อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๓๓๘.

อตฺโถ ปน เอโกเยว. อินฺทฺริยาทีสุปิ เอเสว นโย. เตน วุตฺตํ "เอโส เจว ตสฺส อตฺโถ"ติ. อตฺถโต หิ อุภยมฺเปตํ มชฺเฌ ภินฺนสุวณฺณมิว โหติ. ๙. ปมโกสลสุตฺตวณฺณนา [๒๙] นวเม ยาวตาติ ยตฺตกา. กาสีโกสลาติ กาสีโกสลชนปทา. อตฺเถว. อญฺถตฺตนฺติ ิตสฺส อญฺถตฺตํ อตฺถิเยว. อตฺถิ วิปริณาโมติ มรณํปิ อตฺถิเยว. ตสฺมึปิ นิพฺพินฺทตีติ ตสฺมึปิ สมฺปตฺติชาเต อุกฺกณฺติ. อคฺเค วิรชฺชตีติ สมฺปตฺติยา อคฺเค โกสลราชภาเวปิ วิรชฺชติ. ปเคว หีนสฺมินฺติ ปมตรํเยว หีเน อิตฺตรมนุสฺสานํ ปญฺจกามคุณชาเต. มโนมยาติ ฌานมเนน นิพฺพตฺตา. พาราณเสยฺยกนฺติ พาราณสิยํ อุปฺปนฺนํ. ตตฺถ กิร กปฺปาโสปิ มุทุ, สุตฺตกนฺติกาโยปิ ตนฺตวายาปิ เฉกา, อุทกมฺปิ สุจิ สินิทฺธํ. อุภโตภาควิมฏฺนฺติ ทฺวีสุปิ ปสฺเสสุ มฏฺ มุทุ สินิทฺธํ ขายติ. จตสฺโส ปฏิปทา โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสิกา กถิตา. สญฺาสุ ปมา กามาวจรสญฺา ทุติยา รูปาวจรสญฺา, ตติยา โลกุตฺตรสญฺา, จตุตฺถา อากิญฺจญฺายตนสญฺา. ยสฺมา ปน สา สญฺา อคฺคาติ อาคตา, ตโต ปรํ สญฺาปญฺตฺติ นาม นตฺถิ, ตสฺมา อคฺคาติ วุตฺตา. พาหิรกานนฺติ สาสนโต พหิทฺธา ปวตฺตานํ. โน จสฺสํ โน จ เม สิยาติ สเจ อหํ อตีเต นาภวิสฺสํ, เอตรหิปิ เม อยํ อตฺตภาโว น สิยา. น ภวิสฺสามิ น เม ภวิสฺสตีติ สเจปิ อนาคเต น ภวิสฺสามิ, น จ เม กิญฺจิ ปลิโพธชาตํ ภวิสฺสติ. อคฺเค วิรชฺชตีติ อุจฺเฉททิฏฺิยํ วิรชฺชติ. อุจฺเฉททิฏฺิ หิ อิธ นิพฺพานสฺส สนฺตตฺตา อคฺคนฺติ ชาตา. ปรมยกฺขวิสุทฺธินฺติ อุตฺตมสตฺเต วิสุทฺธึ. ^๑- เนวสญฺานาสญฺายตนสมาปตฺติยา เอตํ อธิวจนํ. อากิญฺจญฺายตนญฺหิ วิปสฺสนาปทฏฺานตฺตา อคฺคํ นาม ชาตํ, @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปรมตฺถวิสุทฺธินฺติ อุตฺตมตฺถวิสุทฺธึ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๓๓๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=338&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=7602&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=7602&pagebreak=1#p338