อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๔๐๓.

อวสวตฺตนฏฺเฐน อนตฺตา, เอวํ ยทิ อยํ อตฺตา นาม นาปิ ขนฺธปญฺจกวินิมุตฺโต โกจิ โน จสฺส โน จ สิยา น ภเวยฺย, เอวํ สนฺเต โน จ เม สิยา มม สนฺตกํ นาม กิญฺจิ น ภเวยฺย. น ภวิสฺสตีติ อตฺตนิ อตฺตนิเย ^๑- ภวิตพฺพํ ยถา จิทํ นามรูปํ เอตรหิ จ อตีเต จ อตฺตตฺตนิยํ ^๒- สุญฺญํ, เอวํ น ภวิสฺสติ น เม ภวิสฺสติ, อนาคเตปิ ขนฺธวินิมุตฺโต อตฺตา นาม น โกจิ น เม ภวิสฺสติ น ปวตฺติสฺสติ, ตโต เอว กิญฺจิ ปลิโพธฏฺฐานิยํ น เม ภวิสฺสติ อายติมฺปิ อตฺตนิยํ นาม น เม กิญฺจิ ภวิสฺสตีติ. อิมินา ตีสุ กาเลสุ "อหนฺ"ติ คเหตพฺพสฺส อภาวโต "มมนฺ"ติ คเหตพฺพสฺส จ อภาวํ ทสฺเสติ. เตน จตุกฺโกฏิกา สุญฺญตา ปกาสิตา โหติ. อนุปุพฺพวิหารี ตตฺถ โสติ เอวํ ตีสุปิ กาเลสุ อตฺตตฺตนิยํ สุญฺญตํ ตตฺถ สงฺขารคเต อนุปสฺสนฺโต อนุกฺกเมน อุทยพฺพยญาณาทิวิปสฺสนาญาเณสุ อุปฺปชฺชมาเนสุ อนุปุพฺพวิปสฺสนาวิหารวเสน อนุปุพฺพวิหารี สมาโน. กาเลเนว ตเร วิสตฺติกนฺติ โส เอวํ วิปสฺสนํ มตฺถกํ ปาเปตฺวา ฐิโต โยคาวจโร อินฺทฺริยานํ ปริปากคตกาเลน วุฏฺฐานคามินิยา วิปสฺสนาย มคฺเคน ฆฏิตกาเลน อริยมคฺคสฺส อุปฺปตฺติกาเลน สกลสฺส ภวตฺตยสฺส ^๓- สํตนนโต วิสตฺติกาสงฺขาตํ ตณฺหํ ตเรยฺย, วิตริตฺวา ตสฺสา ปรตีเร ติฏฺเฐยฺยาติ อธิปฺปาโย. อิติ ภควา อญฺญาปเทเสน อายสฺมโต มหากจฺจานสฺส อรหตฺตปฺปตฺติทีปนํ อุทานํ อุทาเนสิ. อฏฺฐมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ก. สติ หิ อตฺตนิเยน ^๒ ก. อตฺตนิยํ ^๓ ก. วฏฺฏตฺตยสฺส

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๔๐๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=26&page=403&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=9012&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=26&A=9012&modeTY=2&pagebreak=1#p403