อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
สํ.อ. (สารตฺถ.๓)
หน้าที่ ๓๐๑-๓๐๒.

หน้าที่ ๓๐๑.
    ตฺวํ อาจริย อตฺตานํ รกฺข, อหํ อตฺตานํ รกฺขิสฺสามีติ เอตฺถ อยมธิปฺปาโย:-
อาจริโย วํสํ สุคฺคหิตํ คณฺหนฺโต, อนฺเตวาสิเกน ปกฺขนฺตปกฺขนฺตทิสํ
คจฺฉนฺโต, สพฺพกาลํ จ วํสคฺคํ โอโลเกนฺโต ๑- อตฺตานเมว รกฺขติ นาม, น
อนฺเตวาสิกํ อนฺเตวาสิโกปิ กายมฺปิ เอกโต ภาคิยํ กตฺวา วาตูปตฺถมฺภํ คาหาเปตฺวา
สตึ สูปฏฺฐิตํ กตฺวา นิจฺจโลว นิสีทมาโน อตฺตานํเยว รกฺขติ นาม, น อาจริยํ.
    โส ตตฺถ ญาโยติ ยํ เมทกถาลิกา อาห, โส ตตฺถ ญาโย, โส
อุปาโย, ตํ การณนฺติ อตฺโถ. สติปฏฺฐานํ เสวิตพฺพนฺติ จตุพฺพิธํ สติปฏฺฐานํ
เสวิตพฺพํ. อาเสวนายาติ กมฺมฏฺฐานเสวนาย. เอวํ โข ภิกฺขเว อตฺตานํ รกฺขนฺโต
ปรํ รกฺขตีติ โย ภิกฺขุ กามราคาทีนิ ๒- ปหาย รตฺติฏฺฐานทิวาฏฺฐาเนสุ
มูลกมฺมฏฺฐานํ อาเสวนฺโต ภาเวนฺโต อรหตฺตํ ปาปุณาติ, อถ นํ ปโร ทิสฺวา
"ภทฺทโก วตายํ ภิกฺขุ สมฺมาปฏิปนฺโน"ติ ตสฺมึ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา สคฺคปรายโน
โหติ, อยํ อตฺตานํ รกฺขนฺโต ปรํ รกฺขติ นาม.
    ขนฺติยาติ อธิวาสนขนฺติยา. อวิหึสายาติ สปุพฺพภาคาย กรุณาย.
เมตฺตจิตฺตตายาติ สปุพฺพภาคาย เมตฺตาย. อนุทยตายาติ อนุวฑฺฒิยา, สปุพฺพภาคาย
มุทิตายาติ อตฺโถ. ปรํ รกฺขนฺโต อตฺตานํ รกฺขตีติ เอตฺถ โย ภิกฺขุ
รตฺติฏฺฐานทิวาฏฺฐานํ คโต ตีสุ ๓- พฺรหฺมวิหาเรสุ ติกจตุกฺกชฺฌานานิ
นิพฺพตฺเตตฺวา ฌานํ ปาทกํ กตฺวา สงฺขาเร สมฺมสนฺโต วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา
อรหตฺตํ ปาปุณาติ, อยํ ปรํ รกฺขนฺโต อตฺตานํ รกฺขติ นามาติ เวทิตพฺโพ.
                      ๑๐. ชนปทกลฺยาณีสุตฺตวณฺณนา
    [๓๘๖] ทสเม ชนปทกลฺยาณีติ ชนปทมฺหิ กลฺยาณี อุตฺตมา ฉสรีรโทสรหิตา
ปญฺจกลฺยาณสมนฺนาคตา. สา หิ ยสฺมา นาติทีฆา นาติรสฺสา, นาติกิสา
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อุลฺโลเกนฺโต
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๐๒.
นาติถูลา, นาติกาฬา นาจฺโจทาตา, อติกฺกนฺตา มานุสวณฺณํ อปฺปตฺตา ทิพฺพวณฺณํ,
ตสฺมา ฉสรีรโทสรหิตา. ฉวิกลฺยาณํ มํสกลฺยาณํ นหารุกลฺยาณํ อฏฺฐิกลฺยาณํ
วยกลฺยาณนฺติ อิเมหิ ปน กลฺยาเณหิ สมนฺนาคตตฺตา ปญฺจกลฺยาเณหิ
สมนฺนาคตตฺตา นาม. ตสฺสา หิ อาคนฺตุโกภาสกิจฺจํ นตฺถิ, อตฺตโน สรีโรภาเสเนว
ทฺวาทสหตฺถฏฺฐาเน อาโลกํ กโรติ, ปิยงฺคุสามา วา โหติ, สุวณฺณสามา วา,
อยมสฺสา ฉวิกลฺยาณตา. จตฺตาโร ปนสฺสา หตฺถปาทา มุขปริโยสานํ จ
ลาขารสปริกมฺมกตํ วิย รตฺตปวาฬรตฺตกมฺพลสทิสํ โหติ, อยมสฺสา มํสกลฺยาณตา.
วีสติ ปน นขปตฺตานิ มํสโต อมุตฺตฏฺฐาเน ลาขารสปูริตานิ ๑- วิย, มุตฺตฏฺฐาเน
ขีรธาราสทิสานิ โหนฺติ, อยมสฺสา นหารุกลฺยาณตา. ทฺวตฺตึสทนฺตา สุผุสฺสิตา
สุโธตวชิรปนฺตี วิย ขายนฺติ, อยมสฺสา อฏฺฐิกลฺยาณตา. วีสวสฺสสติกาปิ ปน
สมานา โสฬสวสฺสุทฺเทสิกา วิย โหติ นิปฺปลิตา, อยมสฺสา วยกลฺยาณตา.
    ปรมปาสาวินีติ เอตฺถ จ ปสวนํ ปสาโว, ปวตฺตตีติ อตฺโถ. ปสาโว เอว
ปาสาโว. ปรโม ปาสาโว ปรมปาสาโว, โส อสฺสา อตฺถีติ ปรมปาสาวินี. นจฺเจ
จ คีเต จ อุตฺตมปวตฺติ เสฏฺฐกิริยา, อุตฺตมเมว นจฺจํ นจฺจติ, คีตํ วา คายตีติ
วุตฺตํ โหติ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมว. อิเมสุ ปน ทฺวีสุ สุตฺเตสุ
ปุพฺพภาควิปสฺสนาว กถิตาติ.
                         นาลนฺทวคฺโค ทุติโย.
                         ---------------
                           ๓. สีลฏฺฐิติวคฺค
                        ๑-๒. สีลสุตฺตาทิวณฺณนา
    [๓๘๗-๓๘๘] ตติยวคฺคสฺส ปฐเม สีลานีติ จตุปาริสุทฺธสีลานิ. ทุติเย
อุมฺมงฺโคติ ปญฺหมคฺโค ปญฺหคเวสนํ. ๒-
@เชิงอรรถ: ๑ ก. ลาขารสหิตานิ          ๒ สี. อุมฺมคฺโคติ ปญฺญามคฺโค ปญฺญาคเวสนํ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๓๐๑-๓๐๒.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=301&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=6578&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=6578&modeTY=2&pagebreak=1#p301