อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๖๖.

ทิวา เจว รตฺติญฺจ, สพฺพกาลนฺติ วุตฺตํ โหติ. ยถา โมเหน อาวุตาติ เยน ปกาเรน อวิชฺชานีวรณสงฺขาเตน โมเหน อาวุตา ^๑- ปฏิจฺฉาทิตา สุวิญฺเยฺยมฺปิ อชานนฺติโย ปชา สํสาเร สํสรนฺติ, ตถารูโป อญฺโ เอกธมฺโมปิ เอกนีวรณมฺปิ นตฺถีติ โยเชตพฺพํ. เย จ โมหํ ปหนฺตฺวาน, ตโมกฺขนฺธํ ปทาลยุนฺติ เย ปน อริยสาวกา ปุพฺพภาเค ตทงฺคาทิปฺปหานวเสน, เหฏฺิมมคฺเคหิ วา ตํตํมคฺควชฺฌํ โมหํ ปชหิตฺวาน อคฺคมคฺเคน วชิรูปมาเณน โมหสงฺขาตเมว ^๒- ตโมราสึ ปทาลยึสุ, อนวเสสโต สมุจฺฉินฺทึสุ. น เต ปุน สํสรนฺตีติ เต อรหนฺโต:- "ขนฺธานญฺจ ปฏิปาฏิ ธาตุอายตนาน จ อพฺโพจฺฉินฺนํ วตฺตมานา สํสาโรติ ปวุจฺจตี"ติ เอวํ วุตฺเต อิมสฺมึ สํสาเร น สํสรนฺติ น ปริพฺภมนฺติ. กึการณา? เหตุ เตสํ น วิชฺชติ, ยสฺมา สํสารสฺส เหตุ มูลการณํ อวิชฺชา, สา เตสํ น วิชฺชติ, สพฺพโส นตฺถิ สมุจฺฉินฺนตฺตาติ. จตุตฺถสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. --------------- ๕. ตณฺหาสํโยชนสุตฺตวณฺณนา [๑๕] ปญฺจเม ยสฺส วิชฺชติ, ตํ ปุคฺคลํ ทุกฺเขหิ, กมฺมํ วา วิปาเกหิ ^๓- ภวโยนิคติวิญฺาณฏฺิติสตฺตาวาเส วา ภวนฺตราทีหิ สํโยเชตีติ สํโยชนํ. ตณฺหายนฏฺเน ตณฺหา. ตสติ สยํ ปริตสติ, ตสนฺติ วา เอตายาติ ตณฺหา. สํยุตฺตาติ จกฺขฺวาทีสุ อภินิเวสวตฺถูสุ พทฺธา. เสสํ วุตฺตนยเมว. กามญฺเจตฺถ อวิชฺชายปิ สํโยชนภาโว ตณฺหาย จ นีวรณภาโว อตฺถิเยว, ตถาปิ อวิชฺชาย ปฏิจฺฉาทิตาทีนเวหิ ภเวหิ ตณฺหา สตฺเต สํโยเชตีติ อิมสฺส วิเสสสฺส ทสฺสนตฺถํ @เชิงอรรถ: ^๑ ก. อาวริตา ^๒ สี. ตโมขนฺธสงฺขาตเมว ^๓ ก. กมฺมวิปาเกหิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๖๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=27&page=66&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=1429&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=27&A=1429&pagebreak=1#p66