อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๓๘๘.

อวสิฏฺสพฺพากุสลปฺปหานํ ทสฺเสติ. อถ วา อุทฺธนฺติ อนาคตกาลคฺคหณํ. อโธติ อตีตกาลคฺคหณํ. อุภยคฺคหเณเนว ตทุภยปฏิสํยุตฺตตฺตา ปจฺจุปฺปนฺโน อทฺธา คหิโต โหติ, ตตฺถ อนาคตกาลคฺคหเณน อนาคตกฺขนฺธายตนธาตุโย คหิตา. เสสปเทสุปิ เอเสว นโย. สพฺพธีติ กามเภทาทิเก สพฺพสฺมึ ภเว. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- อนาคโต อตีโต ปจฺจุปฺปนฺโนติ เอวํ ติยทฺธสงฺคหิเต สพฺพสฺมึ ภเว วิปฺปมุตฺโตติ. อยมหมสฺมีติ อนานุปสฺสีติ โย เอวํ วิปฺปมุตฺโต, โส รูปเวทนาทีสุ "อยํ นาม ธมฺโม อหมสฺมี"ติ ทิฏฺิมานมญฺนาวเสน เอวํ นานุปสฺสติ. ตสฺส ตถา ทสฺสเน การณํ นตฺถีติ อธิปฺปาโย. อถ วา อยมหมสฺมีติ อนานุปสฺสีติ อิทํ ยถาวุตฺตาย วิมุตฺติยา อธิคมุปายทีปนํ. ติยทฺธสงฺคหิเต เตภูมกสงฺขาเร "เอตํ มม, เอโสหมสฺมิ, เอโส เม อตฺตา"ติ ^๑- ปวตฺตนสภาวาย มญฺนาย อนธิฏฺานํ กตฺวา "เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เม โส อตฺตา"ติ ^๑- เอวํ อุปฺปชฺชมานา ยา ปุพฺพภาควุฏฺานคามินี วิปสฺสนา, สา วิมุตฺติยา ปทฏฺานํ. เอวํ วิมุตฺโต อุทตาริ โอฆํ, อติณฺณปุพฺพํ อปุนพฺภวายาติ เอวํ ทสหิ สํโยชเนหิ สพฺพากุสเลหิ จ สพฺพถา วิมุตฺโต อรหา อริยมคฺคาทิคมนโต ปุพฺเพ สุปินนฺเตปิ อติณฺณปุพฺพํ กาโมโฆ ภโวโฆ ทิฏฺโโฆ อวิชฺโชโฆติ อิมํ จตุพฺพิธํ โอฆํ, สํสารมโหฆเมว วา อปุนพฺภวาย อนุปาทิเสสนิพฺพานาย อุทตาริ อุตฺติณฺโณ, อุตฺตริตฺวา ปาเร ิโตติ อตฺโถ. ปมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------- ๒. ทุติยลกุณฺฏกภทฺทิยสุตฺตวณฺณนา [๖๒] ทุติยา เสกฺโขติ มญฺมาโนติ ^๒- "เสกฺโข อยนฺ"ติ มญฺมาโน. ตตฺรายํ วจนตฺโถ:- สิกฺขตีติ เสกฺโข. กึ สิกฺขติ? อธิสีลํ อธิจิตฺตํ อธิปญฺญฺจ. @เชิงอรรถ: ^๑ ม.มู. ๑๒/๒๔๑/๒๐๓ ^๒ ฉ.ม. เสขํ มญฺมาโนติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๓๘๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=26&page=388&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=8678&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=26&A=8678&pagebreak=1#p388