อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๓)
หน้าที่ ๑๙๕.

ปุรตฺถิมสมุทฺทาทีนํ จตุนฺนํ สมุทฺทานํ วเสน จาตุรนฺตาย ปฐวิยา อิสฺสโร.
วิชิตาวีติ วิชิตสงฺคาโม. ชนปโท ตสฺมึ ถาวริยํ ถิรภาวํ ปตฺโตติ
ชนปทตฺถาวริยปฺปตฺโต. ปโรสหสฺสนฺติ อติเรกสหสฺสํ. สูราติ อภีรุโน. วีรงฺครูปาติ
วีรานํ องฺคํ วีรงฺคํ. วิริยสฺเสตํ นามํ. วีรงฺคํ รูปเมเตสนฺติ วีรงฺครูปา.
วิริยชาติกา วิริยสภาวา มหาวิริยา ๑- วิย อกิลาสุโน ทิวสํปิ ยุชฺฌนฺตา น
กิลมนฺตีติ วุตฺตํ โหติ. สาครปริยนฺตนฺติ จกฺกวาฬปพฺพตํ สีมํ กตฺวา
ฐิตสมุทฺทปริยนฺตํ. อทณฺเฑนาติ ธนทณฺเฑนาปิ เฉชฺชเภชฺชานุสาสเนน
สตฺถทณฺเฑนปิ วินาเยว. อสตฺเถนาติ เอกโตธาราทินา ปรวิเหฐนสตฺเถนปิ วินาเยว.
ธมฺเมน อภิวิชิยาติ เอหิ โข มหาราชาติ เอวํ ปฏิราชูหิ สมฺปฏิจฺฉิตาคมโน "ปาโณ น
หนฺตพฺโพ"ติอาทินา ธมฺเมเนว วุตฺตปฺปการํ ปฐวึ อภิวิชินิตฺวา.
     สุเขสินนฺติ ๒- สุขปริเยสเก สตฺเต อามนฺเตติ. สุญฺญพฺรหฺมูปโคติ สุญฺญพฺรหฺม-
วิมานปฺปตฺโต. ๓- ปฐวึ อิมนฺติ อิมํ สาครปริยนฺตํ มหาปฐวึ. อสาหเสนาติ น
สาหสิยกมฺเมน. สเมน มนุสาสิตนฺติ ๔- สเมน กมฺเมน อนุสาสิ. ๕- เตหิ เอตํ
สุเทสิตนฺติ เตหิ สงฺคาหเกหิ มหาการุณิเกหิ พุทฺเธหิ เอตํ เอตฺตกํ ฐานํ สุเทสิตํ
สุกถิตํ. ปฐโพฺยติ ปฐวีสามิโก.
                        ๑๐. ภริยาสุตฺตวณฺณนา
     [๖๓] ทสเม เกวฏฺโฏ มญฺเญ มจฺเฉ วิโลเปตีติ ๖- เกวฏฺฏานํ มจฺฉปจฺฉึ
โอตาเรตฺวา ฐิตฏฺฐาเน ชาเลว ๗- อุทกโต อุกฺขิตฺตมตฺเต มจฺฉคฺคาหกานํ มหาสทฺโท
โหติ, ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. สุชาตาติ วิสาขาย กนิฏฺฐา. สา เนว สสฺสุํ
อาทิยตีติ สสฺสุยา กตฺตพฺพํ วตฺตํ นาม อตฺถิ, ตํ น กโรติ, สสฺสูติปิ นํ
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. วีริยมยา  ๒ ฉ.ม. สุเขสิโนติ  ๓ ฉ.ม...... วิมานูปโค
@๔ สี. ทมนุสาสิยนฺติ  ๕ ฉ.ม. อนุสาสึ
@๖ ฉ.ม. มจฺฉวิโลเปติ  ๗ ฉ.ม. ชาเล วา


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๙๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=195&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=4346&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=4346&modeTY=2&pagebreak=1#p195