ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

หน้าที่ ๓๓๑.

เต กุสลมูเลน สมานมูลา, ยํ ผสฺสสฺส มูลํ, ตเทว เวทนาทีนนฺติ. อถ เนสํ ตถาภาวํ สมฺปฏิจฺฉนฺโต อามนฺตาติ อาห. กุสลสมุฏฺฐานนฺติ กุสลจิตฺตสมุฏฺฐานรูปํ ทสฺสิตํ. เอกมูลนฺติ อโลภาทินา กุสลมูเลน สมานมูลํ. ยเถว หิ ผสฺสาทีนํ อโลภาทโย เหตุปจฺจยตฺตา มูลํ, ตถา ตํสมุฏฺฐานรูปสฺสาปิ, กุสลลกฺขณาภาเวน ปน ตํ น กุสลํ. [๕๒] อญฺญมญฺญยมเก "เย เกจิ กุสลา"ติ อปุจฺฉิตฺวา เย เกจิ กุสลมูเลน เอกมูลาติ ปุจฺฉา กตา, กสฺมา? อิมินาปิ พฺยญฺชเนน ตสฺเสวตฺถสฺส สมฺภวโต. กุสลมูลานีติ อิทํ ปุริมสฺส วิเสสนํ. "มูลานิ ยานิ เอกโต อุปฺปชฺชนฺตี"ติ หิ วุตฺตํ, ตานิ ปน กุสลมูลานิปิ โหนฺติ อกุสลาพฺยากตมูลานิปิ, อิธ กุสลมูลานีติ วิเสสนทสฺสนตฺถํ อิทํ ๑- วุตฺตํ. อญฺญมญฺญมูลานิ จาติ อญฺญมญฺญํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจยา โหนฺตีติ อตฺโถ. ตสฺเสว ปฏิโลมปุจฺฉาย "สพฺเพ เต ธมฺมา กุสลมูเลน เอกมูลา"ติ อวตฺวา สพฺเพ เต ธมฺมา กุสลาติ วุตฺตํ, กสฺมา? อตฺถวิเสสาภาวโต. กุสลมูเลน เอกมูลาติ หิ ปุจฺฉาย กตาย "มูลานิ ยานิ เอกโต อุปฺปชฺชนฺตี"ติ เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว วิสฺสชฺชนํ กาตพฺพํ ภเวยฺย, เอวญฺหิ สติ อตฺถวิเสสาภาโว โหติ. ตสฺมา ตถา อกตฺวา เอวํ ปุจฺฉา กตา. อิมินา อุปาเยน มูลมูลนยาทีสุปิ อญฺญมญฺญมูลยมเก ปุจฺฉาวิเสโส เวทิตพฺโพ. [๕๓-๕๕] มูลมูลนเย สพฺเพ เต กุสลมูลมูลาติ สพฺเพ เต กุสลมูลสงฺขาตา มูลาติ ปุจฺฉติ. เอกมูลมูลาติ สมานฏฺเฐน เอกเมว มูลมูลํ เอเตสนฺติ เอกมูลมูลา. อญฺญมญฺญมูลมูลาติ อญฺญมญฺญสฺส มูลํ อญฺญมญฺญมูลํ, อญฺญมญฺญมูลํ เหตุปจฺจยฏฺเฐน มูลํ เอเตสนฺติ อญฺญมญฺญมูลมูลา. [๕๖] มูลกนเย กุสลมูลกาติ เหตุปจฺจยฏฺเฐน กุสลํ มูลํ เอเตสนฺติ กุสลมูลกา. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. วิเสสทสฺสนตฺถมิทํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๒.

[๕๗-๖๑] มูลมูลกนเย กุสลมูลมูลกาติ กุสลานํ มูลํ กุสลมูลํ, เหตุ- ปจฺจยฏฺเฐเนว กุสลมูลํ มูลํ เอเตสนฺติ กุสลมูลมูลกาติ. อยนฺตาว กุสลปทํ นิสฺสาย นยยมกปุจฺฉาทีสุ ๑- วิเสสตฺโถ. [๖๒-๗๓] อกุสลปทาทีสุปิ เอเสว นโย. อยมฺปน วิเสโส, อเหตุกํ อกุสลนฺติ วิจิกิจฺฉาย เจว อุทฺธจฺเจน จ สมฺปยุตฺตํ โมหํ สนฺธาย วุตฺตํ. [๗๔-๘๕] อเหตุกํ อพฺยากตนฺติ อฏฺฐารส จิตฺตุปฺปาทา รูปํ นิพฺพานญฺจ. อพฺยากตมูเลน น เอกมูลนฺติ อิธ ปน ฐเปตฺวา สเหตุกอพฺยากตสมุฏฺฐานรูปํ เสสํ ลพฺภติ. สเหตุกอพฺยากตสมุฏฺฐานรูปํ อพฺยากตมูเลน เอกมูลํ โหติ, ตํ อพฺโพหาริกํ กตฺวา เอกโต ลพฺภมานกวเสเนว เจตํ วิสฺสชฺชนํ กตํ. [๘๖-๙๗] นามา ธมฺมาติ นามสงฺขาตา ธมฺมา, เต อตฺถโต จตฺตาโร อรูปิโน ขนฺธา นิพฺพานญฺจ. นเวว นามมูลานีติ กุสลากุสลาพฺยากตมูลวเสน นว มูลานิ. อเหตุกํ นามํ นามมูเลน น เอกมูลนฺติ อเหตุกํ สพฺพมฺปิ อฏฺฐารสจิตฺตุปฺปาทวิจิกิจฺฉุทฺธจฺจสมฺปยุตฺตโมหนิพฺพานสงฺขาตํ นามํ นามมูเลน น เอกมูลํ. น หิ ตํ เตน สทฺธึ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกํ นามํ นามมูเลนาติ ปเทปิ สเหตุกํ นามํ นามมูเลนาติ อตฺโถ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. มูลวารวณฺณนา นิฏฺฐิตา. [๙๘-๙๙] เหตุวาราทีสุปิ อิมินาว อุปาเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพ. มูลํ เหตุ นิทานญฺจาติ คาถา ยถานิทฺทิฏฺฐานํ ทสนฺนมฺปิ วารานํ ปุน อุทฺทานวเสเนว วุตฺตาติ. มูลยมกวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------- @เชิงอรรถ: ฉ.ม. นยยมกปุจฺฉาสุ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๓๓๑-๓๓๒. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=7444&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=7444&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=38&i=6              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=38&A=179              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=38&A=112              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=38&A=112              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_38

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]