อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๓๔๑.

วิย. ปรนิมฺมิตวสวตฺติโนติ ปเรหิ นิมฺมิเต กาเม วสํ วตฺเตนฺตีติ ปรนิมฺมิตวสวตฺติโน. เตสํ หิ มนํ ญตฺวา ปเร ยถารุจิตํ กามโภคํ นิมฺมินนฺติ, เต ตตฺถ วสํ วตฺเตนฺติ. กถํ เต ปรสฺส มนํ ชานนฺตีติ? ปกติเสวนาวเสน. ^๑- ยถา หิ กุสโล สูโท รญฺโญ ภุญฺชนฺตสฺส ยํ ยํ รุจฺจติ, ตํ ตํ ชานาติ, เอวํ ปกติยา อภิรุจิตารมฺมณํ ญตฺวา ตาทิเสเยว นิมฺมินนฺติ, เต ตตฺถ วสํ วตฺเตนฺติ, เมถุนเสวนาทิวเสน กาเม ปริภุญฺชนฺติ. เกจิ ปน "หสิตมตฺเตน โอโลกิตมตฺเตน อาลิงฺคิตมตฺเตน หตฺถคฺคหณมตฺเตน จ เตสํ กามกิจฺจํ อิชฺฌตี"ติ วทนฺติ, ตํ อฏฺฐกถายํ "เอตํ ปน นตฺถี"ติ ปฏิกฺขิตฺตํ. น หิ กาเยน อผุสนฺตสฺส โผฏฺฐพฺพกามกิจฺจํ สาเธติ. ฉนฺนมฺปิ กามาวจรเทวานํ กามา ปากติกา เอว. วุตฺตเญฺหตํ:- "ฉ เอเต กามาวจรา สพฺพกามสมิทฺธิโน สพฺเพสํ เอกสงฺขาตํ อายุ ภวติ กิตฺตกนฺ"ติ. ^๒- คาถาสุ เย จญฺเญติ เย ยถาวุตฺตเทเวหิ อญฺเญ จ กามโภคิโน มนุสฺสา เจว เอกจฺเจ อปายูปคา จ, สพฺเพ เต. อิตฺถภาวญฺญถาภาวนฺติ อิมํ ยถาปฏิลทฺธตฺตภาวญฺเจว. อุปปตฺติภวนฺตรสงฺขาตํ อิโต อญฺญถาภาวญฺจาติ ทฺวิปฺปเภทํ สํสารํ นาติวตฺตเร น อติกฺกมนฺติ. สพฺเพ ปริจฺจเช กาเมติ ทิพฺพาทิเภเท สพฺเพปิ กาเม วตฺถุกาเม จ กิเลสกาเม จ ปริจฺจเชยฺย. กิเลสกาเม อนาคามิมคฺเคน ปชหนฺโตเยว หิ วตฺถุกาเม ปริจฺจชติ นาม. ปิยรูปสาตรูปคธิตนฺติ ปิยรูเปสุ รูปาทีสุ สุขเวทนสฺสาเทน คธิตํ คิทฺธํ. เฉตฺวา โสตํ ทุรจฺจยนฺติ อญฺเญหิ ทุรจฺจยํ ทุรติกฺกมํ ตณฺหาโสตํ อรหตฺตมคฺเคน สมุจฺฉินฺทิตฺวา. เสสํ เหฏฺฐา วุตฺตนยเมว. ^๓- ฉฏฺฐสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ---------------- @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ปติเสวนาวเสน ^๒ อภิ.วิ. ๓๕/๑๐๒๓/๕๑๖ ^๓ ฉ.ม. วุตฺตนยเมวาติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๓๔๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=27&page=341&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=7545&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=27&A=7545&modeTY=2&pagebreak=1#p341