อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๓)
หน้าที่ ๑๘๕.

พฺรหฺมจริยวาสํ ปฏิชานาตีติ ปุจฺฉติ. เอวํ กิรสฺส อโหสิ "พฺราหฺมณสมเย เวทํ
อุคฺคณฺหนฺตา ๑- อฏฺฐจตฺตาฬีส วสฺสานิ พฺรหฺมจริยํ จรนฺติ. สมโณ ปน โคตโม
อคารํ อชฺฌาวสนฺโต ตีสุ ปาสาเทสุ ติวิธนาฏกรติยา อภิรมิ, อิทานิ กึ
นุ โข วกฺขตี"ติ อิมมตฺถํ สนฺธาเยวํ ปุจฺฉติ. ตโต จ ภควา มนฺเตน กณฺหสปฺปํ
คณฺหนฺโต วิย อมิตฺตํ คีวายํ ปาเทน อกฺกมมาโน วิย อตฺตโน สงฺกิเลสกาเล
ฉพฺพสฺสานิ ปธานจริยาย รชฺชสุขํ วา ปาสาเทสุ นาฏกสมฺปตฺตึ วา อารพฺภ
วิตกฺกมตฺตสฺสาปิ อนุปฺปนฺนภาวํ สนฺธาย สีหนาทํ นทนฺโต ยญฺหิ ตํ
พฺราหฺมณาติอาทิมาห. ตตฺถ ทฺวยทฺวยสมาปตฺตินฺติ ทฺวีหิ ทฺวีหิ สมาปชฺชิตพฺพภาวํ.
ทุกฺขสฺมาติ สกลวฏฺฏทุกฺขโต. สญฺชคฺฆตีติ หสิตกถํ กเถติ. สงฺกีฬตีติ เกฬึ
กโรติ. สงฺเกฬายตีติ มหาหสิตํ หสติ. จกฺขุนา จกฺขุนฺติ อตฺตโน จกฺขุนา ตสฺสา
จกฺขุํ ปฏิวิชฺฌิตฺวา อุปนิชฺฌายติ. ติโรกุฑฺฑํ วา ติโรปาการํ วาติ ปรกุฑฺเฑ
วา ปรปากาเร วา. เทโวติ เอโก เทวราชา. เทวญฺญตโรติ อญฺญตโร เทวปุตฺโต.
อนุตฺตรํ สมฺมาสมฺโพธินฺติ อรหตฺตญฺเจว สพฺพญฺญุตญาณญฺจ.
                         ๘. สํโยคสุตฺตวณฺณนา
     [๕๑]  อฏฺฐเม สญฺโญควิสญฺโญคนฺติ สญฺโญควิสญฺโญคสาธกํ. ธมฺมปริยายนฺติ
ธมฺมการณํ. อชฺฌตฺตํ อิตฺถินฺทฺริยนฺติ นิยกชฺฌตฺตํ อิตฺถีภาวํ. อิตฺถีกุตฺตนฺติ
อิตฺถีกิริยํ. อิตฺถากปฺปนฺติ นิวาสนปารุปนาทึ อิตฺถิยากปฺปํ. อิตฺถีวิธนฺติ
อิตฺถิยา มานวิธํ อิตฺถิจฺฉนฺทนฺติ อิตฺถิยา อชฺฌาสยจฺฉนฺทํ. อิตฺถิสฺสรนฺติ
อิตฺถีสทฺทํ. อิตฺถาลงฺการนฺติ อิตฺถิยา ปสาธนภณฺฑํ. ปุริสินฺทฺริยาทีสุปิ เอเสว
นโย. พหิทฺธา สญฺโญคนฺติ ปุริเสน สทฺธึ สมาคมํ. อติวตฺตตีติ อนภิรตาติ เอวํ
วุตฺตาย พลววิปสฺสนาย อริยมคฺคํ ปตฺวา อติวตฺตติ. อิมสฺมึ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ
กถิตํ.
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อุคฺคณฺหนฺติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๘๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=185&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=4118&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=4118&modeTY=2&pagebreak=1#p185