ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๘ ภาษาบาลี อักษรไทย ธ.อ.๑ ยมกวคฺค.

หน้าที่ ๒๐-๒๑.

หน้าที่ ๒๐.

"ภิกฺขเว ตทา มม ปุตฺเตน กตกมฺมํ ปจฺฉโต ปจฺฉโต อนุพนฺธิ, ปาปกมฺมํ หิ นาเมตํ ธุรํ วหโต พลิวทฺทสฺส ปทํ จกฺกํ วิย อนุคจฺฉตีติ อิทํ วตฺถุํ กเถตฺวา อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ปติฏฺฐาปิตมตฺติกํ สาสนํ ราชมุทฺทาย ลญฺฉนฺโต วิย ธมฺมราชา อิมํ คาถมาห "มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา มโนเสฏฺฐา มโนมยา; มนสา เจ ปทุฏฺเฐน ภาสติ วา กโรติ วา, ตโต นํ ทุกฺขมเนฺวติ จกฺกํว วหโต ปทนฺติ. ตตฺถ "มโนติ กามาวจรกุสลาทิเภทํ สพฺพมฺปิ จตุภูมิกจิตฺตํ. อิมสฺมึ ปน ปเท ตทา ตสฺส เวชฺชสฺส อุปฺปนฺนจิตฺตวเสน นิยมิยมานํ ววตฺถาปิยมานํ ปริจฺฉิชฺชมานํ, โทมนสฺสสหคตํ ปฏิฆสมฺปยุตฺตํ จิตฺตเมว ลพฺภติ. ปุพฺพงฺคมาติ: เตน ปฐมคามินา หุตฺวา สมนฺนาคตา. ธมฺมาติ: คุณเทสนาปริยตฺตินิสฺสตฺตนิชฺชีววเสน จตฺตาโร ธมฺมา นาม. เตสุ "น หิ ธมฺโม อธมฺโม จ อุโภ สมวิปากิโน, อธมฺโม นิรยํ เนติ ธมฺโม ปาเปติ สุคฺคตินฺติ ๑- อยํ คุณธมฺโม นาม. "ธมฺมํ โว ภิกฺขเว เทเสสฺสามิ อาทิกลฺยาณนฺติ อยํ เทสนาธมฺโม นาม. "อิธ ปน ภิกฺขเว เอกจฺเจ กุลปุตฺตา ธมฺมํ ปริยาปุณนฺติ สุตฺตํ เคยฺยนฺติ ๒- อยํ ปริยตฺติธมฺโม นาม. "ตสฺมึ โข ปน สมเย ธมฺมา โหนฺติ, ขนฺธา โหนฺตีติ ๓- อยํ นิสฺสตฺตธมฺโม นาม. นิชฺชีวธมฺโมติปิ เอเสว @เชิงอรรถ: ๑. ขุ. ชา. วีส. ๒๗/๔๗๓. ๒. ม. มู. ๑๒/๒๖๘ ๓. ธมฺมสงฺคณิ. ๓๔/๓๓.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑.

นโย. เตสุ อิมสฺมึ ฐาเน นิสฺสตฺตนิชฺชีวธมฺโม อธิปฺเปโต. โส อตฺถโต ตโย อรูปิโน ขนฺธา "เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธติ. เอเต หิ, มโน ปุพฺพงฺคโม เอเตสนฺติ มโนปุพฺพงฺคมา นาม. "กถํ ปเนเตหิ สทฺธึ เอกวตฺถุโก เอการมฺมโณ อปุพฺพํ อจริมํ เอกกฺขเณ อุปฺปชฺชมาโน มโน ปุพฺพงฺคโม นาม โหตีติ. อุปฺปาทปฺปจฺจยตฺเถน. ยถา หิ พหูสุ เอกโต คามฆาตาทิกมฺมานิ กโรนฺเตสุ, "โก เตสํ ปุพฺพงฺคโมติ วุตฺเต, โย เตสํ ปจฺจโย โหติ, ยํ นิสฺสาย เต ตํ กมฺมํ กโรนฺติ; โส ทตฺโต วา มตฺโต วา "เตสํ ปุพฺพงฺคโมติ วุจฺจติ; เอวํ สมฺปทมิทํ เวทิตพฺพํ. อิติ อุปฺปาทปฺปจฺจยตฺเถน มโน ปุพฺพงฺคโม เอเตสนฺติ มโนปุพฺพงฺคมา. น หิ เต, มเน อนุปฺปชฺชนฺเต, อุปฺปชฺชิตุํ สกฺโกนฺติ. มโน ปน, เอกจฺเจสุ เจตสิเกสุ อนุปฺปชฺชนฺเตสุปิ, อุปฺปชฺชติเยว. อธิปติวเสน ปน มโน เสฏฺโฐ เอเตสนฺติ มโนเสฏฺฐา. ยถา หิ โจราทีนํ โจรเชฏฺฐกาทโย อธิปติโน เสฏฺฐา; ตถา เตสมฺปิ มโนติ มโนเสฏฺฐา. ยถา ปน ทารุอาทีหิ นิปฺผนฺนานิ ตานิ ตานิ ภณฺฑานิ ทารุมยาทีนิ นาม โหนฺติ; ตถา เอเตปิ มนโต นิปฺผนฺนตฺตา มโนมยา นาม. ปทุฏฺเฐนาติ: อาคนฺตุเกหิ อภิชฺฌาทีหิ โทเสหิ ปทุฏฺเฐน. ปกติมโน หิ ภวงฺคจิตฺตํ. ตํ อปฺปทุฏฺฐํ, ยถา หิ ปสนฺนํ อุทกํ อาคนฺตุเกหิ นีลาทีหิ อุปกฺกิลิฏฺฐํ นีโลทกาทิเภทํ โหติ, น จ นวํ อุทกํ นาปิ ปุริมํ ปสนฺนอุทกเมว; ตถา ตมฺปิ อาคนฺตุเกหิ อภิชฺฌาทีหิ โทเสหิ ปทุฏฺฐํ โหติ, น จ นวํ จิตฺตํ,


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๘ หน้าที่ ๒๐-๒๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=18&page=20&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=18&A=381&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=18&A=381&modeTY=2&pagebreak=1#p20


จบการแสดงผล หน้าที่ ๒๐-๒๑.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]