ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ที.อ. (สุมงฺคล.๒)

หน้าที่ ๓๕๓.

เอวรูปา เสวิตพฺพา. ตโย กิร เถรา วสฺสูปนายิกทิวเส กามวิตกฺกาทโย อกุสลวิตกฺกา น วิตกฺเกตพฺพาติ กติกํ อกํสุ. อถ ปวารณาทิวเส สํฆตฺเถโร สํฆนวกํ ปุจฺฉิ "อาวุโส อิมสฺมึ เตมาเส กิตฺตเก ฐาเน จิตฺตสฺส ธาวิตุํ ทินฺนนฺ"ติ. น ภนฺเต ปริเวณสฺส ปริจฺเฉทโต พหิ ธาวิตุํ อทาสินฺติ. ทุติยํ ปุจฺฉิ "ตว อาวุโส กิตฺตเก"ติ. นิวาสนโต ภนฺเต พหิ ธาวิตุํ น อทาสินฺติ. อถ เทฺวปิ เถรํ ปุจฺฉึสุ "ตุมฺหากํ ปน ภนฺเต"ติ. นิยกชฺฌตฺตกฺขนฺธปญฺจกโต อาวุโส พหิ ธาวิตุํ น อทาสินฺติ. ตุเมฺหหิ ภนฺเต ทุกฺกรํ กตนฺติ. เอวรูโป มโน วิญฺเญยฺโย ธมฺโม เสวิตพฺโพ. [๓๖๖] เอกนฺตวาทาติ เอโกเยว อนฺโต วาทสฺส เอเตสํ น ๑- เทฺว วาทาติ ๑- เอกนฺตวาทา, เอกํเยว วทนฺตีติ ปุจฺฉติ. เอกนฺตสีลาติ เอกาจารา. เอกนฺตจฺฉนฺทาติ เอกลทฺธิกา. เอกนฺตอชฺโฌสานาติ เอกนฺตปริโยสานา. อเนกธาตุ นานาธาตุ โข เทวานมินฺท โลโกติ เทวานมินฺท อยํ โลโก อเนกชฺฌาสโย นานชฺฌาสโย. เอกสฺมึ คนฺตุกาเม เอโก ฐาตุกาโม โหติ. เอกสฺมึ ฐาตุกาเม เอโก สยิตุกาโม โหติ. เทฺว สตฺตา เอกชฺฌาสยา นาม ทุลฺลภา. ตสฺมึ อเนกธาตุนานาธาตุสฺมึ โลเก ยํ ยเทว ธาตุํ ยํ ยเทว อชฺฌาสยํ สตฺตา อภินิวิสนฺติ คณฺหนฺติ, ตํ ตเทว. ถามสา ปรามาสาติ ถาเมน จ ปรามาเสน จ. อภินิวิสฺส โวหรนฺตีติ สุฏฺฐุ คณฺหิตฺวา โวหรนฺติ, กเถนฺติ ทีเปนฺติ กิตฺเตนฺติ. อิทเมว สจฺจํ, โมฆมญฺญนฺติ อิทํ อมฺหากเมว วจนํ สจฺจํ, อญฺเญสํ วจนํ โมฆํ ตุจฺฉํ นิรตฺถกนฺติ. อจฺจนฺตนิฏฺฐาติ อนฺโต วุจฺจติ วินาโส, อนฺตํ อตีตา นิฏฺฐา เอเตสนฺติ อจฺจนฺตนิฏฺฐา. ยา เอเตสํ นิฏฺฐา, โย ปรมสฺสาโส นิพฺพานํ, ตํ สพฺเพสํ วินาสาติกฺกนฺตมจฺจนฺตนฺติ วุจฺจติ. โยคกฺเขโมติ นิพฺพานสฺเสว นามํ, อจฺจนฺโต โยคกฺเขโม เอเตสนฺติ อจฺจนฺตโยคกฺเขมี. เสฏฺฐฏฺเฐน พฺรหฺมํ อริยมคฺคํ จรนฺตีติ พฺรหฺมจารี. อจฺจนฺตตาย ๒- พฺรหฺมจารี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี. ปริโยสานนฺติ นิพฺพานสฺเสว นามํ, อจฺจนฺตํ ปริโยสานํ เอเตสนฺติ อจฺจนฺตปริโยสานา. @เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม., อิ. น เทฺวธา คตวาทาติ ฉ.ม., อิ. อจฺจนฺตตฺถาย

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๔.

ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺตาติ ตณฺหาสงฺขโยติ มคฺโคปิ นิพฺพานํปิ. มคฺโค ตณฺหํ สงฺขิณาติ วินาเสตีติ ตณฺหาสงฺขโย. นิพฺพานํ ยสฺมา ตํ อาคมฺม ตณฺหา สงฺขิยติ วินสฺสติ ตสฺมา ตณฺหาสงฺขโย. ตณฺหาสงฺขเยน มคฺเคน วิมุตฺตา, ตณฺหาสงฺขเย วา นิพฺพาเน วิมุตฺตา อธิมุตฺตาติ ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺตา. เอตฺตาวตา จ ภควตา จุทฺทสปิ ปญฺหา พฺยากตา โหนฺติ. จุทฺทส ปญฺหา นาม อิสฺสามจฺฉริยํ เอโก ปโญฺห, ปิยาปิยํ เอโก, ฉนฺโท เอโก, วิตกฺโก เอโก, ปปญฺโจ เอโก, โสมนสฺสํ เอโก, โทมนสฺสํ เอโก, อุเปกฺขา เอโก, กายสมาจาโร เอโก, วจีสมาจาโร เอโก, ปริเยสนา เอโก, อินฺทฺริยสํวโร เอโก, อเนกธาตุ เอโก, อจฺจนฺตนิฏฺฐา เอโกติ. [๓๖๗] เอชาติ จลนฏฺเฐน ตณฺหา วุจฺจติ. สา ปีฬนฏฺเฐน โรโค, อนฺโต ปทุสฺสนฏฺเฐน คณฺโฑ, อนุวิชฺฌนฏฺเฐน สลฺลํ. ตสฺมา อยํ ปุริโสติ ยสฺมา เอชา อตฺตนา กตกมฺมานุรูเปน ปุริสํ ตตฺถ ตตฺถ อภินิพฺพตฺตนตฺถาย กฑฺฒติ, ตสฺมา อยํ ปุริโส เตสํ เตสํ ภวานํ วเสน อุจฺจาวจํ อาปชฺชติ. พฺรหฺมโลเก อุจฺโจ โหติ, เทวโลเก อวโจ. เทวโลเก อุจฺโจ, มนุสฺสโลเก อวโจ. มนุสฺสโลเก อุจฺโจ, อปาเย อวโจ. ๑- เยสาหํ ภนฺเตติ เยสํ อหํ ภนฺเต. สนฺธิวเสน ปเนตฺถ "เยสาหนฺ"ติ โหติ. ยถาสุตํ ยถาปริยตฺตนฺติ ยถา มยา สุโต เจว อุคฺคหิโต จ, เอวํ. ธมฺมํ เทเสมีติ สตฺตวตฺตปทธมฺมํ เทเสมิ. น จาหํ เตสนฺติ อหํ ปน เตสํ สาวโก น สมฺปชฺชามิ. อหํ โข ปน ภนฺเตติ อาทินา อตฺตโน โสตาปนฺนภาวํ ชานาเปติ. โสมนสฺสปฏิลาภกถาวณฺณนา [๓๖๘] เวทปฏิลาภนฺติ ตุฏฺฐิปฏิลาภํ. เทวาสุรสงฺคาโมติ เทวานํ จ อสุรานํ จ สงฺคาโม. สมุปพฺยูโฬฺหติ สโมสณฺโณ นลาเฏน นลาฏํ ปหรณาการปฺปตฺโต วิย. เอเตสํ กิร กทาจิ มหาสมุทฺทปิฏฺเฐ สงฺคาโม โหติ, ตตฺถ @เชิงอรรถ: อิ. พฺรหฺมโลโก อุจฺโจ โหติ ฯเปฯ อปาโย นีโจ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๕.

ปน เฉทนวิชฺฌนาทีหิ อญฺญมญฺญฆาโต นาม นตฺถิ, ทารุเมณฺฑกยุทฺธํ วิย ชยปราชยมตฺตเมว โหติ. กทาจิ เทวา ชินนฺติ, กทาจิ อสุรา. ตตฺถ ยสฺมึ สงฺคาเม เทวา ปุน อปจฺจาคมนาย อสุเร ชินึสุ. ตํ สนฺธาย ตสฺมึ โข ปน ภนฺเตติ อาทิมาห. อุภยเมตฺถาติ ๑- อุภยํ เอตํ, ทุวิธํปิ โอชํ เอตฺถ เทวโลเก เทวาเยว ปริภุญฺชิสฺสนฺตีติ เอวมสฺส อาวชฺเชนฺตสฺส พลวปีติโสมนสฺสํ อุปฺปชฺชิ. สทณฺฑาวจโรติ สทณฺโฑ อวจรโก, ทณฺฑคฺคหเณน สตฺถคฺคหเณน สทฺธึ อโหสิ, น นิกฺขิตฺตทณฺฑสตฺโถติ ทสฺเสติ. เอกนฺตนิพฺพิทายาติ เอกนฺเตเนว วฏฺเฏ นิพฺพินฺทนตฺถาย. ๒- สพฺพํ มหาโควินฺเท ๓- วุตฺตเมว. [๓๖๙] ปเวเทสีติ กเถสิ ทีเปสิ. อิเธวาติ อิมสฺมึเยว โอกาเส. เทวภูตสฺส เม สโตติ เทวสฺส เม สโต. ปุเนวายุ ๔- จ เม ลทฺโธติ ปุน อญฺเญน กมฺมวิปาเกน เม ชีวิตํ ลทฺธนฺติ, อิมินา อตฺตโน จุติภาวญฺเจว อุปปนฺนภาวํ จ อาวิกโรติ. ทิวิยา กายาติ ทิพฺพา อตฺตภาวา. อายุํ หิตฺวา อมานุสนฺติ ทิพฺพํ อายุํ ชหิตฺวา. อมุโฬฺห คพฺภเมสฺสามีติ นิยตคติกตฺตา อมุโฬฺห หุตฺวา. ยตฺถ เม รมตี มโนติ ยตฺถ เม มโน รมิสฺสติ ตตฺเถว ขตฺติยกุลาทีสุ คพฺภํ อุปคจฺฉิสฺสามีติ สตฺตกฺขตฺตุํ เทเว จ มานุเส จาติ อิมมตฺถํ ทีเปติ. ญาเยน วิหริสฺสามีติ มนุสฺเสสุ อุปปนฺโนปิ มาตรํ ชีวิตา โวโรปนาทีนํ อภพฺพตฺตา ญาเยน การเณน สเมน วิหริสฺสามีติ อตฺโถ. สมฺโพธิ เจ ภวิสฺสตีติ อิทํ สกทาคามิมคฺคํ สนฺธาย วทติ, สเจ สกทาคามี ภวิสฺสามีติ ทีเปติ. อญฺญาตา วิหริสฺสามีติ อญฺญาตา อาชานิตุกาโม หุตฺวา วิหริสฺสามิ. เสฺวว อนฺโต ภวิสฺสตีติ โสเอว เม มนุสฺสโลเก อนฺโต ภวิสฺสตีติ. ปุน เทโว ภวิสฺสามิ, เทวโลกสฺมิมุตฺตโมติ ปุน เทวโลกสฺมึ อุตฺตโม สกฺโก เทวานมินฺโท ภวิสฺสามีติ วทติ. @เชิงอรรถ: ฉ.ม., สี,อิ. อุภยเมตํ ฉ.ม., อิ. นิพฺพินฺทนตฺถายาติ @ ฉ.ม. มหาโควินฺทสุตฺเต ฉ.ม., อิ. ปุนรายุ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๖.

อนฺติเม วตฺตมานมฺหีติ อนฺติเม ภเว วตฺตมาเน. โส นิวาโส ภวิสฺสตีติ เย เต อายุนา จ ปญฺญาย จ อกนิฏฺฐา เชฏฺฐกา สพฺพเทเวหิ ปณีตตรา เทวา, อวสาเน เม โส นิวาโส ภวิสฺสติ. อยํ กิร ตโต สกฺกตฺตภาวโต จุโต ตสฺมึ อตฺตภาเว อนาคามิมคฺคสฺส ปฏิลทฺธตฺตา อุทฺธํโสโต อกนิฏฺฐคามี หุตฺวา อวิหาทีสุ นิพฺพตฺตนฺโต อวสาเน ปน ๑- อกนิฏฺฐคามี ภวิสฺสติ. ๑- ตํ สนฺธาย เอวมาห. เอส กิร อวิเหสุ กปฺปสหสฺสํ วสิสฺสติ, อตปฺเปสุปิ เทฺว กปฺปสหสฺสานิ, สุทสฺเสสุ จตฺตาริ กปฺปสหสฺสานิ, สุทสฺสีสุ อฏฺฐ, อกนิฏฺเฐสุ โสฬสาติ เอกตฺตึส กปฺปสหสฺสานิ พฺรหฺมอายุํ อนุภวิสฺสติ. สกฺโก เทวราชา อนาถปิณฺฑิโก คหปติ วิสาขา มหาอุปาสิกาติ ตโยปิ หิ อิเม เอกปฺปมาณายุกาเอว, วฏฺฏาภิรตสตฺตา นาม. เอเตหิ สทิสา สุขภาคิโน นาม นตฺถิ. [๓๗๐] อปริโยสิตสงฺกปฺโปติ อนิฏฺฐิตมโนรโถ. ยสฺสุ มญฺญามิ สมเณติ เย สมเณ ปวิวิตฺตวิหาริโนติ มญฺญามิ. อาราธนาติ สมฺปาทนา. วิราธนาติ อสมฺปาทนา. น สมฺโภนฺตีติ ๒- สมฺปาเทตฺวา กเถตุํ น สกฺโกนฺติ. อาทิจฺจพนฺธุนนฺติ อาทิจฺโจปิ โคตมโคตฺโต, ภควาปิ โคตมโคตฺโตเอว, ตสฺมา เอวมาห. ยํ กโรมเสติ ๓- ยํ ปุพฺเพ พฺรหฺมุโน นมการํ กโรม. สมํ เทเวหีติ สทฺธึ เทเวหิ, อิโต ปฏฺฐาย อิทานิ อมฺหากํ พฺรหฺมุโน นมการกรณํ นตฺถีติ ทสฺเสติ. สามํ กโรมาติ นมการํ กโรม. [๓๗๑] ปรามสิตฺวาติ ตุฏฺฐจิตฺโต สหายํ หตฺเถน หตฺถมฺหิ ปรามสนฺโต ๔- วิย ปฐวึ ปหริตฺวา, สกฺขิภาวตฺถาย วา ปหริตฺวา "ยถา ตฺวํ นิจฺจลา, ๕- เอวมหํ ภวามี"ติ. ๖- อชฺฌิฏฺฐปญฺหาติ อชฺเฌสิตปญฺหา ปุฏฺฐปญฺหาติ ๗- อตฺโถ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ. สกฺกปญฺหสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------ @เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม.,อิ. อกนิฏฺเฐ นิพฺพตฺติสฺสติ ฉ.ม. น สมฺปายนฺติ ฉ.ม.,อิ. ยํ @กโรมสิ. ฉ.ม. ปหรนฺโต ฉ.ม.,อิ. นิจฺจโล, ฉ.ม.,อิ. เอวมหํ ภควตีติ. @ ฉ.ม.,อิ. ปตฺถิตปญฺหา.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้า ๓๕๓-๓๕๖. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=9037&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=5&A=9037&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=247              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=10&A=5727              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=10&A=6288              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=10&A=6288              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_10

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]