อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๖๙.

อุตฺตมจิตฺตนิสฺสิตานํ. ทิฏฺธมฺมสุขวิหารานนฺติ ปจฺจกฺเขเยว ธมฺเม ปวตฺติกฺขเณ สุขวิหารานํ. อริยกนฺเตหีติ อริยานํ กนฺเตหิ มคฺคผลสีเลหิ. อริยธมฺมํ สมาทายาติ เอตฺถ อริยธมฺโมติ ปญฺจสีลานิ กถิตานิ. เมรยํ วารุณินฺติ จตุวิธํ ^๑- เมรยํ ปญฺจวิธญฺจ สุรํ. ธมฺมญฺจานุวิตกฺกเยติ นววิธํ โลกุตฺตรธมฺมํ อนุสฺสติวเสน ^๒- วิตกฺเกยฺย. อพฺยาปชฺฌํ หิตํ จิตฺตนฺติ นิทฺทุกฺขํ เมตฺตาทิ- พฺรหฺมวิหารจิตฺตํ. เทวโลกาย ภาวเยติ พฺรหฺมโลกตฺถาย ภาเวยฺย. ปุญฺตฺถสฺส ชิคึสโตติ ^๓- ปุญฺเน อตฺถิกสฺส ปุญฺ คเวสนฺตสฺส. สนฺเตสูติ พุทฺธปจฺเจกพุทฺธ- ตถาคตสาวเกสุ. วิปุลา โหติ ทกฺขิณาติ เอวํ ทินฺนทานํ มหปฺผลํ โหติ. อนุปุพฺเพนาติ สีลปูรณาทินา อนุกฺกเมน. เสสํ ติกนิปาเต วุตฺตตฺถเมว. ๑๐. คเวสีสุตฺตวณฺณนา [๑๘๐] ทสเม สิตํ ปาตฺวากาสีติ มหามคฺเคเนว คจฺฉนฺโต ตํ สาลวนํ โอโลเกตฺวา "อตฺถิ นุ โข อิมสฺมึ าเน กิญฺจิ สุการณํ อุปฺปนฺนปุพฺพนฺ"ติ อทฺทส กสฺสปพุทฺธกาเล คเวสินา อุปาสเกน กตํ สุการณํ. อถสฺส เอตทโหสิ "อิทํ สุการณํ ภิกฺขุสํฆสฺส อปากฏํ ปฏิจฺฉนฺนํ, หนฺท นํ ภิกฺขุสํฆสฺส ปากฏํ กโรมี"ติ มคฺคา โอกฺกมฺม อญฺตรสฺมึ ปเทเส ิตโกว สิตปาตุกมฺมํ อกาสิ, อคฺคคฺคทนฺเต ทสฺเสตฺวา มนฺทหสิตํ หสิ. ยถา หิ โลกิยมนุสฺสา อุทรํ ปหรนฺตา "กหํ กหนฺ"ติ หสนฺติ, น เอวํ พุทฺธา. พุทฺธานํ ปน หฏฺปหฏฺาการ- มตฺตเมว โหติ. หสิตญฺจ นาเมตํ เตรสหิ โสมนสฺสสหคตจิตฺเตหิ โหติ. ตตฺถ โลกิยมหาชโน อกุสลโต จ จตูหิ, กามาวจรกุสลโต จ จตูหีติ อฏฺหิ จิตฺเตหิ หสติ, เสขา อกุสลโต ทิฏฺิคตสมฺปยุตฺตานิ อปเนตฺวา ฉหิ จิตฺเตหิ หสนฺติ, ขีณาสวา จตูหิ สเหตุกกิริยาจิตฺเตหิ, เอเกน อเหตุกกิริยาจิตฺเตนาติ ปญฺจหิ จิตฺเตหิ หสนฺติ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. จตุพฺพิธํ ^๒ ฉ.ม. อนุสฺสติวเสเนว ^๓ ฉ.ม. ชิคีสโตติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๖๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=69&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=1535&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=1535&pagebreak=1#p69