ สิรสิ อปิ ติฏฺฐตูติ อตฺโถ. [๓๖๗] อตฺตโน ลทฺธผลานิสํสํ วตฺวา ตตฺถญฺเญ นิโยเชนฺโต ตํ โว วทามิ ภทฺทนฺเตติอาทิมาห. ตํ สุวิญฺเญยฺยเมว. @เชิงอรรถ: วิ. มหา. ๔/๑๗/๑๕, สํ. มหา. ๑๙/๑๐๘๑/๓๖๙. ขุ. ชา. ๒๗/๑๔๙/๑๘๑. @ ขุ. ชา. ๒๗/๑๐๓/๑๓๗. ที.สี. ๙/๒๕๘/๘๘, ขุ. อิติ. ๒๕/๒๒/๒๔๖.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๖.

[๓๖๘-๙] ยมหนฺติ ยํ อสฺสชิตฺเถรํ อหํ ปฐมํ อาทิมฺหิ ทิสฺวา โสตาปตฺติมคฺคปฏิลาเภน สกฺกายทิฏฺฐาทีนํ กิเลสานํ ปหีนตฺตา วิมโล มลรหิโต อหุํ อโหสิ, โส อสฺสชิตฺเถโร เม มยฺหํ อาจริโย โลกุตฺตรธมฺมสิกฺขาปโก อหุํ. อหํ ตสฺส สวนาย อนุสาสเนน อชฺช ธมฺมเสนาปติ อหุํ. สพฺพตฺถ สพฺเพสุ คุเณสุ ปารมึ ปตฺโต ปริโยสานํ ปตฺโต อนาสโว นิกฺกิเลโส วิหรามิ. [๓๗๐] อตฺตโน อาจริเย สคารวํ ทสฺเสนฺโต โย เม อาจริโยติอาทิมาห. โย อสฺสชิ นาม เถโร สตฺถุ สาวโก เม มยฺหํ อาจริโย อาสิ อโหสิ, โส เถโร ยสฺสํ ทิสายํ ยสฺมึ ทิสาภาเค วสติ, อหํ ตํ ทิสาภาคํ อุสฺสีสมฺหิ สีสุปริภาเค กโรมีติ สมฺพนฺโธ. [๓๗๑] ตโต อตฺตโน ฐานนฺตรปฺปตฺตภาวํ ทสฺเสนฺโต มม กมฺมนฺติอาทิมาห. โคตโม ภควา สกฺยปุงฺคโว สกฺยกุลเกตุ สพฺพญฺญุตญฺญาเณน มม ปุพฺเพ กตกมฺมํ สริตฺวาน ญตฺวา ภิกฺขุสํฆมชฺเฌ นิสินฺโน อคฺคฏฺฐาเน อคฺคสาวกฏฺฐาเน มํ ฐเปสีติ สมฺพนฺโธ. อตฺถปฏิสมฺภิทา ธมฺมปฏิสมฺภิทา นิรุตฺติปฏิสมฺภิทา ปฏิภานปฏิสมฺภิทาติ อิมา จตสฺโส ปฏิสมฺภิทา จ, ตาสํ เภโท ปฏิสมฺภิทามคฺเค ๑- วุตฺโตเยว. จตุมคฺคจตุผลวเสน วา รูปารูปฌานวเสน วา อฏฺฐ วิโมกฺขา สํสารวิมุจฺจนธมฺมา จ อิทฺธิวิธาทโย ฉ อภิญฺญาโย จ สจฺฉิกตา ปจฺจกฺขํ กตา. กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ พุทฺธสฺส อนุสิฏฺฐิ โอวาทสงฺขาตํ สาสนํ กตํ อรหตฺตมคฺคญาเณน นิปฺผาทิตนฺติ อตฺโถ. อิตฺถํ สุทนฺติ เอตฺถ อิตฺถนฺติ นิทสฺสนตฺเถ นิปาโต. อิมินา ปกาเรนาติ อตฺโถ. เตน สกลสาริปุตฺตาปทานํ นิทสฺเสติ สุทนฺติ ปทปูรเณ นิปาโต. อายสฺมาติ ครุคารวาธิวจนํ. สาริปุตฺโตติ มาตุนามวเสน กตนามเธยฺโย เถโร. อิมา คาถาโยติ อิมา สกลา สาริปุตฺตตฺเถราปทานคาถาโย อภาสิ กเถสิ. อิติ-สทฺโท ปริสมาปนตฺเถ นิปาโต, สกลํ สาริปุตฺตาปทานํ นิฏฺฐิตนฺติ อตฺโถ. สาริปุตฺตตฺเถราปทานวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ๒- @เชิงอรรถ: ขุ. ปฏิ. ๓๑/๒๘/๙๒, อภิ. วิ. ๓๕/๗๑๘/๓๕๙. ฉ.ม. สมตฺตา, เอวมุปริปิ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๙ หน้า ๒๘๑-๒๘๖. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=7002&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=49&A=7002&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=3              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=32&A=290              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=32&A=438              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=32&A=438              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_32

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]