Pacchimakathā ca purimakathāya. So kathenteneva sakkā jānituṃ "asuci eso
puggalo"ti. Sucisīlassa pana purimaṃ pacchimena, pacchimañca purimena sameti, sammukhā
kathitaṃ parammukhā kathitena, parammukhā kathitañca sammukhā kathitena, tasmā kathentena
sakkā sucibhāvo jānitunti pakāsento evamāha.
Thāmoti ñāṇathāmo. Yassa hi ñāṇathāmo natthi, so uppannesu
upaddavesu gahetabbagahaṇaṃ kattabbakiccaṃ apassanto 1- andhakāraṃ gharaṃ 1- paviṭṭho
viya carati. Tenāha āpadāsu kho mahārāja thāmo veditabboti. Sākacchāyāti
saṅkathāya. Duppaññassa hi kathā udake geṇḍuko 2- viya upalavati, paññavato
kathentassa paṭibhāṇaṃ anantaṃ 3- hoti. Udakavipphanditeneva hi maccho khuddako vā
mahanto vāti ñāyati. Ocarakāti heṭṭhā carakā. Carā 4- hi pabbatamatthakena
carantāpi heṭṭhā carakāva honti. Ocaritvāti avacaritvā vīmaṃsitvā, taṃ taṃ
pavattiṃ ñatvāti attho. Rajojallanti rajañca jallañca. Vaṇṇarūpenāti vaṇṇasaṇṭhānena.
Ittaradassanenāti lahukadassanena. Viyañjanenāti parikkhārabhaṇḍakena.
Paṭirūpako mattikakuṇḍalovāti suvaṇṇakuṇḍalapaṭirūpako mattikakuṇḍalova.
Lohaḍḍhamāsoti lohamāsako. 5- Paṭhamaṃ.
2. Pañcarājasuttavaṇṇanā
[123] Dutiye rūpāti nīlapītādibhedaṃ rūpārammaṇaṃ. Kāmānaṃ agganti etaṃ
kāmānaṃ uttamaṃ seṭṭhanti rūpagaruko āha. Sesesupi eseva nayo. Yatoti yadā.
Manāpapariyantanti manāpanipphattikaṃ manāpakoṭikaṃ. Tattha dve manāpāni
puggalamanāpaṃ sammatimanāpañca. Puggalamanāpaṃ nāma yaṃ ekassa puggalassa iṭṭhaṃ kantaṃ
hoti, tadeva aññassa aniṭṭhaṃ akantaṃ. Paccantavāsīnañhi gaṇḍupādāpi iṭṭhā
honti kantā manāpā, majjhimapadesavāsīnaṃ atijegucchā. Tesañca moramaṃsādīni
iṭṭhāni honti, itaresaṃ tāni atijegucchāni. Idaṃ puggalamanāpaṃ. Itaraṃ
sammatimanāpaṃ.
@Footnote: 1-1 cha.Ma., i. advāragharaṃ 2 cha.Ma., i. geṇḍu 3 cha.Ma. anantaraṃ
@4 ka. cārā, Sī., i. corā 5 cha.Ma. lohaḍḍhamāsako
The Pali Atthakatha in Roman Character Volume 11 Page 143.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=11&page=143&pages=1&edition=roman
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=11&A=3729&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=11&A=3729&pagebreak=1#p143
